Конспектісі «Экология»
жүктеу/скачать 1,1 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 7.1.6 Биогенді элементтердің айналымы.
| 7.1.5 Күкірт айналымы (7.4 - сурет). Күкірт кейбір тау жыныстардың (күкіртті колчедан FeS2, мыс колчедан CuFeS2) табиғи бұзылуы нәтижесінде, сонымен қатар, органикалық заттардың (басты түрде өсімдік тектес) ыдырау өнімі ретінде топыраққа түседі. Күкірт тамыр жүйелері арқылы өсімдіктерге түседі, олардың организмдерінде бұл элементі бар цистин, цистеин, метионин аминқышқылдары синтезделеді. Жануарлар организімінде күкірт өте аз мөлшерде болады және оларға қорек арқылы түседі.
Өлі органикалық қалдықтардың микроорганизмдермен ыдыратылуы арқасында күкірт органикалық қосылыстардан топыраққа түседі. Бұл процесте органикалық күкірт H2S-ке және минералды күкіртке айналуы мүмкін немесе сульфаттарға тотығуы мүмкін. Олар өсімдік тамырларымен сіңіріліп қайтадан айналымға түседі. Біздің уақытымызда айналымға жаңбыр суымен тасымалданатын (қышқыл жаңбыр) өндірістік күкірт (түтіндер) қатысады. 7.1.6 Биогенді элементтердің айналымы. Тірі организмдердің метаболизмді емес процестерінде әртүрлі катиондар қажетті түрде қатысады. Олардың кейбірі әжептәуір үлкен шамада болады және сәйкесінше макроэлементтер қатарына жатады. Олар натрий, калий, кальций, магний. Басқалары аз шамада болады (миллиондаған кепкен зат), бірақ, сонда да өмірлік қажетті. Бұл темір, цинк, мыс, марганец катиондары және т.б., микроэлементтерге жатқызылатындар. Жер биогенді катиондардың құрлықтағы басты қайнар көзі болып табылады, олар оған тау жыныстарының бұзылуы салдарынан түседі. Тамыр жүйесі арқылы олар өсімдіктерге өтеді, ал өсімдік 0 құрамында – өсімдік улы жануарлар организмдеріне және жоғарғы тағамдық сатыларға. Жануарлар бұл элементтерді тікелей жерден жартылай түрде ала алады (сортаңдану процесі). Экскременттерді және өлі ағзаларды минералдау биогенді элементтерді жерге қайтарады және оларды екінші реттік айналымға қосыла алатындай етеді. 7.4 - сурет – Табиғаттағы күкірт айналымы Бұл оңай цикл биогенді элементтерді өзендерге және кейін теңіздерге беттік ағумен шағару кезінде бұзылады. Катиондарды жерден жаңбырлы сулармен сілтісіздендіру өсімдіктердің тамыр жүйелерінің әлсізденуіне әкеліп соғады. Ауылшаруашылығында егінді жинағанда биогенді элементтердің бөлінбеуі мүмкін емес; органикалық және минералды тыңайтқыштарды енгізу бұл жағдайды жартылай ғана шешеді. жүктеу/скачать 1,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|