Контрольный экземпляр



Pdf көрінісі
бет8/161
Дата16.10.2023
өлшемі5,63 Mb.
#116300
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   161
KepiciHiiie 
айналдырганда жогары кетер1лед1. 
М икрометрдщ толык, 
6ip 
айналымы тубустын 
0,1 
м кд- 
шыктыкка жылжуына тец. Тубус устагыш тын жогары жа- 
гьшда ез вешен айн алып туратын револьвер (14) бар. Онын 
тесш не объективтер мен тубус беюледь М икроскоптын 
келбей орналаскан тубусын оньщ тис есшен зерттеуил ай- 
налдыра отырьш, ьщгайлы жагдайга келтарш, козгалмай- 
тын етш винтпен (5) б е ю т т кояды. Тубустын тем ен п
жагына окулярды орнатады.
Микроскоптьщ оптикалык, б е л т окуляр, объектив жэне 
жарык, берпш кондыргыдан турады. Жарык, 6epriiu кон- 
дыргыга айна ж эне заттык эйнектщ астына орналаскан 
диафрагма мен конденсор жатады. Айна ею жакты жене 
крзгалып турады, 6ip жагы децес, ал еюнцй жагы ойыс 
болады. Кун сэулей тускенде децес бетш , ал жасанды 
жарыкка ойыс бетш колданады.
Конденсор ею линзадан турады. Ол аркылы айнадан ша- 
гылысып келген сеуле конденсацияланып (шогырланып), 
препараттьщ тепе бетше багытталады.
Кун сэулесш ен препаратты Караганда конденсор зат­
ты к ейнекке дешн кетерш ш крйылады. Ал жасанды ж а­
рык болганда ол препарат жаткан жерде жарык кершетшдей 
децгейге темендетшед!. Жарык куш тш л конденсордыц ас­
тында орналаскан ирисп диафрагмамен реттеледк Ол ры­
чаг куппмен адам кез1 сиякты ашылып-жабылып тура- 
тындай етш жасалган. Объекпш керу ушш тубус ею жуйе- 
мен козгалтылады. Алгашкы керу ушш макрометр винта, 
ал оны жаксылап аныктап керу ушш микровинтп колда­
нады. Соцгы винт незпе болады. Сондыктан онымен жу- 
мыс ютегенде аса сактьос, керек^
16


Объективтер микроскоптын ен манызды 6ejiiri, ол оньщ 
оптикалык. куаттылыгын керсетедо. Объектив металл кррап- 
ка орналаскдн линзаньщ era жуйесшен турады. Ен бастысы 
сырткы (фронталъды) линза. Оньщ фокустык кдшьпсгыгына 
обьекгавттн улкейткшгпп байланысты. Объективтщ улкейт- 
KiurriK шамасы оньщ сырткы корабында жазылган. М БР-1 
микроскопыньщ 8,40 (кургак) жэне 90 (иммерсиялы) рет 
улксйтетш обьективтер1 болады.
(Микроорганизмдердд зерттегенде унем1 иммерсиялы не­
мее е майта батып туратын объективтерд1 колданады. Бул 
ушш объектив пен заттык эйнек арасына самырсын (кедр) 
майы тамызылады. Сонда препарат шынысы — самыр­
сын майы — объектив шынысы болып б1ртутас керу жу- 
йесш тузедь Осынын аркдсында барлык сэуле сынбай 
жэне багытын бегде жакдд взгертпей объективке б1рден 
багытт алады да усак объектшердщ керш уш анагурлым 
жаксартадьиД
Объективтер тубустын теменп белш, ягни, револьверге 
буралады. Микроскоптын жалпы улкейткшгпгш биту ушш 
объективтщ жэне окулярдьщ ездерше жазылып койылган 
жеке улкейткшггерше кебейтеда.
Окуляр ею кэздок (жогары жаты) жэне жинаушы (темен- 
п жаты) линзалардан турады. Окулярдьщ непзп мшдеп 
объектив ж1берген кесюнд1 улкейту. 5, 7, 10, 12, 15 жэне 
20 есе улкейгетш окулярлар болады. Мысалы, алынган объек­
тив керсеткнш х8, ал окулярдйа х7 жазылган делис, сонда 
микроскоптын улкейтю ш тт 56 есе болтаны, ал объектив 
керсеткшй х90, окулярдш х20 болса, онда улкейту — 1800 
есе деген сез.
Осымен катар микроскоптын жарык берпш белек куралы 
болады. Онсыз жасанды сэулет микроскопкд жлберуге бол- 
майды жэне жарык берпш тэулйстщ барлык уакытында еш- 
6ip жагдайга теуелаз жумыс жасай беруге мумкшдис туты- 
зады. Эдетте ОИ-19 жарык. берпштгп колданады (9-сурет). 
Оньщ шамы ете темен вольтп (8 вт, 20 вт). Оньщ корпу- 
сындагы шамньщ алдына ириси диафрагмасы бар ею лин- 
заны конденсор жэне жарык сузшшнщ крятын уяшыгы ор­
наласкдн. Жарык берппш микроскоптын алдына айната кара- 
тып ко яды. Щам ;жары
1
ъпО|Ш кушш бвеендету махратында
оган сеуле сузив i
L
h
opfiafnasw* ыров 
атындагы 
ПМУ-дщ 
академик С.Б2йсембаев 
атындагы гылыми


9-сурет. ОИ-19 жарык бергш.
Жогарыда объектив Kyini кебейгенде, мысалы х90 бол- 
ганда иммерсиялы жуйе колданылады деп айтып кеттйс. 
Бул жумысты аткдру ушш мыналарды орындаган шарт. 
Алдымен микроскоптын юшкене улкейткшин (объективт

х8) жарыкка багыттайды да препараттагы кдралатын ай- 
макты белгшеп алады. Содан сон тандап алынган орынга 
самырсын майын тамызады да, револьверд1 айналдыра 
оты ры п х90 об ъекти вш щ л и н засы н ептеп т и п зе д ь
Объектйп аныктап керу ушш м икровингп жайлап врл1- 
берл1 бурау аркылы объективп козгалтып кередЬ М ик­
робтарды кдрап болтан сон тубусты жогары к е т е р т , пре- 
паратты алады да, объективтеп линзадан декемен майды 
жаксылап суртш алады. Содан сон калган жугынды май­
ды кдгазбен, содан соц таза ш уберекпен тазартады. 
Объективта самырсын майынан тазарту ушш кейде бен ­
зин немесе ксилолды колданады.
Бунымен катар, микроскошы жене микробтарды караудыц 
б1рнеше 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   161




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет