Көшпенділер



Pdf көрінісі
бет72/316
Дата25.11.2023
өлшемі2,53 Mb.
#125998
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   316
Әдеби KZ
 
 
айтқандай: «Қисық қылыштан тірі қалғанның бәрі тағдырдың дегеніне көніп
мойынсұнғанда да» Бошман батыр монғолдардың ырқына көнбеді. Елінің 
тәуелсіздігін, жерін, суын қорғап шапқыншыларға қарсы шықты. Өзі секілді 
монғол қолына түспей құтылып кеткен бірнеше батырларды жинап, «Қанға қан! 
Кекке кек!» деп жауларының жеңіл-желпі жасақтарын құрта бастады. 
Басқыншылардан кек алуға болатынын ұққан Қыпшақ жігіттері жүздеп келіп 
Бошманға қосылды. Бұны көріп, Еділ бойындағы уақ ұлттар: башқұрт, алан, 
бұлғарлар да бас көтерді. Бошманның үлгісінің өте қауіпті екенін түсінген Бату 
әскерінің қолбасшысының бірі Мөңке Бошманды тез ұстауды бұйырды. Бірақ 
Бошман ұстатпады. Оның қатары күннен-күнге көбейе түсті. Бошман қатары 
көбейген сайын, монғолдардан да береке кете бастады, жоқ жерден шабылған 
көрен 
1
, бүлінген жасақтар саны молайды. Бошманды ұстаймын деп енді Мөңке 
қаһарына мінді, ал аяулы ер Еділ бойының қалың ағашының арасына кіріп ап, 
басқыншылар шебіне тиісумен болды. Ақырында Мөңке інісі Бөшек екеуі әр 
кемеге жүз қарулы жауынгер отырғызып, екі жүз желкенменен Еділ бойымен 
төмен ағып, өзеннің екі жағын бірдей қарап шықты. Бошман бұған да ұстатпады. 
Еділдің ортасындағы ат көрінбес анақурайлы бір аралға бекініп ап, жағасына жау 
желкендерін жуытпады. Мерген Қыпшақтар желкен үстіндегілердің басын 
көтертпеді. Қарсы жағы Бошманды ала алмайтындарына көздері жетіп, енді әрі 
қарай жүрмек боп тұрғандарында кенет адам айтқысыз қатты жел тұрып, аралдың 
бір жағындағы суды қуып, біраз жерін қарайтып тастады. Мөңке осы күтпеген 
қара қатқақ жол арқылы аралға бар әскерін төкті. Мың қаралы жауынгерлерімен 
Бошман батыр қолға түсті. Монғолдың бір нояны Мөңкенің жарлығы бойынша 
Бошманды балтамен қақ жарып өлтірді. 
Елін шапқыншыларға көтере білген Бошман батыр өз ісін істеп кетті. Оның 
көтерілісі біткенмен іле-шала Баян мен Жықу атты бұқарадан шыққан кісілерінің 
бастауымен Қыпшақ жігіттері тағы күреске шықты. 
1
К ө р е н — монғолша, бекінген әскер, лагерь. 


77 
Iлияс Есенберлин. «Алмас Қылыш» (Көшпендiлер – 1)
© «I. Есенберлин атындағы қор», 2004 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   316




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет