Кванттыќ механика
жүктеу/скачать 336,14 Kb.
|
|
5 тарау. АТОМ ЖӘНЕ ЯДРО ФИЗИКАСЫ §30.Кванттық механика негіздері Микробөлшектердің қозғалыс заңдылықтарын зерттейтін физиканың бөлімін кванттық механика деп атайды. Элементар бөлшектерді және осы бөлшектердің аз санынан тұратын денелерді микробөлшектер деп атаймыз. Француз ғалымы де Бройль жарықтың екі жақтылық қасиеті электронға да орындалады деген болжам ұсынды, яғни электронның механикалық қозғалысына толқындық қасиет сәйкес келеді және бұл толқынның ұзындығы келесі формуламен анықталады: немесе , мұндағы: р - дене импульсы, -Планк тұрақтысы. Бұл өрнек де Бройль формуласы деп аталады. Ал бөлшектің кинетикалық энергиясы екенін ескерсек, онда де Бройльдің толқын ұзындығы кинетикалық энергия арқылы келесі түрде өрнектеледі: . Потенциалдар айырмасы -ға тең үдетуші электр өрісінен өткен электронның энергиясы: Соңғы өрнекті ескере отырып де Бройль формуласын келесі түрде өрнектеуге болады: , мұндағы: . . Американ ғалымы Томсон жұқа металл фольгалардан шапшаң электрондарды өткізгенде экранда дифракциялық көрініс бақылады. Бұл дифракциялық көрініс Брэгг-Вульф шартымен сипатталады: Кванттық механикада кез-келген микробөлшектің қозғалысына толқындық қозғалыс сәйкес келеді және бұл толқындық қозғалыс сол бөлшектің де Бройльдық толқын ұзындығымен сипатталады. де Бройль толқынының амплитудасының квадраты микробөлшектің кеңістіктің берілген нүктесінде болу ықтималдығын анықтайды. Микробөлшектің кеңістіктің берілген нүктеде болу ықтималдығын анықтау үшін кеңістік пен уақыттың функциясы толқындық функция енгізілген. функциясы толқындық функция немесе пси функция деп аталады. Пси функциясының модулінің квадраты микробөлшектің кеңістіктің берілген нүктесінде болу ықтималдығын анықтайды. Толқындық функция келесі шартты қанағаттандыруы қажет: . Бұл шарт нормалану шарты деп аталады. жүктеу/скачать 336,14 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|