Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия
жүктеу/скачать 1,51 Mb. Pdf көрінісі
|
лекция
- Бұл бет үшін навигация:
- Меридиан
- Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: бесінші
- Бастапқы меридиан дегеніміз
| Параллельдер немесе параллель жазықтықтар дегеніміз, Жердің
айналу осіне перпендикуляр бағытта болып, деңгейлік беттер жазықтықтарының сызықтарын қия өтетін жазыктықтар. Меридиан немесе географиялық меридиан жазықтықтары дегеніміз Жердін айналу осі арқылы, деңгейлік беттер жазықтықтарының сызықтарын қия өтетін жазықтықтар. Міне, осы айтылған қысқаша анықтамаларға сүйене отырып, суретте берілген В нүктесіне тоқталайық. Сонда, осы аталып отырған нукте В арқылы, Жердің беттік жазықтығында жататын бір ғана параллель МА 0 А 1 К, бір ғана меридиан АРР 1 А 1 және бір ғана тікелік түзуін ВО жүргізуге болатыны аныкталады. Жердің центрі арқылы, оның айналу осіне перпендикуляр бағытта өтетін жазықтық экватор жазықтығы деп аталады да, онын деңгейлік бет нүктелерін қосатын түзу Жердің экваторы болып табылады. Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Пәннің оқу-әдістемелік кешені Басылым: бесінші ЕҰУ Ф 703-08-15. Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Бесінші басылым Сол сияқты, жоғарыда келтірген географиялық атауларға тоқтала отырып, олардан басқа бастапқы меридиан, географиялық ендік және географиялық бойлық атауларының да кездесіп отыратынын айтуға болады. φ λ Р Р 1 M B A 0 Г А 1 0 бастапқы меридиан K 4 – сурет. Бастапқы меридиан дегеніміз, Лондон қаласына жақын орналасқан Гринвич обсерваториясы арқылы ететін меридиан. Бастапқы меридиан атауы, көптеген геодезиялық есептеулерде нольдік меридиан деп те аталып отырылады. Енді, географиялық ендік және географиялық бойлық атауларына келетін болсақ, оларға қатысты анықтамаларды келесі тұжырымдарда келтіре аламыз. Экватор жазықтығымен берілген нүкте В арқылы өтетін тікелік түзуінің арасындағы бұрыш φ, осы нүктенің географиялық ендігі деп аталады. Географиялық ендік атауы экватор жазықтығынан, солтүстік бағытта есептелінсе солтүстік ендік, керісінше жағдайда, оңтүстік ендік баламаларында болып, олардың өлшем бірліктері 0° және 90° аралығында өзгеріп отырады. жүктеу/скачать 1,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|