Л. С. Выготский зерттеулеріне сүйенсек, ерекше білімді қажет ететін баланың кешенді даму үдерісі жеке жұмыстардың нәтижесінде үлкен тәуекелдер мен жетістіктердің кепілі бола алатынын аңғарамыз. Себебі, топтық сабақта



Дата02.12.2023
өлшемі22,53 Kb.
#131427

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Қ. ЖҰБАНОВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
ПЕДАГОГИКА ЖӘНЕ БІЛІМ БЕРУДЕГІ МЕНЕДЖМЕНТ ФАКУЛЬТЕТІ


БОӨЖ 12
Тақырып: Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың жеке оқу траекториясын жоспарлау, технологиялары
Топ: АП-301
Орындаған: Аханова Дамира
Қабылдаған: Рыстыгулова Айгуль
ЖОСПАРЫ:



  1. Ерекше білім беру кажеттілігі бар білім алушылар ушін жеке оку тракториясын жоспарлау: кезендері, кагидалары.

  2. ЕББК, балалар ушін білім беру багдарламаларын жане оку ресурстарын бейімдеу.

  3. ЕББК, балалар ушін жеке білім тракториясын жобалау.

Дамудың күрделі бұзылулары бар балалар санының өсуі оларды қазіргі қоғамда әлеуметтендіру және бейімдеу жұмыстарын жандандыруды қажет етеді. Медицина, технология, сандық технологиялар, арнайы психология және түзету педагогикасы саласындағы ғылыми жетістіктерді баланың дамуының алғашқы кезеңдерінде кеңінен қолдану мүмкіндігі шектеулі балалардың бір бөлігі мектеп жасына дейін психикалық дамудың қалыпты деңгейіне жететіндігіне әкеледі, бұл бұрын оқшауланған жағдайларда байқалған, сондықтан ерекше деп саналды. Мұндай жағдайда ерекше психо – физикалық жағдайларды ерте диагностикалау және мүмкіндігі шектеулі балаларды тәрбиелеу мен оқытуда жеке бағдарламалар арқылы оқытуға дайындалған мектепке дейінгі мекемелер негізінде балаларға жан-жақты кешенді көмек маңызды шарт болып табылады.

Л.С. Выготский зерттеулеріне сүйенсек, ерекше білімді қажет ететін баланың кешенді даму үдерісі жеке жұмыстардың нәтижесінде үлкен тәуекелдер мен жетістіктердің кепілі бола алатынын аңғарамыз. Себебі, топтық сабақтар мен өзге дидактикалық әдістер кезінде баланың жалпы даму жағдайындағы дағдылары дамыса, ал жеке сабақтар мен әдістер кезінде баланың толықтыру немесе алдын – алу мақсатын қамтитын үдерістер іске асады.


Жеке бағдарламалар арқылы оқыту мәселелері ХХ ғасырды қарастырыла бастады. Себебі, инклюзивті білім беру арқылы білім алушылардың жалпы мектептегі баланың бағдарламасын игере алмау салдарынан қиындықтар пайда бола бастады. Әдістемелік әдебиетті жасақтау негізінде аталмыш бағдарламалар жүйесі жасақталды.


Ерекше білімді қажет ететін балаларды оқыту мен дамытудың жеке бағдарламасымен жұмыс жасау – бұл әр баланың ерекшеліктерін ескере отырып, жаңа қабілеттерін ашуға бағытталған шығармашылық және өте күрделі процесс.
Жеке бағдарлама бойынша сәтті жұмыстың негізі кейбір ережелерді сақтау болып табылады:

Сабаққа оң көзқарас, баланың қызығушылығы.

Сабақ мазмұнының қызығушылықтарға, бейімділіктерге және даму деңгейіне сәйкестігі.

Түзету және дамыту сабақтарының жүйелілігі.

Жеке бағдарламаның теориялық және әдіснамалық негізі 3 тәсілдің өзара байланысына негізделген:

Нейропсихологиялық

тәсіл оқу қиындықтарының себептерін анықтайды. Медицина (нейро-физиологиялық тексеру) және психология тұрғысынан баланың жеке басын зерттеу мидың жергілікті зақымдануларында көрінетін мүмкіндігі шектеулі әр оқушының психикалық процестері мен жеке саласының динамикасын анықтауға көмектеседі. Баланың жеке қабілеттері негізінде оны дамыту және оңалту бағдарламасы құрылады.





Кешенді

тәсіл бала туралы медициналық-психологиялық-педагогикалық мәліметтерді есепке алуды қамтамасыз етеді. Бұл тәсіл ерекше білімді қажет ететін балаларды қолдауды қамтиды және келесі міндеттерге қол жеткізу арқылы жүзеге асырылады:





  • Құрдастар тобында және педагогикалық құрамда эмоционалды жайлы микроклимат құру.

  • Зияткерлік, эмоционалды және мінез-құлық салаларының бірлігінде балалардың жеке дамуын зерттеу.

  • Жеке бағдарламаларға және сабақтарды ұйымдастыру нысанына мұқтаж балаларға көмек көрсету.

  • Даму бұзылыстарын ерте диагностикалауды уақтылы жүргізу.

  • Ерекше білімді қажет ететін балалармен жұмыс жасауда арнайы педагогтар мен ата-аналардың психологиялық-педагогикалық құзыреттілігін арттыру.




Пәнаралық

Пәнаралық тәсіл мүмкіндігі шектеулі балаларды дамытудың кешенді бағдарламасын жүзеге асыратын әртүрлі мамандардың бірлескен жұмысын қамтамасыз етеді. Дефектолог мұғалім бағдарламаның құрылымдық компоненттерін жобалайды және оны жасаумен айналысады. Логопед-мұғалім және педагог-психолог мүгедек баланы тексеру деректерін ұсынады және оның мәртебесін анықтайды. Білім беру ұйымының меңгерушісі немесе директоры ерекше білімді қажет ететін балаға арналған кешенді жеке бағдарламаның іске асырылуы мен мазмұнына жауап береді.





Кешенді жеке түзете – дамыту бағдарламасын жобалау кезеңдері:




1-кезең: мақсатты (түзету білімін алу кезінде баланың мақсаттары, мотивтері мен қажеттіліктерін белгілеу).


2-кезең: мазмұнды (құрылымды негіздеу және түзету және дамыту жұмыстарының мазмұнын таңдау, басқа сабақтармен байланысты орнату. Бағдарламаның мазмұны әзірленуде).


3-кезең: технологиялық (қолданылатын технологияларды, оқыту мен тәрбиелеудің әдістері мен тәсілдерін анықтау)


4-кезең: диагностикалық (баланы диагностикалық сүйемелдеу жүйесін анықтау).


5-кезең: ұйымдастыру-түзету-педагогикалық (түзету және педагогикалық мақсаттарға қол жеткізу шарттары мен жолдарын әзірлеу)

Арнайы педагогтар процесті құрылымдайды, баланың мотивтерін, мақсаттары мен жеке қажеттіліктерін әр білім беру мекемесіндегі білім беру ортасының мүмкіндіктерімен келіседі.


Бұл жұмыс төрт функцияның бірлігіне негізделген: проблемаларды диагностикалау, проблема туралы ақпарат және оны шешу жолдары, шешім қабылдау сатысында кеңес беру және мәселені шешу жоспарын әзірлеу, мәселені шешу сатысында көмек. Ерекше білімді қажет ететін балаларды білім беру мекемесінде ұстау мен жұмыс формаларының негізгі принциптері:





  • баланың мүдделерін сақтау;

  • жүйелілік;

  • үздіксіздік;

  • вариативтілік және ұсынымдық сипат.

Балаларды жеке дамыта оқыту мәселесіне прогрессивті педагогиканың көптеген өкілдері назар аударды. Чехияның Ұлы мұғалімі Я. А. Коменскийдің педагогикалық жүйесінде балаларды оқыту мен тәрбиелеудің бүкіл процесін олардың жас және жеке ерекшеліктерін ескере отырып құру және осы ерекшеліктерді жүйелі бақылау арқылы анықтау керек деген ережелер нақты көрсетілген.


Тамаша орыс мұғалімі К. Д. Ушинский балаларға жеке көзқарас арқылы дамыта оқытудың әдістерінің кең әдістемесін, пайдалы әдеттерді тәрбиелеудің алдын-алу жұмыстарының негіздерін жасады. Сонымен бірге, ол балаға жеке көзқарастың күрделі процесінде белгілі бір рецепттер берілмеуі керек, осылайша мәселені шешудің шығармашылық сипатын баса айтты.




Пайдаланылған әдебиеттер:

  1. Коккозева К.Ш. Арнайы педагогика. –Алматы, 2018. -244 б.

  2. Абаева Ғ.Ә., Төребаева К.Ж., Оразаева Г.С., Қартбаева Ж.Ж. Арнайы педагогика. –Алматы, 2018. – 324 б.


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет