Ландшафттану үғымыиың  калыптасу тарихы

Ландшафттану  объектісі  -   ландшафттық  сфера  және  оның 

кұрылыстық бөлімдері  ландшафттар.  «Ландшафттык сфера»  терминін 

1950  жылы  Ю.  К.  Ефремов  енгізген.  Ландшафттык  сфера  -   бұл 

құрлықта  -   атмосфера  және  жер  қыртысының,  ал  теңізде  -  

кұрлықтың,  су  калыңдығы  жэне  атмосфераның  тікелей  өзара 

әрекеттесудің  зонасы.  Ландшафттық  сфера  географиялык  кабықтың 

биологиялық  фокусын  білдіреді.  Ландшафттык  сфера  -   құрлықты, 

мұхитты, 

мұз 

жауып 

ландшафт 

компоненттерінің жиынтыгы.

Құрлықта  ландшафттык  сфераның  куатылығы  полюстерден 

экваторга  қарай  өседі.  Арктикалық  шөлдер мен  тундрада -  5-10  м,  ал 

тропикалық белдеуе  100-150 м.

Ландшафттык сфера құрылысы:

- территориалды және аквальді ландшафттар;

- материктер мен мұхиттардың ландщафттары;

- ландшафттык зоналар және зонашықтар;

-  физикалық-географиялық  елдер,  провинциялар,  облыстар, 

аудандардың ландшафттары.

Ландшафт  кұрлысының  морфологиялық  бірліктері:  ландшафт, 

жергілікті жер, қоныс, фация.

Ландшафт  -   бұл  бір-бірінен  өзінің  қасиеттерімен  ерекшеленетін 

табиғат компоненттерінің өзарабайланысының нэтижесінде ландшафт 

сферасының  шегінде  негізделген  үш  өлшемді  кеңістікті-уакыттық 

біртұгас жүйе.

Ландшафттанудың зерттеу пәні:

1)  ландшафттар  қасиеттері  табиғатгы  кұрастырушы  және 

табигатты пайдалану объектілері ретінде;

2) ландшафттардың кеңістіктік ұйымдастырылуы;

3)  уакытша  ұйым  (генезис,  функционалдығы,  динамикасы, 

жағдайы және дамуы);

4) 

ландшафт 

территориялық 

жүйе 

(антропогендік  ландшафттар).  Сырткы  эсерлерге  ланндшафттардың 

5)  Ландшафттардың  тұрақты  дамуы.  Мәдени  ландшафттардың 

қалыптасуы.

Ландшафттанудщың ғылымдар жүйесіндегі орны:

-  географиялык  ғылымдар  кешенді  және  компонентті  болып 

бөлінеді;

4

- 

ландшафттану  -   кешенді  гылым.  Географиялық  ғылымдар 

теориясь^

ландшафттану,  жер  қабығыньщ  құраушы  бөліктері  ретінде  әр- 

түрлі  көлемдегі территориалды және аквальді геожүйелерді зерттейтін 

жертану  жэне  аймақтық  физикалық  геофафиямен  бірге  жалпы 

физикалық географияның бір бөлігі болып табылады.

жүктеу/скачать 2,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: