E) экожүйе. Адам табиги және антропогенді кешендерден тураты н  ландш аф т: A) антропогенді ландшафт

C) ландшафт құрлысы;

D) ландшафт элементтері;

E) компоненттер жиынтыгы.

6. Ландшафттың  карапайым бөліктері  калан аталады:

A) ландшафт элементтері;

B) ландшафт текстурасы;

C) ландшафт компоненттері;

D) ландшафт кұрлысы;

E) компоненттер жиынтыгы.

7. Табиги ландшафттың компоненттеріне жатады:

A) ауа, топырак, тау жыныстары;

B) үйлер, жолдар, су коймалары;

C) ауа, топырак, жолдар;

D) ауа, топырак, су коймалары; 

*

E) топырак, жолдар, су коймалары.

8. Антропогенді ландшафт компоненттеріне жатады:

A) үйлер, жолдар, су коймалары;

B) ауа, топырак, тау жыныстары;

C) ауа, топырак, жолдар;

D) ауа, топырак, су коймалары;

E) топырак, жолдар, су коймалары.

9. Сапасынын жэне  каснеттерінін  ауысуын  көрсететін  аралас 

ландшафттар бөлімінін беті  калан  аталады?

A) ландшафт шекарасы;

B) ландшафт сызыгы;

C) суайрык;

D) ландшафт ареалы;

E) ландшафт каңқасы.

10.  Бір  компоненттің  екінші 

компонентке  әсері  және 

ланндшафтын  тута с  жүйе  ретінде  күрылуындагы  ландшафттың 

компоненттерінін өзара байланысы:

A) тік байланыстар;

B) көлденең байланыстар;

C) компонент аралық байланыстар;

D) компонент ішіндегі байланыстар;

E) компонентті байланыстар.

45

11. Ландшафттың  кецістікті  күрлысыныц  қүрылуындагы  бір 

компоненттің 

екінші 

компонентке 

әсері, 

ландшафттың 

компоненттерінің аралық байланысы:

A) көлденең байланыстар;

B) тік байланыстар;

C) компонентаралык байланыстар;

D) компонент ішіндегі байланыстар;

E) компонента байланыстар.

12.  Сыртқы  факторлардың  әсерінен  немесе  өздік  дамуы 

әсерінен 

ландшафттык 

жаңа 

қасиеттерді 

иеленуі 

немесе 

қасиеттерін жоғалту қалай аталады?

A) ландшафттың өзгеруі;

B) ландшафт динамикасы; 

1

C) ландшафттың антропогендік өзгеруі;

D) ландшафттың қайтымсыз өзгерісі;

E) ландшафт қимылы.

13. 

Ландшафт 

қурлысының 

өзгерісіне 

үшырамайтын, 

ландшафтгың өзгерісі  қалай аталады?

A) ландшафта динамикасы;

B) ландшафт өзгеруі;

C) ландшафттың антропогендік өзгерісі;

D) ландшафттың қайтымсыз өзгерісі;

E) ландшафт қимылы.

14. 

Антропогендік 

әсерлер 

нәтижесінде 

ландшафт 

қасиеттерінің өзгеруі қалай аталады?

A) ландшафттың антропогендік өзгерісі;

B) ландшафт динамикасы;

C) ландшафт өзгерісі;

D) ландшафттың қайтымсыз өзгерісі;

E) ландшафт қимылы.

15.  Ландшафтқа  эсер  еткеннен  кейін  алғашқы  жағдайына 

жақын  күйге  қайтып  келуіне  мүмкіндік  бермейтін  өзгеріс  қалай 

аталады 

v 

•• 

:

A) ландшафттың қайтымсыз өзгерісі;

B) ландшафт динамикасы;

C) ланлшафттың антропогенді өзгерісі;

46

)

D) ландшафт өзгерісі;

E) ландшафт қимылы.

16.  Ландшафтқа  сырткы  және  ішкі  факторлар  әсерініц 

реакциясы  ретінде  болатын,  ішкі  өзара  байланысты  процесстер 

жүнесі  калай аталады?

A) ландшафт қимылы;

B) ландшафт динамикасы;

C) ландшафттың антропогендік өзгерістері;

D) ландшафтгың кайтымсыз өзгерісі;

E) ландшафттың өзгерісі.

17.  Өзара  байланысты  ішкі  және  сырткы  байланыстар  қалай 

аталады?

A) ландшафт құралуынын факторлары; 

.

B) ландшафт функционалдылығы;

C) ландшафттың қайта қүрылуы;

D) эндогенді процесстер;

E) экзогенді процесстер.

18.  Энергия,  заттар  және  акпараттар  беруде,  ылги  әрекет 

етуші процесстердін түракты салдары  калай аталады?

A) ландшафт функционалдылыгы;

B) ландшафт кұрылуының факторлары;

C) ландшафттың  кайта құрылуы;

D) эндогенді процесстер;

E) экзогенді процесстер.

19.  Ландшафт  курлысын  ауыстыратын,  кайтымсыз  келетін

о зге pi стер калай аталады?

A) ландшафт дамуы;

B) ландшафттын кздік дамуы;

C) ландшафттын өздік баскарылуы;

D) ландшафт тепетеңдігі;

E) ландшафт тұрактылыгы.

20. Ландшафттын өзіндік ішкі езгерісі калай аталады

A) ландшафттын өздік дамуы;

B) ландшафт дамуы;

C) ландшафттын өзіндік баскарылуы;

D) ландшафт тепетеңдігі;

47

19

Е) ландшафт тұрақтылығы.

21. Ландшафттыц теракты жағдайы қалай аталады

A) ландшафт тепетеңдігі;

B) ландшафттың өздік дамуы;

C) ландшафттың өздік басқарылуы;

D) ландшафт дамуы;

E) ландшафт түрақтылығы.

22.  Антропогендік  эсер  жагдайында  ландшафт  күрлысының 

жэне ерекшелігінін сакталуы  калан аталады

A) ландшафт тұрақтылығы;

B) ландшафттың өздік дамуы;

C) лайдшафттың өзіндік басқарылуы;

D) ландшафт тепетеңдігі;

E) ландшафт дамуы.

23.  Ландшафтың  функцноналды  процессінде  белгілі  бір 

деңгейде  өздік  жағдайын,  режимін  жэне  снпатын  сақтан  қалу 

қаснеті қалай аталады?

A) ландшафттың өзіндік басқарылуы;

B) ландшафттың өздік дамуы;

C) ландшафт дамуы;

D) ландшафт тепетеңдігі;

E) ландшафт тұрақтылығы.

24. 

Қоғамның 

қажеттіліктерін 

қа нағатта н д ы ру ға 

бағытталған, 

қойылған 

элеуметтік-экономнкалық 

ролді 

ландшафттыц орындауы қалай аталады?

A) ландшафттың әлеуметтік-экономикалық функциясы;

B) ландшафт потенциалы;

C) ландшафт өнімділігі;

D) ландшафт сыйымдылыгы;

E) ландшафт көлемі.

25. 

Қоғамның 

қажеттіліктерін 

қа нағатта нд ы ру 

үшін 

бағытталған, 

ландшафттыц 

элеуметтік-экономикалық 

функцняны орындау мүмкіндігі шараларыныц си паттам асы:

A) ландшафт потенциалы;

B) ландшафттыц әлеуметтік-экономикалық функциясы;

C) ландшафт өнімділігі;

D) ландшафт сыйымдылыгы;

( V

48

Е) ландшафт көлемі.

26.  Белгілі  бір  уакыт  интервалында  ландшафттын  ендірген 

заттар және энергия саны қалай аталады?

A) ландшафт өнімділігі;

B) ландшафт потенциалы;

C) ландшафттын әлеуметтік - экономикалык функциясы;

D) ландшафт сыйымдылыгы;

E) ландшафт келемі.

27. 

Kepi 

салдарынсыз, 

белгілі 

бір 

ағзалар 

санына 

ландшафттын  нормалы  өмір  іс  эрекетін  камтамасыз  етуі  калай 

аталады?

A) ландшафт сыйымдылыгы;

B) ландшафт пртенциалы;

C) ландшафт енімділігі;

D) ландшафттын әлеуметтік - экономикалык функциясы;

E) ландшафт колем і.

28.  Ландшафт  касиетіне  өндірістік  және  өндірістік  емес  эсер 

ету калай аталады?

A) ландшафтқа антропогендік эсер ету;

B) ландшафтка антропогендік эсер ету дерегі;

C) ландшафтка жүктеме;

D) ландшафттын сын (критическое) жагдайы;

E) ландшафт жүктеме нормасы.

29.  Ландшафтка  жэне  онын  компоненттеріне  эсер  етуші, 

антропогенді объект калай аталады?

A) ландшафтка антропогенді к эсер ету дерегі;

B) ландшафтка антропогендік эсер ету;

C) ландшафтка жүктеме;

D) ландшафттын сын (Критическое) жагдайы;

E) ландшафтка жүктеме нормасы.

30. 

Ландшафттын 

кейбір 

компоненттерінде 

өзгеріс 

тудыратын, антропогендік эсер калай аталады?

A) ландшафтка жүктеме;

B) ландшафтка антропогендік эсер дерегі;

C) ландшафтка антропогендік эсер ету;

D) ландшафттын сын жагдайы (критическое);

E) ландшафт ка жүктеме нормасы.

49

4'

31. 

Әлеуметгік-экономнкалык 

функции ның 

өзгерісіне

әкелмейтін, антропогендік эсер көлемі:

A) ландшафтқа жүктеме нормасы;

B) ландшафтқа антрополгендік эсер ету дерегі;

C) ландшафтқа жүктеме;

D) ландшафттың сын жағдайы (критическое);

E) ландшафтқа адтропогендік эсер ету.

32.  Әлеуметтік-экономикалық  функциясының  тоқталуына

әкелетін,  кұрлысының  өзгеруіне әкелетін  ландшафттың түрақсыз 

жағдайы  қалай аталады?

A) ляйдшафттың критикалық жағдайы;

B)  ландшафтқа антропогендік эсер ету дерегі;

C) ландшафтқа жүктеме;

D) ландшафтқа антропогендік эсер ету;

E)  ландшафтқа жүктеме нормасы.

33.  Ландшафтты  пайдалану  жобасын  дайындау  қалай 

аталады?

A) ландшафттык жоспарлау;

B) ландшафттың қайта құрылуы;

C) ландшафттың басқарылуы;

D) Ландшафтты пайдалану режим ;і

E) Ландшафты реттеу (регулирование).

34. 

Жаца 

әлеуметтік-экономикалық 

функцияларды 

орындауға бағытталған шаралар жүйесі  калай аталады?

A) ландшафттың қайта құрылуы;

B) ландшафттык жоспарлау;

C) ландшафтты басқару;

D) дандшафтты қолдану режим і;

E) ландшафтты реттеу.

35. 

Адам 

әрекеті 

мен 

ландшафт 

арасындагы 

тнімді

байланысты 

^йымдастыру 

қоғамының 

іс-әрекеттері 

калай 

аталады?

A) ландшафтты басқару;

B) ландшафттың қайта құрылуы;

C) ландшафттык жоспарлау;

D) ландшафты колдану режимі;

E) ландшафтты реттеу.

50

I

Әдебиеттер

1  Арманд Д. Л. Наука о ландшафте. -  М.  : Мысль,  1975 -  288 с.

2  Колбовский  Е.  Ю. Ландшафтоведения. -  М.  :  Академия,  2008. -  

478 с.

3  Исаченко  А.  Г.  Основы  ландшафтоведения  и  физико- 

географическое ратонирование. -  М .: Высшая школа,  1991. -  366 с.

4  Гришанков  Г.  Е.  Введение  в  физическую  географию.  -   Киев  : 

Знания, 2001. — 249 с.

5  Джаналеева  К.  М.  Антропогенные  ландшафтоведение.  -  

Алматы  : Изд-во Қазақ университеті, 2001. -   162 с.

6  Гельдыева  Г.  В.  Ландшафты  Казахстана.  — Алматы  :  Ғылым,

1 9 9 2 .-1 2 3  с.

7  Касимов  Н.  С.  Геохимия  ландшафтов.  -   М.  :  Наука,  1999.  -

380 с. 

II

8. 

Беручашвили  Н.  Л.  Геофизика  ландшафта.  -   М.  :  Высшая 

школа,  1990. -  284 с.

9 Николаев  В.  А.  Ландшафтоведение. -  М.  :  Изд-во МГУ,  2000. -  

208 с.

10  Молдағұлов  Н.  Ландшафттану  негіздері  және  Қазакстанның 

ландшафт географиясы. -  Алматы  : Рауан,  1994. -  128 б.

51

М азмуны

Кіріспе 

3

1 

Ландшафттану ұгымының қалыптасу тарихы 

4

1.1  Ландшафттанудың объектісі жэне зерттеу пәні 

4

1.2  Ландшафттану ілімінің даму кезеңдері 

5 

Ландшафтану  компоненттері,  ландшафт  қалыптастырушы

2 

факторлар жэне ландшафт морфологиясы 

8

2.1  Ландшафтты құрастырушы компоненттер жэне 

қалыптастырушы факторлар 

8

2.2  Ландшафт морфологиясы 

16

3 

Ландшафттардың аудандастырылуы 

22

3.1  3oHajj#bui ық ұгымы 

23

3.2  Азоналдылық 

27

4 

Ландшафт геохимиясы мен геофизикасы 

30

4.1  Ландшафт геохимиясы 

30

4.2  Ландшафт геофизикасы 

„33 

А қосымшасы Глосарий 

36 

Ә қосымшасы Тесттер 

44 

Эдебиеттер 

51

( t

JI. Ж.  Ерубаева 

ЛАНДШАФТТАНУ 

Оку&#

жүктеу/скачать 2,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: