УАҚЫТ ЖӘНЕ КҮНТІЗБЕ
Джулиан күнтізбесінің ұзақтығы?
Григориан күнтізбесінің ұзақтығы?
Сөйлемді аяқтаңыз....
Ай күнтізбесінде жыл бөлінеді...
Ай күнтізбелері-ең күрделі. Олардың негізінде жатыр.
Күн күнтізбесінде негіз алынады.
14
Кестені толтырыңыз..
Орыс тілі
|
Латын тілі
|
Латын тіліне аудару
|
Ағылшын тілі
|
Дүйсенбі
|
|
|
|
Сейсенбі
|
|
|
|
Сәрсенбі
|
|
|
|
Бейсенбі
|
|
|
|
Жұма
|
|
|
|
Сенбі
|
|
|
|
Жексенбі
|
|
|
|
Есепті шығарыңыз...
Ақпан айында 5 дүйсенбі және 5 сейсенбі болуы мүмкін бе? Кеше кеше Паша 17 жаста еді.
Келесі жылы ол 20 жаста болады. Бұл қалай болуы мүмкін?
КҮН ЖҮЙЕСІ
Күннің айналасындағы планеталар қандай орбиталарға айналады?
шеңберлер бойынша
О шеңберлерге жақын эллипс бойынша
О парабол тармақтары бойынша
Күн жүйесінің құрылымын бейнелеу сызбаларында күн мен Жер планетасының орналасуын көрсетіңіз.
15
Кестені толтырыңыз
Ғаламшар
|
|
|
Орбита сипаттамасы
|
Күннен орташа қашықтық, а.
|
|
|
Жұлдызды (сидерикалық) айналу кезеңі т, жыл
|
|
|
Айналыстың синодтық кезеңі
|
|
|
Осьтің айналу кезеңі, д., сағ., м
|
|
|
Шуақты күн
|
|
|
Орбиталық жылдамдық, км / с
|
|
|
Осьтің орбита жазықтығына еңкеюі, °
|
|
|
Орбитаның эксцентриктілігі
Орбитаның эклиптикаға бейімділігі, °
|
|
Физикалық сипаттамалары
|
Масса (жер массасында)
|
|
|
Радиус (жер радиусында)
|
|
|
Орташа тығыздығы (103 кг/м3)
|
|
|
Қысудың болуы
|
|
|
|
|
|
Еркін құлаудың үдеуі (м/с2)
|
|
|
екінші ғарыштық жылдамдық (км/с)
|
|
|
атмосфераның химиялық құрамы
|
|
|
атмосфераның ерекшеліктері
|
|
|
жер бетінің сипаттамасы
|
|
|
рельефтің ерекшеліктері
|
|
|
Температура, есептелген температурадан ауытқу себептері
|
|
|
Альбедо
|
|
|
күн сәулесінің ұзақтығы
|
|
|
магнит өрісі
|
|
|
планетаның құрылымы
|
|
|
күн мен түннің өзгеруі
|
|
|
спутниктер Саны
|
|
|
сақиналардың болуы
|
|
Күн жүйесінің денелеріне анықтама беріңіз:
а) астероидтар
б) кометалар
в) метеорлық денелер
16
"Жұлдыздар мен жердегі бақылаушыға қатысты айдың айналу кезеңін өлшеу
Гипотеза: Айдың айналу кезеңдері екі жағдайда да бірдей.
1. Жер айналасында 1 айналым жасаған Ай жұлдыздарға қатысты бірдей күйде болады. Сондықтан, азимут торын қолдана отырып, Айдың орталығымен бірдей меридианда орналасқан белгілі бір жұлдызды таңдау оңай.
2. Уақытты ескеріңіз ______________ Біз таңдаған жұлдыз Айдың орталығымен бірдей меридианда бірдей орын алғанға дейін жұлдызды аспанның қозғалысын бақылау арқылы оның қозғалысын тездетеміз. Уақыттың қалыпты бағытын қайтарып, оны қайтадан санайық ________________
3. Айдың айналуының жұлдызды кезеңін бірінші 2-ші уақыттан алып тастаймыз ______________________________________________________________
4. Біз оны белгілі 27, 3 күн кезеңімен салыстырамыз. _____________________________________________
5. Жер бақылаушысы үшін Ай бақылауға дейінгі фазада қайтадан пайда болған кезде 1 айналым жасайды. Айды жаңа ай фазасында қарастырыңыз (толық ай, бірінші тоқсан, соңғы тоқсан), ол үшін уақытты тездетіп, біз таңдаған фазада Айдың қашан болатынын табамыз. 6. Уақытты ескеріңіз ______________ Айдың фазасының өзгеруін ол қайтадан сол фазада болғанша бақылап, оның жүруін тездетіңіз. Уақыттың қалыпты бағытын қайтарып, оны қайтадан санайық ________________
7. Айдың жер бақылаушысына қатысты айналу кезеңін табамыз, бірінші уақытты 2-ші уақыттан алып тастаймыз _______________________________________________________________________
8. Бұл кезеңді жұлдызды кезеңмен салыстырайық ___________________________________________________
9. Қорытынды: Айдың айналуының Жұлдызды (сидерикалық) кезеңі _____________________ Айдың жер бетіндегі бақылаушыға қатысты айналу кезеңі (синодтық кезең). Біздің гипотезамыз ________________________________________.
10. Айдың сидеральды және синодтық кезеңдері неге тең емес екенін түсіндіріңіз?____________________________________________________________________________
КҮН ЖҮЙЕСІНІҢ ҮЛКЕН ЖӘНЕ КІШІ ПЛАНЕТАЛАРЫ
1. Сөйлемді аяқтаңыз:
Ергежейліпланеталар ...
Кәрлік планеталар депсанайдыобъектілер ...
2. Астероидтардыңаттарынжәнеолардыңсипаттамаларынжазыңыз:
17
Ашылған жылы
|
Атауы
|
Өлшемдері, км
|
Орналасқан жері
|
1801
|
|
|
|
1802
|
|
|
|
1804
|
|
|
|
1807
|
|
|
|
1977
|
|
|
|
3. Сөйлемдіжалғастырыңыз:
Жер атмосферасында жанбаған және құлаған метеорит денесінің қалдығы
жер беті деп аталады ...
Құйрықты жұлдыздың мөлшері асып кетуі мүмкін ...
Кометаныңядросығарыштантұрады ...
Жарық — бұл ...
Үлкенастероидтардыңтиістіатаулары бар, мысалы: ...
КҮН
1. Кестенітолтырыңыз:
Айфазасы
|
көрінууақыты
|
аспанныңқайжағындакөрінеді
|
Жаңа Ай
|
Ф=0
|
|
Біріншітоқсан
|
Ф=0.5
|
|
|
Толық Ай туралы
|
Ф=1
|
|
|
Соңғытоқсан
|
Ф= 0.5
|
|
|
2. Күнніңмөлшеріқаншаесеүлкен
жермөлшері?
3. Күнжерденқаншаесеауыр?
4. Хромосфера-бұл ...
5. Фотосфера-бұл...
6. Күнқұрылымыныңдиаграммасынбасшылыққа ала отырып, ішкіатаулардыкөрсетіңіз
Күнатмосферасыныңаудандары мен қабаттары: _
18
7. Кестенікүнніңнегізгісипаттамасыментолтырыңыз:
Параметрлер
|
Шама
|
Жерденорташақашықтық
|
|
Сызықтық диаметр
|
|
Көрінетінбұрыштықдиаметрі
|
|
Массасы
|
|
Күнтұрақтысы
|
|
Жарықтық
|
|
Көрінетінсыртқы Температура қабаты
|
|
Сыртқыхимиялыққұрамы
Қабаттар
|
|
Айналукезеңі
|
|
Күнніңортасындағы Температура
|
|
Абсолюттік жұлдыздық шама
|
|
Жасы
|
|
Күн тұтылуын бақылау
1. Интернеттен ең жақын (өткен) толық күн тұтылуының күні мен орнын табыңыз.
2. Бұл тұтылуды алдымен Стеллариумға оны көруге болатын орынды орнатып, уақытты көлденең мәзірден бақылау басталған сәтке дейін қайталаңыз.
3. Толық тұтылуға жақын сәтте скриншотты алыңыз, оны Paint бағдарламасында ашыңыз, байқалатын құбылыстың атауына, оның күні мен орналасқан жеріне қол қойыңыз. Алынған суретті компьютердегі қалтаға сақтаңыз.
4. Егер біз бақылаушының орналасқан жерін солтүстікке (оңтүстікке, батысқа, шығысқа) ауыстырсақ, Ай дискісі қайда ауысады?
_______________________________________________________________________
5. Stellarium бағдарламасының көмегімен жауабыңызды тексеріп, жаңа скриншот алыңыз және оны 3-тармаққа ұқсас өңдеңіз, оны да өз қалтаңызға жүктеңіз.
ЖҰЛДЫЗДАР
1. Жерге ең жақын жұлдызды атаңыз
(күнді есептемегенде)
2. Диаметрі бойынша 100 жылдағы жұлдыздардың жылжуын көрсетіңіз
Альфа Кентавр
Каптейн Жұлдызы
Барнард Жұлдызы
Аққу
Вольф
Сириус
19
3. Сөйлемді жалғастырыңыз:
Жұлдыздар химиялық элементтерден тұрады...
Негізгі тізбектегі жұлдыздар ...
Ақ ергежейлер - бұл ...
Қызыл алыптар - бұл ...
Күнге ең жақын жұлдыз қандай?
Цефейдтер-бұл ...
Пульсарлар - бұл ..
ГАЛАКТИКАЛАР
Галактика туралы жалпы ақпаратты қамтитын кестені толтырыңыз:
Галактика сипаттамалары
|
Сандық мәні
|
Галактика орталығынан күн қашықтығы
|
|
Мөлшері (диаметр),
|
|
Ядро айналасындағы айналыстың сызықтық жылдамдығы (орталықтан қашықтыққа
Г.),
|
|
|
|
Айналым кезеңі (күн мен оның айналасындағы жұлдыздардың толық айналымы
орталығы айналасында), млн жыл
|
|
Масса (күн массасында)
|
|
Жасы, млрд жыл
|
|
2. Диаграммада галактикалардың атаулары мен жіктелуін жазыңыз
20
3. Белсенді галактикалардың сипаттамаларын сипаттаңыз
Галактикалар әлсіз белсенді ядро:
Галактикалар белсенді ядролармен:
N-галактикалар:
Квазарлар:
4. Ұсынылған суретте құрылым схемалық түрде көрсетілген галактикалар, Сүт жолы (суретте. а-жоғарыдан, суреттен көрініс. B-бүйірлік көрініс). Төмендегі мәлімдемелерден екі шындықты таңдаңыз:
Жауап нұсқалары
Суретте 2 саны көрсетілген гало
Суреттегі 2 Саны күнді белгілейді
Суреттегі 3 саны Күн жүйесін белгілейді
Суретте спираль жеңдер 4 санымен белгіленген
Суретте 1 Саны үлкен және кіші магелландық бұлттарды көрсетеді
21
ОРЫНДАЛҒАН ЖҰМЫСТАР ҮШІН БАҒАЛАР:
Жұмыс реті№
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
қорытынды
|
Орындалған уақыты
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Бағасы/бал
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Орындалған жұмыстарға ұсыныстар:________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
22
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1.Астрономия. Оқу құралы / М.М. Дагаев және т. б.-М.: ағарту, 2018. -384 б. Ацюковский, в. а.
2. Космология мен космогонияның Эфиродинамикалық негіздері /
В.А. Ацюковский. - М.: ғылыми әлем, 2016. - 284 б. Бережко, Е.Г.
3.Ғарыш физикасына кіріспе / Е. г. Бережко. - М.: FIZMATLIT, 2014. - 264 Б. Бережной, А.
4.Күн жүйесі / а.сондай-ақ. Ұқыпты. - М.: FML, 2017. - 694 Б. Быков, О.
5.Аспан денелерінің орбитасын анықтаудың тікелей әдістері / Н.сұрақ. Бұқалар,К. В. Холшевников. - М.: Спбму Баспасы, 2013. - 152 б. Галавкин, В. В.
6.Синергетикалық физика немесе Әлем керісінше / В. В. Галавкин. -М.: LKI, 2018. - 122 Б.
7.Жұлдызды аспан. Билет. - Мәскеу: Шамдар, 2015 Жыл. - 164 б. Коно Э.
8.Астрономияның жалпы курсы / Е. Вт. Кононович. - Мәскеу: ЖЖБА. : Петр, 2017. 387 б. Форттар, В. Е. 9.Жердің және ғарыштағы экстремалды қасиеттері / В. Е.Фортов. - М.: FIZMATLIT, 2013. - 264 Б. Щиголев, Б.М.
10. Бақылауларды математикалық өңдеу / б. М. Щиголев. - М.: Ғылым, 2015. - 344 б. Язев, С. А.
11. Күн жүйесі туралы дәрістер / С.А. Язев. - М.: Лан, 2013. - 384 б. Янчилина,
Интернет-ресурстар:
1. https://belmathematics.by/stati/3646-reshebnik-po-astronomii-11 -klass
2. https://mfoшшk.m/test-po-astrommпastшmmicheskie-naЫyшdemya-teleskopizvezdnie-karti-nebesnie-koordinati-klass-2111655.html
3. https://mfoшшk.rshlaboratomaya-rabota-po-teme-dvizheme-lshm-solnechše-ilunnie-zatmenia-3160704.html
4. https://videouroki.net/tests/iege-2018-zadaniie-24-astrofizika-galaktiki.html
23
Достарыңызбен бөлісу: |