ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ТАРИХИ САНА ҚАЛЫПТАСУЫНЫҢ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ Тұжырымдаманың мақсаты мемлекеттік саясаттың тарихи сананы қалыптастырудағы негізгі басымдықтарын айқындау болып табылады.
Бұл мақсатты жүзеге асыру үшін мынадай міндеттерді атқару керек:
— тарихи ілім-білімнің негізгі-негізгі нысаналарын анықтау;
— тарих ғылымының өтпелі кезеңдегі басты мәселелері мен оны шешудің ықтимал бағдарларын айқындап алу;
— тарихи білім беру мен ағарту ісін реформалаудың жолдарын белгілеу.
Тарихи білімнің негізгі басымдықтары
Қазақстан тарихын зерделеген кезде, оның Еуразия мәдениеті мен тарихының төлтумасы екеніне сүйену керек...
Қазіргі Қазақстан жері-ежелгі көшпелі тайпалардың малшылықтан егіншілікке алғаш бет бұру үрдісі басталған, сөйтіп отырықшылықтың қалыптасуы мен қала мәдениетінің дамуы бастау алған аймақтың бірі болғаны да бүгінде дәлелденіп отыр.
Қазақстан тарихы-желісі үзілмей келе жатқан тарих, өйткені елімізді мекеңдеген халықтардың мәдениеті сабақтасып жатыр, Еуразияның түркі тілді көшпелі тайпаларының дәстүрі мен мәдениеті қазақ халқының тарихынан жалғасын тауып отыр, сайып келгенде қазақтар-еліміздің аумағындағы байырғы, жергілікті халық, деген идея-тарихи біліміміздің тірегі болуға тиіс принципті идея.
Қазақтардың мемлекеттігі-Қазақстан аумағында ірі-ірі көшпелі империялар мен жеке хандықтар ретінде ежелден өмір сүрген мемлекеттердің заңды жалғасы. XV ғасырда орнаған Қазақ хандығы-жерінің тұтастығы, саяси құрылымы, халқының мәдениеті, діні мен тілі ортақтығы сияқты белгілері жағынан алғанда, дербес мемлекетке қойылатын талаптарға толық сәйкес келеді.
2. Тарих ғылымының мәселелері Тарих ғылымының болашағын ойласақ, оны әдістемелік жағынан қайтадан жарақтандыру керектігі бірден көзге түседі, бұл үшін әлемдік тарихнаманың әдістері мен амалдарын кеңінен пайдалану қажет. Проблемалық, суреттеп жазу, салыстырмалы, құрылымдық, феноменологиялық, идеографиялық әдістерді, тарихи және сыни тұрғыдан талдауды, аналогиялық тәсілді, т.б. әдіс-амалдарды қолдану-тарихтың түйіңді тұстарына аса бай фактологиялық материалдарды шоғырландыруға жағдай туғызып, белгілі деген тарихи жағдаяттардың өзін жаңаша талдап-түсіндіруге мүмкіндік берер еді, сөйтіп зерттеу жұмыстарына соны серпін туғызар еді.
Тарих ғылымы нақты тарихи жағдайды саралау әдісін колдана отырып, тарихи фактілерді зерттеліп отырған уақыттың көзімен талдап бағалауға ұмтылуы керек. Өткен заман оқиғаларын баяндағанда, тек елдің саяси тарихын, мандай алды саясаткерлердің қызметін әңгімелеумен ғана шектеліп қалмай, сонымен бірге рухани және материалдық мәдениет тарихын барша болмыс-бітімімен толық зерттеген дұрыс. Бұл ретте бұрынғы ұғымдық аппаратты жаңғырту, ескірген әсіре идеологиялық терминологиядан бас тарту қажет.Қазақстанның тарих ғылымы алдында:
— Тарихи ілім-білімнің үзіктігі мен біржақтылығынан мүмкіндігінше арыла отырып, өткен тарихымыздың шынайы бейнесін жасау;
— Ежелгі және орта ғасырлар тарихына баса назар аудару;
— Кеңес дәуіріндегі Қазақстан тарихын қайта пайымдау;
— Еліміздің осы заманғы тарихының толғақты мәселелерін зерттеуді күшейту;
— Қазақ диаспораларының тарихын зерделеу;
— Ел тарихы мен оны мекендеген әр түрлі этностар тарихының ара жігін ажырата отырып, Қазақстандағы этностық топтардың тарихын жазуға да жеткілікті көңіл бөлу міндеті тұр.