Лекция 1 Тақырыбы : Химиялық кинетика пәні, химиялық реакция жылдамдығы, оған әсер ететін факторлар
жүктеу/скачать 1,89 Mb. Pdf көрінісі
|
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті Пәннің оқу – әдістемелік кешені Басылым: бесінші ЕҰУ Ф 703-08-15. ПОӘК. Бесінші басылым (моль/м 3 с) (8) Аррениус теңдеуі бойынша Осы өрнекті (8) теңдеумен теңестірсек, одан: (9) Активті соқтығысу теориясы экспонента көбейткішінің физикалық мағынасын береді, яғни уақыт бірлігіндегі және көлем бірлігіндегі соқтығысулардың жалпы санының функциясы: . Соқтығысулардың жалпы саны газдардың молекулалық-кинетикалық теориясы бойынша: ал соның ішінде активті соқтығысудың саны: (10) Енді деп жазуға болады, мұнда , осыдан жылдамдық константасының температураға тәуелділігінің теңдеуі шығады: (11) Сөйтіп, жылдамдық константасы уақыт бірлігіндегі және көлем бірлігіндегі активті соқтығысу санымен анықталады (с А =с в =1 жағдайда). Әдетте жылдамдық константасының тәжірбиеден табылған мәні теориялық есептелінген мәнінен аз болады. Оның себебі бөлшектердің энергиясы активтену энергиядан көп болғанның (Е>Е а ) өзінде кейде соқтығысулардың бәрі бірдей химиялық реакцияға әкеп соқпайды. Бұл жағдай молекулалардың кеңістікте қалай орналасуларына байланысты, сондықтан жылдамдық константасының тәжірбиелік және теориялық мәндерін сәйкестендіру үшін стериялық фактор деп аталатын шама (Р) енгізілді: Мысалы: М n+ +С - - реакциясы жүрмейді, егер металл ионы көміртегі атомы жағынан келетін болса, ал М n+ + С -жағдайда, яғни металл ионы азот атомымен әрекеттессе, реакция жүреді. Стериалық факторды ескеріп жазсақ; , мұнда демек АСТ теориясы бойынша, экспонента көбейткіші соқтығысулардың жалпы санымен бірге стериялық фактормен де байланысты. Р шамасы жылдамдық константасының теориялық мәні мен практикалық мәні арасындағы айырмашылықтың өлшемі. Сонымен қатар, экспонента көбейткіші А о Т 1/2 -ге, жылдамдық константасы мен Т 1/2 - ге тәуелді. Сөйтіп, АСТ теориясында химиялық реакцияның жылдамдығына температураның әсері толығырақ көрсетіледі. жүктеу/скачать 1,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|