Лекция 1 Тақырыбы : Химиялық кинетика пәні, химиялық реакция жылдамдығы, оған әсер ететін факторлар
жүктеу/скачать 1,89 Mb. Pdf көрінісі
|
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті Пәннің оқу – әдістемелік кешені Басылым: бесінші ЕҰУ Ф 703-08-15. ПОӘК. Бесінші басылым Ал, және екені белгілі, олай болса , (8) Тасымалдау санын анықтаудың Гитторф әдісінде иондардың сольваттануы ескерілмейді. Сондықтан бұл әдіспен тасымалдау санының дәл (шын) мәндері емес тек байқалмалы мәндері анықталады. Тасымалдау санын дәл анықтау үшін иондардың сольваттық қабатындагы еріткіш молекулаларын ескеру қажет. Ион электр өрісінде өзінің гидраттық қабатындағы су молекулаларымен бірге қозғалады. Ион электродта зарядсызданғанда оның гидраттық қабатындағы су молекулалары ерітіндіде қалып электролиттің концентрациясын өзгертеді. Егер электролиттің катионы мен анионының гидраттану дәрежелері бірдей болса, онда гидраттық қабаттағы су молекулалары тасымалдау санына әсер етпейді. Бірақ көп жағдайларда иондардың гидраттану дәрежелері әр түрлі болатындықтан, Гитторф әдісі онша дәл нәтиже бермейді. Бұл жағдайда анықталған тасымалдау санына түзетулер енгізу қажет. Ол үшін ерітіндіге тоқ өткізбейтін бейэлектролит затты (мысалы, қант, мочевина) қосады. Электролиз кезінде ионмен бірге еріткіштің молекуласы тасымалданбаса бейэлектролит заттың концентрациясы католитте және анолитте өзгермейді. Ал өзгерген жағдайда, ионмен бірге тасымалданған еріткіш мөлшерін анықтап, тасымалдау санының дәл мәнін табады. Мысалы, жоғарыда қарастырылған сутек және хлор иондарының гидраттық қабатында судың және молекулалары бар дейік. Сонда НС ерітіндісінен 1 Фарадей электр өткізгенде катод бөлігінде судың массасы мольге көбейеді де, анод бөлігінде сонша мольге азаяды. Электролиттің бастапқы ерітіндісінде 1 моль су, 2 моль НС бар дейік. Бір Фарадей электр өткенде анодтан катодқа тасымалданатын судың мөлшері моль болады. Соның салдарынан катодта электролиттің концентрациясы ( / )y - шамасына азаяды (мұнда Х2 және X1 - ерітіндідегі электролиттің және судың мольдік үлестері). Сонда тасымалдау санының нақты мәні , ал анион үшін Бірақ у-тің мәнін білу әдетте қиынға соғады, сондықтан тасымалдау санды электролиттің сұйылтылған ерітіндісінде анықтаса Х2/X1 - қатынасы өте аз болып, мен мәндерінің айырмашылығы да аз болады. Жылжымалы шекара әдісі. Бұл әдіспен тасымалдау саны дәл анықталады. Тасымалдау саны анықталатын электролиттің (МА) белгілі бір концентрациялы (С моль-экв) ерітіндісін электролизерге құйып, оған аттас ионы бар екінші бір электролит ( А - индикатор электролит) ерітіндісін қосады (2 - сурет). Осы екі ерітінді арасындағы шекара көзге көрінетіндей болуы қажет (ол үшін |