Лекция 14. Отбасы тәрбиесінің негіздері
Отбасының қызметтері, типтері. Отбасы тәрбиесінің нормативтік-құқықтық негіздері
жүктеу/скачать 19,68 Kb.
|
Лекция 14. Отбасы т рбиесіні негіздері. 14 Отбасы-бала т л асын
- Бұл бет үшін навигация:
- Мемлекетімізде отбасы, балаға байланысты 45- тен астам нормативтік құжаттар қабылданған.
| Отбасының қызметтері, типтері. Отбасы тәрбиесінің нормативтік-құқықтық негіздері.
Отбасының типтері Құрылымына байланысты Тәрбие ісіне байланысты Тұрмыс жағдайсына байланысты бөлінеді Үш әулетті, Екі әулетті Көп балалы отбасылар, Бір баллы отбасылыр, Толық емес отбасылар Құрылымы бойынша отбасылар: Отбасылық тәрбие стиліне қарай: 1. Әкімшіл (авторитарлы) отбасы 2.Адамгершілікі отбасы 3. Либералды отбасы Адамгершілікті отбасы - ата-аналардың бала тұлғассына болған сыйластық, құрметімен, оның көзқарас, ой-пікірлерін қабылдауимен, өзіндік дербестігін шектемейтіндігімен еленеді. Адамгершілікті қатсынас түрі (стиль) ата-аналардың бала тұлғассына болған сыйластық құрметімен, оның көзқарас, ой-пікірлерін кабылдауимен, өзіндік дербестігін шектемейтіндігімен еленеді. Либералды отбасы - отбасы балассының не істесе де бетін қайтармауға, оның жауапкерсіздігі мен өзімшілдігіне бастау береді. Либералды стильдік қатсынастағы отбассында балалар ата- аналарсының әсіре сүйіспеншілігін «қорғаныс» етеді немсе олардың түгелдей елемеу, немқұрайлылығсына тап болады. Бұл баланы екіжүзділікке, менмендікке, тәртіпсіздікке, моральнық жұтаңдыққа душар етеді. Мемлекетімізде отбасы, балаға байланысты 45- тен астам нормативтік құжаттар қабылданған. Олар: 1989 жылы қабылданған Балалар құқығы туралы Конвенция, 1994 жылы Казахстан Республикасының Президенті Балалар құқығы туралы Конвенциясына қол қойды, ол балалар құқығын 21б.қорғау мәселесін дүниежүзілік статусқа ие болуына мүмкіндік берді. Отбасы құқықтары "Неке және отбасы туралы заңдар, 1992 жылғы көп балалы отбасыларға әлеуметтік қолдау көрсету жөніндегі шаралар туралы жарлық, 2007 жылғы "Неке және отбасы жайлы Кодексі", балалар құқығы туралы Конвенция (1989) т.б. Балалар құқығы туралы 2002ж. ҚР екі Заң қабылданды, біреуі кемтар балалар жайында. Сондай- ақ жетім, дарынды, көп балалы отбасындағы балаларға да көмек көрсетілу қарастырылып отыр. Қазақстан Республикасының «Неке және отбасы туралы» заңы 1998 жылдың 17 желтоқсанында қабылданды. Бұл заңда некеге тұру жасы – 18 болып белгіленді. Неке және отбасы мәселелері «Неке және отбасы Заңында» толық қарастырылған. ҚР отбасы қатынасының принциптеріне жатады: 1. еркек пен әйелдің некелі одағының еріктілігі; 2. олардың отбасында тең құқықтылығы; 3.отбасының ісіне кімнің болса да өз бетінше араласуына жол берілмеушілік; 4. отбасының ішіндегі мәселелерді өзара келісіммен шешу; 5.балаларды отбасында тәрбиелеуге басымдық беру, олардың өсіп– жетілу мен әл-ауқаты болуына қамқорлық жасау; 6. отбасының кәмілетке толмаған және еңбекке қабілетсіз мүшелерінің құқықтары мен мүдделерін қорғауға басымдық беру; 7.отбасы мүшелерінің өз құқықтарын кедергісіз жүзеге асыруын қамтамасыз ету, бұл құқықтарды сот қорғауының мүмкіндіктері; 8. отбасының барлық мүшелерін салауатты тұрмыс салтына ынталандыру принциптеріне негізделеді. Заң келесі бөлімдерден тұрады: жалпы ережелер, неке, отбасы, қорғаншылық және қамқоршылық, отбасы мүшелерінің алименттік қатынастары, азаматтық хал актілері, неке-отбасы заңдары нормаларының шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға қолданылуы. 1996 жылы Алматыда « Бөбек» қорының қолдауымен жас аналар үшін «Дом.надежды» ашылды. 1997жылы фонд «SOS- Kinderdorf», Гельмут Кутин, басқарған « Бөбек» қорымен бірге жетім балалар үшін отбасы типіндегі ауылдарды Алматыда , кейін Астанада, 2001жылы Теміртау қалаларында салынды. Жетім балалар үшін 15 приют, жасөспірімдер үшін «Дом Юношества» деген приюттар ашылды. Отбасына төмендегідей көмек түрлері көрсетіледі : 1. бала туғандағы ақшадай көмек көрсету. 2. еңбек, тұрмыстық, салық, кредит беру,дәрігерлік т.б. 3. отбасына, балаларға дәрі, киім, тамақ тегін беру. 4. балаларға әлеуметтік көмек көрсету( әлеуметтік,психологиялық, педагогикалық, заңнамалық көмек түрлері). Отбасы тәрбиесінің, ата-ананың әлеуметтік-жауапкершілік қызмет-әрекеті ретінде басты құқықтық негізі бар. 1989 жылдың 20 қарашасында БҰҰ Бас Ассамблеясы қабылдаған “Бала құқығы туралы конвенция” маңызды негізгі құжат. “Балаға, дене жағынан және ақыл-ойының жетілмегендігінен, арнайы қорғау мен қамқорлық, соның ішінде, туылғанға дейінгі және туылғаннан кейінгі тиісті құқықтық қорғау керек”, - деп жазылған Конвенцияда. Қазақстан Республикасы Консититуциясында бекітілген отбасы тәрбиесінің құқықтық принциптері “Неке және отбасы туралы” заңда (17. 12. 1998 ж.) нақтыланған. Онда қазіргі заманғы отбасы құқығының бір некелік, некеге тұрудың бостандығы мен еркіндігі, ажырасу еркіндігі, ерлі-зайыптылардың отбасы қатынасындағы тең құқығы сияқты негізгі принциптері жазылған. Бұл құқықтар отбасы өміріндегі, отбасы ұжымындағы өзара байланыстың терең демократияға жол ашады. 52 тарауда баланың отбасылық тәрбиесі, оның құқығын және мақсат-мүдделерін қорғаудың баптары келтірілген: “Баланың өз ата-анасы тарапынан тәрбиеленуіне, оның тілек-қалауларының орындалуына, жан-жақты дамуына, оның адами қадір-қасиетінің сыйлануына құқығы бар”. Бала ата-ана билігіне тәуелді объект ретінде емес, өзіндік құқық субъектісі ретінде қарастырылады. жүктеу/скачать 19,68 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|