Лекция №3 Становление научной мысли и народного образования в Северном Казахстане



бет1/3
Дата12.02.2023
өлшемі11,86 Mb.
#67279
  1   2   3
Байланысты:
ЛЗ 3

Дәріс № 3 Солтүстік Қазақстанда ғылыми ой мен халықтық білім берудің қалыптасуы.


Аға оқытушы, магистр:
Бекмурзина А.Н.
Дәріс жоспары:
1. Революцияға дейінгі кезең.
2. Соғысқа дейінгі кезең.
3. Соғыстан кейінгі кезең.
4. Тәуелсіздік кезеңі.
Қазақстан Ресейге қосылғанға дейін қазақ даласында алғашқы мұсылмандық білім болған. Әр ірі ауылда мектеп, ал қалаларда медреселер болған. Араб тілі мен грамматикасы білім алушыларға әлемдік ғылыми танымға енуге мүмкіндік берді. Қазақстанның Ресейге біртіндеп қосылуы мәдениет саласында және орыс, батыс Еуропа ойларын ғылыми біліммен таныстыру саласында прогрессивті маңызға ие болды.
Облыс аумағындағы алғашқы мектеп 1758 жылы әулие Петр бекінісінде әскери қызметкерлер мен отставкадағы сарбаздардың балаларын оқыту үшін пайда болды. Мектеп медленно өте баяу дамыды. Осылайша, 70 жылдан астам уақыттан кейін, 1837 жылға қарай қалада казак балаларына арналған 2 мектеп жұмыс істеді. 1844 жылы алғашқы ерлер приходтық мектебі ашылды, ал 1865 жылы әйелдер приходтық мектебі 1871 жылы гимназияға айналды.
1876 жылы қазақ ұлдарына арналған мектеп-интернат ашылды. Мұнда болыстық және ауылдық қазақ басқармалары үшін шенеуніктер, отаршылдық әкімшілігі үшін толмашылар (аудармашылар) дайындалды. 1878 жылы қазақ қыздарына арналған мектеп-интернат ашылды.
По переписи 1897 года в Петропавловске числилось 22 студента, и те учились за пределами уезда. На каждые сто жителей приходилось лишь 2 грамотных. Система начального образования на русском и казахском языке не охватывала даже третьей части детей школьного возраста. Среди казахского населения обучение было доступно лишь детям баев и султанов. Чтобы открыть в Петропавловске среднюю школу, местным предпринимателям – купцам понадобилось более 25 лет хлопотать перед властями.
В одном из многочисленных прошений ходатаи на заре нового века, указывая на происшедшие изменения, писали: «Петропавловск в настоящее время насчитывает свыше 24000 населения и имеет весьма важное значение. Вся вывозная торговля из обширного Степного края и даже Семиреченской области идет через Петропавловск. Кредитные учреждения города имели в 1899 году оборот около 24 миллионов рублей. Через железнодорожную станцию прошло свыше 4 миллионов пудов разного вида грузов. Груз, собирающийся в городе, имеет разнообразный характер и указывает на значительный район, который тяготеет в промышленном и торговом отношении к Петропавловску. В будущем, несомненно, город должен быстро развиваться и приобретать все большее и большее значение…»


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет