Лекция 9 Биосфера. Адам әрекетінің әсері. Биосфера ластануының негізгі ерекшеліктері. Жер жүйесін қалыптастырудағы тірі заттың маңызы мен ролі. Қазіргі ланшафттар, ормансыздану және шөлдену мәселелері


Өзінің тегі мен қасиеттеріне қарай барша антропогендік ластағыш сан түрлі болып келеді. Өнеркәсіп қалдықтары соның ішіндегі анағұрлым кең тарағандары



бет2/5
Дата27.09.2023
өлшемі90,87 Kb.
#110888
түріЛекция
1   2   3   4   5

Өзінің тегі мен қасиеттеріне қарай барша антропогендік ластағыш сан түрлі болып келеді. Өнеркәсіп қалдықтары соның ішіндегі анағұрлым кең тарағандары.

  • Өзінің тегі мен қасиеттеріне қарай барша антропогендік ластағыш сан түрлі болып келеді. Өнеркәсіп қалдықтары соның ішіндегі анағұрлым кең тарағандары.
  • Табиғи ресурстарды пайдалану көлемі үнемі артуы табиғат ортаның өндіріс қалдықтарымен ластануы проблемасын шиеліністіре түседі. Мысалы, өнеркәсіптік тұрмыстық ағындар арқылы ластанған судың көлемі қазірдің өзінде өзен суының 16 %.

Суармалы егіншіліктің өркендету жедел көбейіп келе жаткан адамзатты азық түлікпен қамтамасыз етудің қажетті жағдайларының бірі болып табылады. Сондықтан да суармалы жерлердің аумағы барған сайын жедел қарқынмен өсіп келеді. Кең көлемдегі суармалы егіншілікті; су қоймаларын жасау, ылғалы мол аудандардан құрғақшылық аудандарға су жеткізу - осылардың барлығы да региондық, сондай - ақ орасан зор көлемде - табиғи процестердің барысында елеулі өзгерістер енгізу арқылы жүзеге асырылады. Мысалы, үнемі жылы климат жағдайларында жер суару адам мен малдың бірқатар ауруларға ұшырауы қолайлы жағдай туғызады. Су қоймалары, каналдар мен арықтардың жылып кеткен, баяу ағатын суларына безгек таратқыш сансыз маса қоныстанады.

  • Суармалы егіншіліктің өркендету жедел көбейіп келе жаткан адамзатты азық түлікпен қамтамасыз етудің қажетті жағдайларының бірі болып табылады. Сондықтан да суармалы жерлердің аумағы барған сайын жедел қарқынмен өсіп келеді. Кең көлемдегі суармалы егіншілікті; су қоймаларын жасау, ылғалы мол аудандардан құрғақшылық аудандарға су жеткізу - осылардың барлығы да региондық, сондай - ақ орасан зор көлемде - табиғи процестердің барысында елеулі өзгерістер енгізу арқылы жүзеге асырылады. Мысалы, үнемі жылы климат жағдайларында жер суару адам мен малдың бірқатар ауруларға ұшырауы қолайлы жағдай туғызады. Су қоймалары, каналдар мен арықтардың жылып кеткен, баяу ағатын суларына безгек таратқыш сансыз маса қоныстанады.

Су арқылы улы химикаттар аса үлкен аумақтарға тарайды. Егінді, әсіресе күріш пен мақтаны суарған су өзенді ластап қоймайды, сонымен бірге көлдерді де былғайды. Судың улы химикаттрамен ластануының бірнеше жолдары бар. Олар қар және жаңбыр суымен де ластанады. Судағы пестацидтер балықтарға үлкен зиян келтіреді. Жыл сайын өзендерге уланған су қосылып отырады. Олардың ішінде жанармай қалдықтары, улы қосылыс -фенолдар, қышқылдар, тұздар бар. Мысалы АҚШ-тың оңтүстігінде 1 жылдары химиялық улы препараттарды жиі пайдаланған. Мақташылар қоңызбен күресу үшін ең күшті препараттарды қолданған. Мақтаға шашыралған у суарылған сумен қосылып кішкене бұлақтарға құйылған, олар жинала - жинала өзен сияқты ағып көлдерге, теңіздерге құйылған. Нәтижесінде өзен көлдің балықтарына зиянын тигізеді.

  • Су арқылы улы химикаттар аса үлкен аумақтарға тарайды. Егінді, әсіресе күріш пен мақтаны суарған су өзенді ластап қоймайды, сонымен бірге көлдерді де былғайды. Судың улы химикаттрамен ластануының бірнеше жолдары бар. Олар қар және жаңбыр суымен де ластанады. Судағы пестацидтер балықтарға үлкен зиян келтіреді. Жыл сайын өзендерге уланған су қосылып отырады. Олардың ішінде жанармай қалдықтары, улы қосылыс -фенолдар, қышқылдар, тұздар бар. Мысалы АҚШ-тың оңтүстігінде 1 жылдары химиялық улы препараттарды жиі пайдаланған. Мақташылар қоңызбен күресу үшін ең күшті препараттарды қолданған. Мақтаға шашыралған у суарылған сумен қосылып кішкене бұлақтарға құйылған, олар жинала - жинала өзен сияқты ағып көлдерге, теңіздерге құйылған. Нәтижесінде өзен көлдің балықтарына зиянын тигізеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет