Бірінші координацияның сферадағы біріне-бірі жақын атомдардың
(иондардың) орталығын тура сызықпен қоссақ, онда координациялық
көпжақтыны (полиэдр) аламыз. Полиэдр
жазық жақпен шектелген
геометриялық фигураны береді, бұл фигураның шыңдарында бір сортты
атомдар
(иондар)
орналасқан
болады.
Координациялық
полиэдр
шыңдарының саны координациялық санға тең.
81-сурет. Координациялық полиэдрлердің түрлері (жақшада олардың
координациялық сандары берілген): 1-гантель (1); 2 бұрышты (2); 3-
үшбұрыш (3); 4-квадрат (4); 5-тетраэдр (4); 6-тетрагональды пирамида (5); 7-
тригональды дипирамида (5); 8 – октаэдр (6); 9 – тригональды призма (6); 10
– біршоқылы (одновершинная) тригональды призма (7); 11 – жетішоқылы
(семивершинник) (7); 12 – пентагональды дипирамида (7); 13 – куб (8); 14 –
квадратты антипризма (8); 15 – тригональды додекаэдр (8); 16 – екішоқылы
(двухвершинная) призма (8); 17 – үшшоқылы (трехвершинная) тригональды
призма (9); 18 – икосаэдр (12); 19 – доғал тетраэдр (12); 20 – кубооктаэдр
(12); 21-гексогональды кубооктаэдр (12); 22-ромбододеакэдр (14);
Шыңнан ортадағы атомға (ионға) дейінгі ара қашықтық осы сферадағы
атомдар ара қашықтығын береді, ол полиэдрдің
қыры бір-біріне жақын
атомдардың
орталық
атомға
дейінгі
ара
қашықтықты
береді.
Координациялық полиэдрдің 24 түрлері
(81 суретте берілген). Бұл суретке
қарағанда, бір координациялық санға әр түрлі координациялық полиэдрлер
сәйкес келеді. Химиялық қосындыларды классификациялауда, олардың
тұрақтылығын анықтауда және белгілі қасиетке ие
жаңа кристалл заттарды
алуда координациялық сан елеулі роль атқарады.
Достарыңызбен бөлісу: