Лекция. Эукариоттар мен прокариоттардың геномы және генінің молекулалық ерекшеліктері. Эукариоттар геномының тізбектер типі
Вирустар, олардың геномының құрылысы және көбеюі
жүктеу/скачать 23 Kb.
|
13-лекция.
| Вирустар, олардың геномының құрылысы және көбеюі. Кейбір (негізінен өсімдік) вирустарда рибонуклеин қышқылы (РНҚ), ал басқаларында (оның ішінде жануарлар мен бактериялардың көптеген вирустары) дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) бар. Вирустардың нуклеин қышқылдары жалғыз немесе қос тізбекті, түзу немесе сақиналы болуы мүмкін.
Генетикалық зерттеулерде бактериофаг немесе фаг деп аталатын бактерия вирустары жиі қолданылады. Бактериофагтардың тез көбеюі тәулігінде бірінің артынан бірі екі ұрпаққа будандастыру жүргізуге мүмкіңдік береді. Дрозофилада мұндай будандастыру 3,5 аптаны, жүгеріде — ең аз дегенде бір жылды керек етеді. Бұдан басқа бірнеше ғана миллилитр культура сұйықтығындағы фаг популяциясының қисапсыз саны өте сирек генетикалық құбылыстарды бақылауға мүмкіндік туғызады. Кейбір фагтар иесінің жасушасы ішіне енгеннен кейін репликацияланбайды, оның орнына олардың нуклеин қышқылы иесінің ДНҚ-сымен байланысады. Бұл арада фаг ДНҚ-сы бірнеше ұрпақтар кезеңінде иесінің ДНҚ-сымен бірге репликацияланады, бірақ жасушаны лизиске түсірмейді. Осыңдай фагтар орташа фаг деп аталады, ал мұндай фагтары бар бактериялар лизогенді деп саналады. Бактерия лизиске ұшырауы мүмкін, бірақ ол фагтың активтілігі басталғанша іске аспайды деп түсіну керек. Активтілігі жоқ фаг профаг немесе провирус деп аталады. Бактерия ДНҚ-сы мен профагтың бірігіп тіршілік ету процесі лизогения деп аталады. жүктеу/скачать 23 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|