Лекция Кіріспе. Медециналық ғылым жүйесіндегі химияның маңызы



бет5/7
Дата17.03.2023
өлшемі87,53 Kb.
#75258
түріЛекция
1   2   3   4   5   6   7
Жай зат бір ғана химиялық элемент атомдарынан түзілген зат
(инертті газдар, металдар, Si, C, H2 және т.б.).
Көптеген химиялық элементтер бірнеше жай заттар түзеді. Бұл құбылыс аллотропия деп аталады.
Аллотропия – бір ғана химиялық элемент атомдарының құрылысы мен қасиеті әртүрлі бірнеше жай зат түзу қасиеті.
Аллотропия екі себепке негізделген: молекуладағы атомдардың әртүрлі санына (оттек элементі: О2 оттек, О3 – озон) және олардың әртүрлі крис- талдық формалар түзуіне (көміртек элементі: алмаз, графит, карбин) байла- нысты.
Күрделі зат (химиялық қосылыс) әртүрлі химиялық элементтер атомдарынан құрылған заттар (H2S, KMnO4 және т.б.).
Әрбір элементтің химиялық таңбасы болады, осы элементтің латынша атауының бірінші немесе алғашқы екі әрпімен белгіленеді: Fe (Ferrum) - темір, Cu (Cuprum) - мыс, O (Oxygenium) - оттек және т.б.
Химиялық таңбалар арқылы заттың сандық және сапалық құрамын сипат- тау үшін химиялық формулаларды қолданады.
Формула молекуланың сандық және сапалық құрамын көрсететін, молекуладағы әрбір атомдар түрінің санын көрсететін таңбалық жазба. Мысалы: NaCl молекуласы натрийдің 1 атомы және хлордың 1 атомынан тұрды.
Зат туралы толық мағлұмат алу үшін молекуладағы атомдар қосылы- сының реттілігі мен әрбір элементтің валенттілігін көрсететін құрылымдық формулалар қолданылады.
Химиялық теңдеу – химиялық реакцияның формулалық жазуы, реакция- ға түсетін және нәтижесінде түзілетін заттардың химиялық формулалары арқы- лы реакцияның жүру барысын сипаттайды.

Химиялық теңдеуді құру тәртібі:


    • Реакцияға түсетін заттар (реагенттер) формулаларын сол жақ бөлікке жазады, оң жаққа – реакция нәтижесінде түзілген заттар (өнімдер) формулаларын жазады.

    • Екі жағының да әрбір элементінің атомдар саны реакцияға қатысушы барлық заттардың алдында тұрған көбейткіштер (стехиометриялық коэф-фициенттер) арқылы теңестіріледі.

Химиялық теңдеулердің жазылу түрлері:


    • молекулалық заттар формуласы молекулалар (атомдар) түрінде берілген;

  • толық иондық-молекулалық – заттар формуласы олардың электролиттік диссоциациясын ескере отырып, иондық-молекулалық формада берілген;

    • қысқартылған иондық-молекулалық – толық иондық-молекулалық теңдеудің екі жақта бірдей иондарды қысқарту арқылы алынған.



    1. Химиялық құбылыс. Реакциялардың жіктелуі


Уақыттың өзгеруімен болатын заттардағы барлық өзгерістер құбылыс- тар деп аталады, олар физикалық және химиялық деп бөлінеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет