Лекция “Төмен молекулалы биологиялық қосылыстар” пәніне кіріспе

жүктеу/скачать 1,8 Mb.

бет	4/6
Дата	09.11.2022
өлшемі	1,8 Mb.
	#48687
түрі	Лекция

1 2 3 4 5 6

(амидті топ)

нитрилдер		Нитрил тобы
альдегидтер		формил, Альдегид тобы
кетондар		Оксо- немесе кетотоп, Карбонил тобы
Спирттер, фенолдар		Гидрокситоп, окситоп

меркаптандар, тиолдар		Меркапто-, Тио-, Сульфанильді топ
аминдер		аминотоп
Қарапайым эфирлер		алкокситоп
нитроқосылыстар		нитротоп
нитрозоқосылыстар		нитрозотоп
галогентуындылары	-F, -Cl, -Br, -I	галоген

Органикалық қосылыстарда бірнеше функционалды топтар болуы мүмкін:

Егер функционалды топтар бірдей болса, олар полифункционалды деп аталады;
Егер функционалды топтар әртүрлі болса, олар гетерофункционалды қосылыстар деп аталады.

Органикалық қосылыстардағы химиялық байланыстар. Химиялық байланыс – ол атомдар арасындағы байланыстар. Байланыстардың түзілуінің нәтижесінде молекулалар мен кристаллдар пайда болады.

Химиялық байланыстар
Коваленттік
Коваленттік
полярлы
Коваленттік
полярсыз
Иондық
Сутектік байланыс

Коваленттік байланыс Коваленттік байланыс  екі атомның арасындағы ортақ электрон жұбының түзілуінің нәтижесінде пайда болады. Коваленттік байланыс бірнеше параметрлермен: полярлық, байланыс, энергиямен және кеңістіктегі бағытпен (байланыс арасындағы бұрыштар) сипатталады.

Ковалентті байланыстың жіктелуі: а) ковалентті полярсыз және полярланған байланыстар.

б) орбитальдардың симметриясына байланысты -байланыс – атомдардың ядролырын біріктіретін түзудің бойында орналасатын, орбитальдардың бүркеттесуінің нәтижесінде түзілетін ковалентті байланыс:

-байланыс түрлері:

-байланыс – гибридтті емес p-орбитальдердің бұйірлік бүркелуінің нәтижесінде түзілетін ковалентті байланыс. Бұл жағдайда p-атомдық орбитальдар жайылып (делокализуются), -–орбитальдер түзеді:

Донор-акцепторлы механизм – донордың екі электроны мен акцептордың бос орбиталінің есебінен пайда борлады.

Семиполярлы байланыс – ковалентті әрекеттесумен теріс зарядтардың тартылысының нәтижесінде пайда болатын байланыс:
в) байланыс реті бойынша
1. Дара байланыс (бір байланыс) мысалы, этандағы көміртек атомдары.
2. Қос байланыс (1 байланыс және 1 байланыс), мысалы, этиленде.
3. Үштік байланыс (1 байланыс және 2  байланыс), мысалы, ацетилена молекуласында.
4. Төртіншілік байланыс (1 байланыс , 2  байланыс және 1 d-байланыс) – бейорганикалық қосылыстарда кездеседі, мысалы, металлдарда.

Ковалентті байланыстың сипаттамалары: Ι. Байланыс энергиясы. ΙΙ. Байланыстың ұзындығы. ΙΙΙ. Полярлығы. IV. Поляризациялануы.

жүктеу/скачать 1,8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6