Лекциялар жинағы Физика 1 бөлімі бойынша 050704 мамандығының қазақ бөлімінде сырттай оқитын студенттерге арналған Өскемен 2009

Э.қ.к.-ң өлшем бірлігі – вольт (В) . q₀

түрде жазуға болады:
зарядына әсер ететін

F_б күшін мына

б

0

F  E^* q _,

мұндағы

^{E *} - бөгде күштер өрісінің кернеулігі. Тізбектің 1-2 бөлігіндегі бөгде

күштердің ^q₀
зарядына істелінетін жұмысы :









2 2
12 _ б 0 _

A  F dl  q
1

E ^* dl _.

1

2
_  _* ^

Сонда тізбектің 1-2 бөлігіндегі әсер етуші э.қ.к:
Тұйықталған тізбекте әсер етуші э.қ.к:

₁₂  _ E dl
1

  _ E ^* dl _,
яғни, тұйықталған тізбекте әсер етуші э.қ.к.-ті бөгде күштер кернеулігі

векторының циркуляциясы деп анықтауға болады.
нүктесінде әсер ететін қорытқы күш мынаған тең:


^q₀ зарядына тізбектің әр

F  F_е  F_б  q₀ E  E _,
*

мұндағы

^F_е - электрлостатикалық өрістің күштері.

Тізбектің 1-2 бөлігіндегі қорытқы күштің зарядқа істелінетін жұмысы мына өрнектің көмегімен анықталады:

²  ^{ 2}  ^

^A12
 q_{0 }
1

Edl

 q_{0 }
1

E ^*dl

 q₀

₁

  ₂
  q₀_{12 .}

^U12
 ₁   ₂
 _{12 .}

Бойында бөгде күштер әсер етпейтін тізбек бөлігін біртекті тізбек бөлігі деп атайды. Бойында ток тасушыларға бөгде күштер әсер ететін бөлікті біртекті емес тізбек бөлігі деп атайды.
Тізбектің біртекті бөлігі үшін кернеу потенциалдар айырмасымен бірдей болады:

^U12

^{ }₁ ^{ } ₂ .

Тізбектің бір текті емес бөлігі үшін Ом заңын мына түрде жазуға болады:

_{I } ₁   ₂  _{12 .}

R

Тұйықталған тізбек үшін

^₁ ^{ } ₂ , сондықтан тұйықталған тізбек үшін Ом

заңы төмендегідей өрнектеледі:

_{I } ^12 _,

R

мұндағы R – бүкіл тізбектің жиынтық кедергісі болып табылады.
Тармақталған тізбектерді есептеу үшін неміс физигі Г. Кирхгоф тұжырымдаған ережелер қолданылады. Кем дегенде үш өткізгіш бірігетін, тізбектің кез келген тармақталу нүктесі түйін деп аталады. Түйінге кіретін ток оң деп, ал түйіннен шығатын ток – теріс деп алынады.

жүктеу/скачать 460,62 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: