Лекциялар жинағы Физика 1 бөлімі бойынша 050704 мамандығының қазақ бөлімінде сырттай оқитын студенттерге арналған Өскемен 2009

мұндағы

R  ¹

ne
- заттың тегіне тәуелді Холл тұрақтысы, ⁿ - ток

тасушылардың шоғыры. Өлшенген Холл тұрақтысының мәні бойынша өткізгіштегі ток тасушылар зарядының таңбасы мен олардың шоғырын анықтауға болады. Холл эффекті аналогты есептеуіш машиналар мен өлшеуіш техникада тұрақты токтарды көбейту мақсатында (Холл датчиктері) және т.б. қолданылады.

0. 
   
   Магнит индукциясы векторының ағыны.
   

Индукциясы B біртекті магнит өрісінде орналасқан жазық S ауданша арқылы өтетін магнит ағыны деп аталатын скалярлық шаманы мына өрнектің көмегімен анықтайды

Ф  BS cos
 B_n S
 BS

мұндағы  - B векторы және ауданшаға жүргізілген n нормаль арасындағы бұрыш.
Магнит ағынының өлшем бірлігі – вебер (Вб): 1 Вб дегеніміз индукциясы 1 Тл біртекті магнит өрісіне перпендикуляр орналасқан ауданы 1 м² жазық бет арқылы өтетін магнит ағыны.

_ B_ndS

S
 0 _.

Магнит индукциясының векторы үшін Гаусс теоремасы деп аталатын бұл теорема магниттік зарядтардың табиғатта жоқтығын көрсетеді, соның салдарынан индукция сызықтарының не басы, не аяғы жоқ, демек олар тұйық болып табылады.
Тогы бар өткізгішке магнит өрісі тарапынан Ампер күші әсер етеді. Егер өткізгіш бекітілмеген болса, онда ол Ампер күшінің әсерінен орын ауыстырады.

Сондағы магнит өрісінің атқаратын жұмысы:

dA Fdx IBldx IBdS IdФ,

мұндағы ^{BdS  dФ} дегеніміз ^{dS  ldx}
ауданы арқылы өтетін магнит ағыны.
Сөйтіп, магнит өрісінде тогы бар өткізгіштің орын ауыстыру кезінде атқарылатын жұмыс ток күші мен қозғалыстағы өткізгіштің қесіп өткен магнит ағынының көбейтіндісіне тең.

Тұрақты тогы бар тұйық контур үшін оның шектеулі орын ауыстыру кезіндегі

магнит өрісінің атқаратын жұмысы ^{A  IФ} .
Магнит өрісіндегі тогы бар контурға, рамканың жазықтығын B өрісіне перпендикуляр орналастыруға тырысатын, M моментке ие қос күш әсер етеді.
Бұл қос күштің моменті мынаған тең:

мұндағы

M

p_m  ISn

 p_m B_,
– контурдың магниттік

моменті. Қос күш моментінің модулі

M  p_m B sin 
мұндағы ^ - рамканың

жазықтығына жүргізілген n нормаль бағыты мен магнит индукциясының ^B
векторы бағытының арасындағы бұрыш.

индукцияның _i

э.қ.к.-ң мәні де тек магнит ағы-нының өзгеру жылдамдығымен

ғана анықталады, яғни
dФ

^I_i ~ ^_i ~ _dt .

жүктеу/скачать 460,62 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: