М. Хайдеггер онтологиясының негізгі ұғымдары
жүктеу/скачать 0,53 Mb.
|
М.Хайдеггер онтологиясының негізгі ұғымдары
- Бұл бет үшін навигация:
- Қорытынды
- Назарларыңызға рахмет!
М.Хайдеггер онтологиясының негізгі ұғымдарыБҮГІНГІ САБАҚТА: 1. М.Хайдеггер онтологиясы 2. Онтология ұғымдары 3. Оларға қысқаша анықтама 1 НЕГІЗГІ ҰҒЫМДАР: 2 Мартин Хайдеггер ХХ ғасырдағы аса маңызды философтардың бірі есептеледі. Оның идеялары өмірдің түрлі салаларына терең әсер етті. Оның онтологиялық талдаулары оны экзистенциялизмнің аса маңызды жаратушыларының біріне айналдырды. Оның Осыболмыс (Dasein) ұғымын Сартрдың алғашқы шығармаларында айтылатын адам еркіндігінің субъективті өздігімен тең қарауға болмайды. Оның ой-толғаныстары көптеген философтарға ықпал етті. Мысалы Сартрдың өзі оның көптеген идеяларын тіке қабылдаған болатын. Оның кітаптары Германияда, Францияда, Жапонияда кең талқыланды. Тіпті 70 жылдардың өзінде Солтүстік Америка құрлығында оның ілесушілері көп болды. 3 3 Хайдеггердің ойынша, философияның ең басты мәселесі болмысты түсіну. Егер грек антикасы заманында философтар болмысқа жақындау болса, кейінгі замандарда одан ауытқып, мүлде басқа жаққа, жасанды философиялық жүйелер жасау жағына кетіп қалған. Ал философтың бір-ақ қана міндеті бар, ол болмысқа құлақ түру. Болмыс деген сөз болу етістігінен шыққан. 3 4 Кітабының бірінші бетінде Мартин Хайдеггер өзінің жазушылық жоспарын ұсынады: "нақты әрі нәзік түрде болмыс мәселесін айқындау – міне осы бұл кітаптың жазылу мақсаты." Хайдеггердің ойынша, дәстүрлі онтология бұл мәселеде шындықты шатастырған, тіпті олар бұл шатасуға назар аудармауға тырысып, болмыс мәселесін жалпылық көріп, "айтпаса да болады" дегендей шетке сыру мәмілесін ұстанған. «Болмыс және уақыт» ҚорытындыНеміс философы, экзистенциализм ағымын салушылардың бірі (бірақ, ол өзін экзистенциализмге жатқызбаған) Хайдеггер Мартин (1889-1976). «Болмыс пен уақыт» (1927) деген еңбегінде қазіргі замандағы болмыс әлемі - ол бір затсыз, тіпті адам жоғалтқан, шындықтың мистикалық бастамасы дейді. Ол болмысқа қарама-қайшы, алғашқы айтылған ойды бекерге шығара отырып, әртүрлі сипаттама және түсіндірме береді. Дегенмен болмысқа ғылыми анықтама бермей, тек кейбір маңызды жағын бөліп көрсетіп, экзистенциалимзге сәйкес қарады. Хайдеггер: «болмыс зат, онымен біз қатынаста боламыз, бірақ, ол әлдебір тіршілік» - дейді. Тіршілік бар дейміз. «Болмыс ешбір зат емес, соған сәйкес ол ешқандай уақытша емес, сонымен бірге қатысушы ретінде бәрі-бір уақытпен анықталады». Болмыс пен уақыт бір-бірін өзара анықтайды, бірақ, солай болсада, біріншіден, ешбір болмысты уақытша ретінде, екіншіден, ешбір уақытты тіршілік ретiнде қарауға болмайды. Хайдеггер: «болмысты рационалды тануға болмайды» деген пікірге келеді. Назарларыңызға рахмет!Пайдаланылған әдебиеттер: 1. Алтаев Ж., Касабек А. Мұхамбетәлі Қ. Философия тарихы. Алматы, 2000. 2. Әбішев Қ., Әбжанов Т. Философия тарихындағы таным теориясы және метод проблемасы. Алматы, 1990. 3. Нысанбаев Ә,. Әбжанов Т. Ойлау тарихының белестері. Алматы, 1994. 4. Философиялық сөздік. Алматы, 1996. 5. Философия: Электрондық оқулық. Құр. Т. Х. Ғабитов . Алматы: Юрлит, 2004. 6. Хайдеггер М. Бытие и Время. Москва, 1997. Стр.8. жүктеу/скачать 0,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|