М. К. Ахметова Мәтін лингвистикасы


Көлецквлі биік тогайдың іші рақот... Сүлу... Жас



бет89/126
Дата25.11.2023
өлшемі0,6 Mb.
#126489
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   126
Көлецквлі биік тогайдың іші рақот... Сүлу... Жас
погайдың салцыны жайлы тыныштыгымен денені мае қылып
сенделткендеи... Тагы бір сәгмпе Қиригөз жүрегінің қайгысын
вйт қандай б о л ы п , ү за қ м үң м ен ы ргалы п, ш үбатылып
ъамылжиды. Ғлсізде жалгыз өзі жүз толгвнып жырлаган бүлбүл.
Қарагөздің үзацжыпгы ңайгысы мен жайын, табигаттың иесіздігін
хсыр ңылгандай, Қаралы әйелдің сүлулыгын қошеметтегендей. Бү
да сезім күй ін ш ерт еді. Онсыз да қайнап журген ңанды бір
^оңдырып, бір 
ысытып, Қарагөздің жүрегін қысып ентіктіреді
(М.Өуезов).
Рақат, сұлу, мае ңылып сенделткендей, ыргалып, шүбатылып
т<шылжиды, тоңдырады, ысытады...
сөздері мен сөз тіркестері
экспрессивті-эмоционалдық мэнге толы. Барлығы негізгі хабарды
арқалап, табиғаттьщ күйі мен Қарагөз басындағы азапты, жан, тән
Қиналысын оқырман жүрегіне жетердей етіп сипаггайды. Тоғай іші,
брібүя әні субъективтік бағалау түрғысынан берілген.
Табиғат
құбылыстарын, коршаған ортаньщ күйін, кейіпкерлердін
психологиялық өзгерістерін (оның физиономиясындағы көршісін),
тебіреністерін, іс- әрекетін, оньщкимыл-қозғалысын, жүріс-түрысын
суреттеуде кимыя-қозгалыс ремалары басымдьшык танытады. ұл
басымдылық, әсіресе, динамикалык суреттеуге тән.
Мысалы:
Зәрі қайтқан қызыл күн элсізденіп, таудан асып,
¥*сыт кіріп барады. Жүцалаң, үзыниш көк бүлт қызыл сеңдеи
ып, батар күнді ентелеп ңамап *пүр (М.Әуезов).
107




Булар 
қатты даурыгып күледі. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   85   86   87   88   89   90   91   92   ...   126




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет