М. К. Ахметова Мәтін лингвистикасы


пьшагы  бар.  Қалың  киімнің  сыртынан  киген  мол  сүр  шапанның



Pdf көрінісі
бет135/207
Дата07.01.2022
өлшемі4,96 Mb.
#20846
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   207
пьшагы  бар.  Қалың  киімнің  сыртынан  киген  мол  сүр  шапанның 
жагасы қара барңыт. Аягында байпагының қоныиіын барқытпен 
комкерген  жаңа  қара  етік.  Алгашқы  көрген  жерден-ақ мынау 
мырзасы  екен  дегізгендей  (МӘуезов).  (Тема -   курсивпен,  рема -  
Кою әріптермен көрсетілген). Жолаушының бірі (Ақан) бүл мэтіннің 
негізгі  гипертемасы,  ал  сөйлемдердегі  жеке  темалар -   шапанның 
Жагасы,  аягында
 деген сөздер, жолаушының бірі тіркесімен тікелей 
мағыналық түтастықта тұр. Аяң,  шапанның жагасы сөздері —
 бүпнді 
(бізге  таныс)  құраушы  бөлшектер,  яғни  гипертемадан  туындаған 
Дербес темалар. Ал ремалары тымақ,  барқыт,  етік -  семантикалык 
сУбъектінің киімін, оныңтүр-түсін, байлығын сипаттауға негіз болып 
т¥рған зат есімдер.  Зат атаулары темада айтылған ойды онан с  ^ ын 
өРбітіп, дамытып сипаттап тұр. Олай болса, зат атаулары бүл үзікте 
Ремалық  басымдылық  танытып  отыр.  Сондай-ақ  заттық  ремалык 
басымдылық интерьерді, жалпы көріністі сипаттауда да байқалады.
Мысалы:  (.Жан-жагына  көз  тастап  еді)  Самсаган  жиырма 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   207




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет