М. К. Ахметова Мәтін лингвистикасы


пьшагы  бар.  Қалың  киімнің  сыртынан  киген  мол  сүр  шапанның



Pdf көрінісі
бет135/207
Дата07.01.2022
өлшемі4,96 Mb.
#20846
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   207
Байланысты:
Ахметова М.К

пьшагы  бар.  Қалың  киімнің  сыртынан  киген  мол  сүр  шапанның 
жагасы қара барңыт. Аягында байпагының қоныиіын барқытпен 
комкерген  жаңа  қара  етік.  Алгашқы  көрген  жерден-ақ мынау 
мырзасы  екен  дегізгендей  (МӘуезов).  (Тема -   курсивпен,  рема -  
Кою әріптермен көрсетілген). Жолаушының бірі (Ақан) бүл мэтіннің 
негізгі  гипертемасы,  ал  сөйлемдердегі  жеке  темалар -   шапанның 
Жагасы,  аягында
 деген сөздер, жолаушының бірі тіркесімен тікелей 
мағыналық түтастықта тұр. Аяң,  шапанның жагасы сөздері —
 бүпнді 
(бізге  таныс)  құраушы  бөлшектер,  яғни  гипертемадан  туындаған 
Дербес темалар. Ал ремалары тымақ,  барқыт,  етік -  семантикалык 
сУбъектінің киімін, оныңтүр-түсін, байлығын сипаттауға негіз болып 
т¥рған зат есімдер.  Зат атаулары темада айтылған ойды онан с  ^ ын 
өРбітіп, дамытып сипаттап тұр. Олай болса, зат атаулары бүл үзікте 
Ремалық  басымдылық  танытып  отыр.  Сондай-ақ  заттық  ремалык 
басымдылық интерьерді, жалпы көріністі сипаттауда да байқалады.
Мысалы:  (.Жан-жагына  көз  тастап  еді)  Самсаган  жиырма 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   131   132   133   134   135   136   137   138   ...   207




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет