Жиембет жырау
«Он бес деген жасым ай», «Әйел сыны» кімнің толғауы
Шал
Төстен қашқан түлкідей
Бұлаңдатқан жиырма бес ажарлау түрі
теңеу
Жырау Кіші жүздің Тана руынан шыққан, ата қонысы – қазіргі Батыс қазақстан облысының Тайпақ ауданы, Байбарақ,
Байшерек деген жерлер.
Жиембет жырау
Жыр ханға арналғанымен жыраудың бейнесі кеңірек ашылады. Есім бейнесі жыраудың көзқарасы арқылы білінеді. Жыр
төрт топқа бөлінеді.
«Еңсегей бойлы Ер Есім»
Қай жырауды Есім хан айдауға жібереді. Оған жыраудың “Бізді әкетті Марыға” деген толғауы куә.
Жиембет жырау
Кейінге “Ел айырылған”, “Желмаяның жүрісі”, “Зар” атты күйлері де жеткен жырау
Асан Қайғы
Қазақ тарихшысы Қ.Халидұлының “Тауарих Хамса” кітабында Асан-Шыңғыс ханның замандасы Майқы бидің нешінші
ұрпағы деп келтіреді?
6
“Әйгілі дала философы Асан қайғы жетісудағы Жырғалаң деген жерде көшіп-қонып жүрген. Оның бейіті Ыстықкөлден
онша қашық емес”. Пікір иесі
Ш.Уәлиханов
“Асан қайғы халық арасында Асан ата аталады. Аңыздарға қарағанда ол ХҮ ғасырда жасаған”
Г.Потанин
“Алуаны бөлек ерекше бір аңыз-ертегінің адамы – Асан қайғы. Мұнда Асан көркем сөз шығарушы емес, өзі халық шығарған
көркем әңгіменің геройы”
М.Әуезов
Профессор Ә.Қоңыртабаев “Қазақ фольклорының тарихы” еңбегінде тарихта неше Жәнібек болғанын айтады?
3
Әй, хан, мен айтпасам білмейсің,
Айтқаныма көнбейсің.
Жайылып жатқан халқың бар,
Аймағын көздеп көрмейсің.
Қымыз ішіп қызарып
Мастанып, қызып терлейсің.
Өзіңнен басқа хан жоқтай,
Елеуреп неге сөйлейсің
Асан Қайғы
Алты жыл балшық бастырып,
Тоғыз жыл кірпіш соқтырып,
Адыра қалған Аштархан
Әз-Жәнібек салдырып,
Ақылын кәуірге алдырып – жыр авторы
М.Мөңкеұлы
Ашу-дұшпан, артынан
Түсіп кетсең қайтесің
Түбі терең қуысқа,-
Асан Қайғы
Еділ бол да, Жайық бол,
Ешкімменен ұрыспа.
Мінезі жаман адамға,
Енді қайтып жуыспа!
Тәуір көрер кісіңмен,
Жалған айтып суыспа
Достарыңызбен бөлісу: |
