Мағжан Жұмабаев (1893-1938)

Мағжан Жұмабаев 

(1893-1938) 

      

Мағжан Жұмабаев (1893 - 1938) – ХХ ғасырдың басында қазақ 

әдебиетінің көгінде жарқырай жанған жарық жұлдыздарының бірі.  

Туған жері - бұрынғы Ақмола губерниясының  Ақмола уезіндегі 

Полуденовский  болысы (қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы Булаев 

ауданы). Әкесі Бекен (Бекмағанбет) орта дәулетті, өзінің әділдігімен, 

адамгершілікті парасатымен ел арасында беделі жоғары адам болған. 

Соған орай оны бір сайлауда болыс етіп сайлаған көрінеді. 

Ауыл мұғалімінен хат танып, сауат ашқан Мағжан 1905 жылы 

Қызылжардағы медресеге оқуға түсіп, оны жақсы үлгеріммен аяқтайды.  

1905 жылы Қызылжардағы медресеге оқуға түседі. Бұл медреседе араб, 

парсы, түрік тілдерін еркін игеріп, медресені 1910 жылы жақсы 

үлгеріммен бітіреді. 

Мағжан 1916 жылы Омбының семинариясын ойдағыдай бітіріп, туған 

өлкесіне оралады. Қазақ даласында «Алаш» партиясын құруға 

қатысады, Ақмоладағы «Бостандық туы» газетінде редактор болып 

қызмет атқарады. 1922 жылы Ташкентке келіп, шығармашылық 

жұмыспен айналысады. Онда «Шолпан», «Сана» журналдарында, 

«Ақжол» газетінде қызмет атқара жүріп, бірнеше шығар - маларын 

жарыққа шығарады. 

1923 - 27 жылдары Мағжан Мәскеудегі жоғары әдебиет – көркемөнер 

институтында оқиды. Осы жылдары ол орыс, батыс Еуропа әдебиетін 

терең зерт - теп оқиды. 

1929 жылы «Алқа» деген жасырын ұйым құрды деген айыптаумен 10 

жылға сотталды. 

1936 жылы орыс жазушысы М. Горький және Е. Пешкованың 

араласуымен аз ғана уақытқа бостандық алады, бірақ 1937 жылы қайта 

қамауға алынып, 1938 жылы ақын ғұмыры мәңгілікке үзіледі. 

 

 

Ілияс ОМАРОВ,  

     мемлекет және қоғам қайраткері

 

 

     Мағжан – қазақ поэзиясының жарық күні. Күн нұр 

шашса, кейбір «әдебиеттің жұлдызы боламыз» деп 

жүргендер сөніп қалады. 

 

 

Зейнолла ҚАБДОЛОВ,  

    академик-жазушы

 

      Қазақ өлеңінің Абайдан кейінгі алыптарының, айтулы 

алтын діңгектерінің бірі ғана емес, бірегейі – Мағжан 

Жұмабаев 

Сөздер 

Синонимдер   Антонимдер  

Алғашқы 

Сүю 

Күштілік