Байланысты: Қазақ тілі білімінде лексикалық семантиканың зерттелуі, сөз мағынасын оқыту
Уп «Жоғары» семантикалық өрісі. Жоғарыда келтірілген бүк, бүркеу ұғымдарына негіз болып тұрған жоғарғы жарты шар (жарты шеңбер) бейнесі жоғары, биік, жоғарғы қоршау ұғымдарын да білдіреді. Бұл тіліміздегі аспан, небо сөздерінде тұр: аспан <ас (үс/үст) + па (қоршау) +н. Тілімізде «жоғары» ұғымы әуе сөзінде де көрінеді. Әуе (Уп) әу < әп / уп «жоғары» деп түсінеміз. Мысалы: Әуелеп ұшқан алты қаз... («Қыз жібек» жырынан). Соған қарағанда, бұл әуе сөзі – аспан ұғымындағы сөз, ал ауа (воздух) сөзінің жаратылыс табиғаты да осы уп/аб негізінен болғанымен, ол әуе сөзінен өзгеше, өзінше бөлек сөз деуге негіз бар сияқты. Өйткені ауа (воздух) сөзінде жоғары ұғымы емес, заттың физикалық қасиетін білдіретін сема тұр деп білеміз. Бұлар орыстың авиа, ағылшынның air сөздерінің құрамынан көрінеді.
