«Математикалық модельдеу» пәні бойынша тесттік сұрақтар
Топтар: ХТ-18-5к3, ХТ-18-5к4, ХТ-18-5к5
ТЕСТ КОД-31881
1. Нысанның математикалық моделі дегеніміз не?
A) математика аппараты тілінде объектінің заңдарының және қәсиеттерінің сипаттамасы
B) мақсатқа қол жеткізу үшін қажетті объектінің қасиеттерін ескеретін нұсқа
C) объектінің көшірмесі
D) объектінің нақты көшірмесін жасай алатын үлгі
E) объектінің түпнұсқасы
2. Моделдің негізгі функциясы:
A) нысанға қатысты мәлімет алу немесе объектінің кейбір сипаттамаларын көрсету
B) модельдеу объектісі туралы ақпарат алу
C) нысанның кейбір сипаттамаларын көрсету
D) объектінің физикалық пішінін қайта жасау
E) объектінің қасиеттерін сипаттау
3. Математикалық модельдер қандай сыныпқа жатады?
A) символикалық модельдер
B) жеңіл модельдер
C) прагматикалық модельдер
D) когнитивті модельдер
E) логикалық модельдер
4. Нысанның математикалық моделі дегеніміз не?
A) нысанның математикалық құралдармен сипатталуы
B) математикалық таңбаларды қамтитын кез келген символикалық үлгі
C) нысанның қасиеттерін тек сандық түрде ұсыну
D) кез келген формалдандырылған модель
E) логикалық және символдық модельдеу түрі
5. Математикалық модельдеу әдістері қандай?
A) аксиоматикалық және конструктивті
B) логикалық
C) сандық
D) имитациялық
E) логикалық және символдық
6. Нәтижені алу үшін бастапқы деректерде кейбір операциялық жүйелілігі реті математикалық модельдің қандай түрін көрсетеді?
A) алгоритмдік
B) аналитикалық
C) графикалық
D) сандық
E) жүйелік
7. Шыңдар мен қабырғалардан тұратын объект қалай аталады?
A) граф
B) жүйе
C) сурет салу
D) объектінің құрылымы
E) математикалық модель
8. Математикалық модельдің тиімділігі немен анықталады?
A) үлгінің тиімділік функциясымен
B) модельдің дәлдігін бағалау
C) баға мен сапаның өзара байланысы
D) модельдің қарапайымдылығы
E) модельдің күрделілігі
9. Математикалық модельдің және объектінің адекваттылығы дегеніміз не?
A) объектінің қасиеттерінің үлгісінде моделдеудің мақсатына жету үшін қажет болған дәрежеде салыстырудың дұрыстығы
B) модельдеу объектісін бейнелеу толықтығы
C) модельдеу процесінде алынған объект туралы ақпарат көлемі
D) имитациялық нәтиженің объективтілігі
E) математикалық модель шешімі
10. дифференциалдық теңдеудің шешімін таңдаңыз:
А)
B)
C)
D)
E)
11. дифференциалдық теңдеудің шешімін таңдаңыз:
А)
B)
C)
D)
E)
12. дифференциалдық теңдеудің шешімін таңдаңыз:
А)
B)
C)
D)
E)
13. Табиғаттың іргелі заңдарынан алынатын моделдер қалай құрастырылады:
А) Моделдегі теңдеулер жүйесі табиғаттың іргелі заңдарының математикалық сипаттамасынан алынады
B) Моделдегі теңдеулер жүйелері статистикалық мәліметтерді өңдеумен алынады
C) Математикалық моделде тек тәжірибелік мәліметтер қолданылады
D) Моделдегі теңдеулер жүйелері тек математиканың статистикалық формулаларын қолданып алынады
E) Тәжірибеден алынады
14. Детерминирленген математикалық моделді таңдаңыз:
А) Моделдегі айнымалылар тек бір ғана мәнді қабылдайды
B) Моделдегі айнымалылар алдын ала белгісіз кездейсоқ мәнді қабылдайды
C) Математикалық моделде тек тәжірибелік мәліметтер қолданылады
D) Моделдегі айнымалылардың тек біреу ғана алдын ала белгілі мәнді қабылдайды
E) Моделдегі айнымалылардың тек біреу ғана алдын ала белгісіз кездейсоқ мәнді қабылдайды
15. Сызықты алгебралық теңдеулер жүйесін шешудің аналитикалық тәсілдерін таңдаңыз:
А) Крамер, Гаусс
B) Эйлер, Зейдель
C) Жай итерациялық
D) Эйлер тәсілі
E) Ньютон , Эйлер
16. Иерархияның жалпы және математикалық мағыналарын көрсетіңіз:
А) Моделдегі теңдеулер ең қарапайым заңдылықтардан бастап күрделі заңдылықтарға қарай біртіндеп құрастырылады
B) Моделдегі теңдеулер күрделі заңдылықтардан бастап құрастырылады
C) Математикалық моделде тек тәжірибелік мәліметтер қолданылады
D) Моделдегі теңдеулерде аналитикалық формулалар қолданылмайды
E) Дұрыс жауабы жоқ
17. Химиялық өндірістерінің технологиясында ең көп қолданылатын математикалық аппарат:
А) Жылу және масса ауысудың алгебралық және дифференциалдық теңдеулері
B) Тек гидродинамика теңдеулері
C) Химиялық өзгерістердің математикалық моделдері
D) Интегралдық теңдеулер
E) Сызықтық теңдеулер
18. Экстраполяциялау мәселесі дегеніміз-
А) Негізгі өзгерушінің интервалдан тыс нүктедегі мәні үшін шығушы фактордың мәнін табу
B) Негізгі өзгерушінің интервалдың ішкі нүктесіндегі мәні үшін шығушы фактордың мәнін табу
C) Негізгі өзгерушінің интервалдың ортасындағы нүктесі үшін шығушы фактордың мәнін табу
D) Негізгі өзгерушінің интервалдың барлық нүктелері үшін шығушы фактордың ең кіші мәнін табу
E) Негізгі өзгерушінің интервалдың барлық нүктелері үшін шығушы фактордың ең үлкен мәнін табу
19. Модель детерминистикалық деп аталады, егер ...
A) оқиғалардың табиғи байланысы мен себеп-салдары өзара аналитикалық тәуелді болса
B) детерминанты табылатын матрица берілген болса
C) маңыздылығы бойынша бағаланатын модель, кез-келген оқиғалар, соның ішінде кездейсоқтықтар бар болса
D) күтпеген, кездейсоқ оқиғалардың жүйесі бар болса
E) модельдің шешімі болмаса
20. Моделді дискреттеу дегеніміз не?
A) үздіксіз ақпаратты дискретті түрлендіруден тұратын процедура
B) белгілі бір нүктелерде уақытша объектілерді көрсету
C) бүтін бөліктерге бөлу тәртібі
D) динамикалық процесті объектінің статикалық жай-күйіне келтіру
E) модельдің шешімі
21. Басқа үлгілерді жасау кезінде толық немесе ішінара қолданылуы мүмкін қасиет не деп аталады?
A) универсализм
B) белгісіздік
C) анықталмағандық
D) кездейсоқтық
E) адекваттылық
22. Үздіксіз детерминирленген модельдеу не үшін қажет?
A) үздіксіз функциялардың көмегімен кездейсоқ факторларды ескерместен математикалық сипаттама жасау
B) кездейсоқ факторларды ескере отырып үздіксіз функциялардың көмегімен жүйенің математикалық сипаттамасын жасау
C) жүйенің функцияларын уақытында үздіксіз пайдаланатын математикалық сипаттамасы
D) дискретті үздіксіз функциялар арқылы жүйенің математикалық сипаттамасы
E) үздіксіз функциялар арқылы құрылатын модель
23. Математикалық моделдің қателігі дегеніміз не?
A) Моделдің физикалық шындықтың толық сәйкес келмеуі, өйткені абсолюттік шындық қол жетімсіз
B) модельдің жарамсыздығы
C) экономикалық емес модель
D) модельдің тиімсіздігі
E) физикалық модельдің қателігі
24. Абсорбция үдерісі дегеніміз:
A) газдан кейбір компоненттердің сұйық фазаны сіңіруі
B) ұнтақталған заттардың өзара реакциясы үрдісі
C) кейбір компонентті газды шығару
D) сұйықтық сүзу процесі
E) газ және сұйықтықтардың өзара әрекеті
25. Төмендегі мәндерді қабылдайтын болса, процестің кіріс параметрінің орташа мәнін табыңыз:
0, 1, 5, 10
A) 4
B) 5
C) 11
D) 0
E) 2
26. Шығу параметрінің мәндері -1, 0, 4 болса, орташа мәнін табыңыз:
A) 1
B) 2
C) 2.5
D) 0
E) 4
27. X тің У ке арналған корреляция теңдеуін табу үшін қандай әдіс қолданылады?
A) ең кіші квадраттар әдісі
B) графикалық әдіс
C) туынды құралдардың көмегімен
D) интерполяция әдісі
E) экстраполяция әдісі
28. Мәндері -5, -2, 0, 3 болғанда шығу коэффициентінің орташа мәнін табыңыз:
A) -1
B) 2
C) 2.5
D) 0
E) 3
29. Шығу коэффициенті -3, -2, 2, 3 мәндерді қабылдайтын болса, шығу коэффициентінің орташа мәнін табыңыз:
A) 0
B) 2
C) 2.5
D) 0
E) 3
3 1, 2, 4, 6, 7 мәндер үшін процестің кіріс параметрінің орташа мәнін табыңыз:
A) 4
B) 5
C) 1
D) 0
E) 2
31. 1, 2, 3, 6, 8, 10 мәндер үшін процестің кіріс параметрінің орташа мәнін табыңыз:
A) 5
B) 6
C) 1
D) 0
E) 2
32. Кестемен берілген параметрлердің орташа мәндерін табыңыз:
A) 4 және 1
B) 6 және 5
C) 1 және 0
D) 0 және 1
E) 2 және 3
33. Факторлардың орташа мәндерін табыңыз:
A) 4.5 және 1.5
B) 6.5 және 5.5
C) 1.5 және 0
D) 0.5 және 1
E) 2 және 3
34. Сызықтық эмпирикалық функцияның коэффициенттерін қалай табамыз?
A) R (a, b) қателік функциясының туындыларының нөлге теңдігінен
B) R (a, b) қателік функциясының туындыларының нөлден үлкен болуы
C) R (a, b) қателік функциясының туындыларының позитивтілігі
D) R (a, b) қателік функциясының туындыларының теріссіздігі
E) R (a, b) қате функциясының туындыларының нөлден кіші болуы
35. Жалпы жағдайда полином түріндегі эмпирикалық функция мына формаларда ізделінеді:
A) Pm(x)=a0xm +a1xm-1+…+am
B) Pm(x)=a0xm
C) Pm(x)=ax +в
D) Pm(x)=a0x +a1x+…+amх
E) Pm(x)=a0 +a1+…+am
36. Сызықтық түрдегі эмпирикалық функция қандай түрде болады:
A) y=ax+b
B) y=a+b
C) y=ax2+bx+c
D) y=asin(x)+b
E) y=aex+b
37. Квадраттық функция түріндегі эмпирикалық функция қандай түрде болады?
A) y=ax2+bx+c
B) y=ax+b
C) y=a+b
D) y=asin(x)+b
E) y=aex+b
38. Десорбция процесінің анықтамасын беріңіз:
A) абсорбцияның кері үрдісі (яғни сұйықтықтан газдың компонентін шығару)
B) қатты зат сұйықтықта ериді
C) компонентті газдан қатты сіңіру (яғни селективті абсорбция)
D) газдық қоспалар
E) сұйық және газ реакциясы
39. «Математикалық модельдің адекваттылығы» дегеніміз не?
A) математикалық модельде зерттелетін объектінің негізгі заңдарының дұрыс көрінісі
B) математикалық модельдің дәлдігі
C) математикалық модельдің ең аз қателігі
D) математикалық модельді құрастырудың әр түрлі әдістері
E) есептің қойылымының дұрыстығы
40. Абсорбция химиялық-технологиялық процестердің қай типіне жатады?
A) масса алмасу
B) механикалық
C) жылуалмасу
D) гидромеханикалық
E) гидродинамикалық
41. Тазарту үрдісі химиялық-технологиялық процестердің қай типіне жатады?
A) гидромеханикалық
B) жылуалмасу
C) массаалмасу
D) механикалық.
E) гидродинамикалық
42. Ректификация және адсорбция химиялық-технологиялық процестердің қай типіне жатады?
A) масса алмасу
B) механикалық
C) жылуалмасу
D) гидромеханикалық
E) гидродинамикалық
43. Тегістеу, қысу және сұрыптау химиялық-технологиялық процестердің қай типіне жатады?
A) механикалық
B) массаалмасу
C) жылуалмасу
D) гидромеханикалық
E) гидродинамикалық
44. Салқындату, жылыту, пастерлеу және қайнату процестері химиялық-технологиялық процестердің қай типіне жатады?
A) жылу
B) массаалмасу
C) гидродинамикалық
D) гидромеханикалық
E) механикалық
45. Аталған процестердің қайсысында фазалар арасында массаалмасу болады?
A) экстракция
B) ұсақтау
C) тұндыру
D) жылу
E) салқындату
46. Массаалмасу үдерісіндегі қозғаушы күш қандай?
A) реагент концентрациясының айырмашылығы
B) қоршаған ортадағы температуралық айырмашылық
C) бөлшектердің мөлшері
D) заттардың тығыздығы арасындағы айырмашылық
E) реагент концентрацияларының қосындысы
47. Химия-технологиялық процестерін математикалық моделдеу үшін қай математикалық аппарат бөлімі қәжет:
A) сипатталатын объектінің негізгі қасиеттерін дәл сипаттауға мүмкіндік беретін математика бөлімі
B) математиканың ең қарапайым бөлімі.
C) Математиканың барлық бөлімдері, қарапайым зерттелетін объектіні сипаттауға мүмкіндік береді
D) зерттелетін объектінің қайталама қасиеттерін сипаттауға мүмкіндік беретін математика бөлімі
E) Барлық теңдеулер сызықты болып табылатын математика саласы.
48. Эмпирикалық функцияның кестелік деректерден орташа квадраттық ауытқуы қалай жазылады?
A) R(a0,a1,…,am)=∑( a0xi m +a1x im-1+…+am-yi)2
B) Pm(x)=a0xm +a1xm-1+…+am
C) Pm(x)=a0xm
D) Pm(x)=ax +в
E) Pm(x)=a0x +a1x+…+amх
49. Орташа квадраттық ауытқуының формуласын табыңыз
A) R=∑( a0xi m +a1x im-1+…+am-yi)2
B) Pm(x)=a0xm +a1xm-1+…+am
C) Pm(x)=a0xm
D) Pm(x)=ax +в
E) Pm(x)=a0x +a1x+…+amх
50. х және у тың орташа мәндерін табыңыз:
х
|
10
|
30
|
50
|
70
|
y
|
-20
|
0
|
20
|
40
|
A) 40 және 10
B) 60 және 50
C) 10 және 20
D) 10 және 15
E) 20 және 30
51. Қандай жағдайда f (x) = 0 теңдеуі трансцендент теңдеу деп аталады?
A) f(x) функциясы тригонометриялық, логарифмдік, экспоненциалды және басқа элементарлық функцияларды қамтыса
B) f(x) функциясы х дәрежесіның көпмүшесі түрінде болса
C) функция кесте түрінде болса
D) функциясы графикалық түрде болса
E) функция сызықтық түрде болса
52. Аналитикалық модельдеу қандай жүйелерді үйрену үшін керек?
A) салыстырмалы қарапайым
B) кез келген
C) өте күрделі
D) барлық жүйелер үшін
E) сызықты емес
53. Эйлер формуласының жалпы көрінісі қандай?
A) уi+1 = yi + hf(xi, yi)
B) у = yi - hf(xi, yi)
C) уi+1 = yi + f(xi, yi)
D) уi+1 = yi-1 + hf(xi, yi)
E) y=y+h*X
54. Статистикалық модельдеуде үрдістің объективті және тұрақты сипаттамаларын табу үшін не қажет?
A) процестің бірнеше рет өткізілуі, кейін деректерді статистикалық өңдеу
B) процесті тек бір рет өткізу
C) аналитикалық функциясын графигін салу
D) процестің бірнеше рет өткізілуі, кейінгі деректерді аналитикалық өңдеу
E) объектінің түпнқсқасын қайта қалпына келтіру үшін
55. Имитациялық модельдеудің нақты анықтамасын көрсетіңіз:
A) имитациялық модельдер нақты объектілердің, процестердің немесе жүйелердің негізгі мінездемелерін көрсетеді
B) имитациялық модельдер тәжірибелік деректердің имитациялайды
C) имитациялық модельдер модельдің сандық шешімін имитациялайды
D) имитациялық модельдер жүйенің мінез-құлқын формуламен имитациялайды
E) имитациялық модельдер модельдің сандық шешімін бір нүктеде имитациялайды
56. Математикалық модель дегеніміз не?
A) нақты объектілердің, процестердің немесе жүйелердің математикалық тұрғыда көрсетілген сипаттамасы
B) физикалық тұрғыда көрсетілген нақты объектілердің, процестердің немесе жүйелердің нақты сипаттамасы және түпнұсқаның маңызды ерекшеліктерін сақтау
C) физикалық тұрғыда көрсетілген және түпнұсқаның маңызды ерекшеліктерін сақтай отырып, нақты объектілердің, процестердің немесе жүйелердің шамамен ұсынылуы
D) тәжірибелі нәтижелердің графикалық көрінісі
E) түпнұсқаның сипаттарын сақтап отырып жасалған объект
57. 1-реттік дифференциалдық теңдеулер үшін Эйлер формуласының жалпы көрінісі қандай?
A) уi+1 = yi + hf(xi, yi)
B) у = yi - hf(xi, yi)
C) уi+1 = yi + f(xi, yi)
D) уi+1 = yi-1 + hf(xi, yi)
E) y=y+h*X
58. Қандай жағдайда f (x) = 0 теңдеуі сызықтық теңдеу деп аталады?
A) функция сызықтық түрде болса
B) f(x) функциясы х дәрежесіның көпмүшесі түрінде болса
C) функция кесте түрінде болса
D) функциясы графикалық түрде болса
E) f(x) функциясы тригонометриялық, логарифмдік, экспоненциалды және басқа элементарлық функцияларды қамтыса
59. Гаусс әдісі қанша қадамнан тұрады?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 1
E) 6
60. Аналитикалық модель жалпы жағдайда немен анықталады?
A) зерттелетін объектінің қәсиеттерін нақты математикалық формулалармен сипаттау арқылы
B) экономикалық заңдармен
C) физикалық заңдармен
D) химиялық заңдармен
E) биологиялық заңдармен
61. Кездейсоқ әсерлердің жоқтығы және элементтері (модельдік элементтер) дәл анықталатын модельдер не деп аталады?
A) детерминирленген
B) статикалық
C) динамикалық
D) қарапайым
E) жұықталған - аналитикалық
62. Статистикалық имитациялық модельді пайдалануды қандай фактор анықтайды?
A) кездейсоқ әсерлер
B) жоғары жылдамдықты процесс
C) жоғары дәлділік
D) симуляция элементтерінің саны
E) нақты сандар
63. Интерполяция дегеніміз не?
A) кесте түрінде берілген функция мәндеріне сәйкескелетін көпмүше табу
B) кесте түрінде берілген функция мәндерін нақты интервалдан тыс аймақта анықтау
C) кесте функциясын орташалау немесе тегістеу
D) барлық тәжірибелік өлшеу нәтижелерінің орташа мәнін табу
E) функцияның эстремум мәндерін анықтау
64. Модельдің жұмыс істеу заңдары сызықты емес және модельденетін үдеріс немесе жүйе бірінші дәрежелі бостандыққа ие болса, модель қанша сызықты емес теңдеулермен сипатталады?
A) бір сызықты емес теңдеумен
B) үш сызықты теңдеулермен
C) екі сызықты теңдеулермен
D) сызықтық теңдеулердің шексіз санымен
E) бес сызықтық емес теңдеумен
65. Ең кіші квадраттар әдісімен тәжірибелік деректерді тегістеу қалай іске асырылады?
A) аппроксимацияланатын F(x) функциясын ауытқулары барлық түйін нүктелері бойынша минималды болатындай етіп жүргізу, яғни .
B) аппроксимацияланатын F(x) функциясын ауытқулары барлық түйін нүктелері бойынша максималды болатындай етіп жүргізу, яғни .
C) аппроксимацияланатын F(x) функциясын ауытқулары кейбір түйін нүктелері бойынша максималды болатындай етіп жүргізу, яғни .
D) аппроксимацияланатын F(x) функциясын ауытқулары кейбір түйін нүктелері бойынша минималды болатындай етіп жүргізу, яғни .
E) аппроксимацияланатын F(x) функциясының ауытқулары барлық түйін нүктелері бойынша нөлге тең болуы, яғни .
66. Нәтиженің сипаты бойынша сандық әдістер қандай әдістерге жатады?
A) жұықталған
B) дәл
C) аналитикалық
D) графикалық
E) қарапайым
67. Кез-келген кездейсоқ әсерлердің жоқтығы және олардың элементтері (модельдік элементтер) дәл анықталатын модельдер не деп аталады?
A) детерминирленген
B) статикалық
C) динамикалық
D) қарапайым
E) сандық
68. Тәжірибелік мәндер кестесі үшін ең тиімді эмпирикалық функция түрін табыңыз:
х
|
1
|
3
|
6
|
8
|
y
|
3
|
5.1
|
6.2
|
7.9
|
A) сызықтық функция
B) квадраттық функция
C) тригонометриялық функция
D) экспоненциалды функция
E) дәрежелік функция
69. Төмендегі мәндері бойынша эмпирикалық функция түрін таңдаңыз:
х
|
1
|
3
|
6
|
8
|
y
|
3
|
9.1
|
36.2
|
65
|
A) квадраттық функция
B) сызықтық функция
C) тригонометриялық функция
D) экспоненциалды функция
E) дәрежелік функция
70. Берілген кестелік деректер үшін ең кіші квадраттар әдісі бойынша эмпирикалық функцияны қай түрде іздеген жөн?
х
|
2
|
3
|
6
|
8
|
y
|
3
|
9.5
|
36.6
|
59
|
A) квадраттық функция
B) сызықтық функция
C) тригонометриялық функция
D) экспоненциалды функция
E) дәрежелік функция
71. Тәжірибелік мәндердің графигін салып, эмпирикалық функция түрін табыңыз:
х
|
1.5
|
2.6
|
5.9
|
7.5
|
y
|
3
|
4.1
|
8.2
|
9.9
|
A) сызықтық функция
B) квадраттық функция
C) тригонометриялық функция
D) экспоненциалды функция
E) дәрежелік функция
72. Төмендегі мәндері үшін эмпирикалық функцияның түрін табыңыз?
х
|
0.5
|
1.6
|
2.9
|
3.5
|
y
|
13
|
13.1
|
14.2
|
15.9
|
A) сызықтық функция
B) квадраттық функция
C) тригонометриялық функция
D) экспоненциалды функция
E) дәрежелік функция
73. Дискретті кездейсоқ шаманың математикалық күтілімін табыңыз:
х
|
0
|
1
|
2
|
3
|
р
|
0.25
|
0.5
|
0.2
|
0.05
|
A) 1.05
B) 2.5
C) 2
D)1.2
E)40
74. Компьютерлік модельдеуде қолданылмайтын әдісті көрсетіңіз:
A) эксперименттік талдау
C) формулалар түрінде нақты шешім
B) ауызша талдау
D) формальды талдау
E) имитациялық модельдеу
75. Жоғары дәрежелі сызықты емес дифференциалдық теңдеулерді шешуге арналған тәсіл:
A) Рунге-Кутта әдісі
B) аналитикалық әдістер
C) Ньютон әдісі
D) ең кіші квадраттар әдісі
E) Коши әдісі
76. Дифференциалдық теңдеулердың анықтамасын беріңіз:
A) Белгісіз функцияның дифференциалы /тұындысы/ қатысатын теңдеулер
B) Белгісіз функцияның логарифмі қатысатын теңдеулер
C) Белгісіз функцияның интегралы қатысатын теңдеулер
D Белгісіз функцияның бөлшектері қатысатын теңдеулер
E) Кезі келген дифференциал /тұынды/ қатысатын теңдеулер
77. Ең кіші квадраттар тәсілі мен интерполяциялау тәсілі айырмашылығы неде:
A) Белгісіз аналитикалық функцияның коэффициенттерін табу шартында
B) Белгісіз функцияның мәндері кестемен беріледі
C) Белгісіз функцияның интегралы қатысатын теңдеулер
D Белгісіз функцияның бөлшектері қатысатын теңдеулер
E) Кезі келген дифференциал /тұынды/ қатысатын теңдеулер
78. 1-реттік дифференциалдық теңдеу үшін Эйлер әдісі:
A) уi+1 = yi + hf(xi, yi)
B) у = yi - hf(xi, yi)
C) уi+1 = yi + f(xi, yi)
D) уi+1 = yi-1 + hf(xi, yi)
E) y=y-X
79. Дискретті жағдайда кездейсоқ шаманың тарату заңы:
A) кездейсоқ шаманың мүмкін мәндері және оларды қабылдау ықтималдығы енгізілген кесте
B) кездейсоқ шаманың сандық сипаттамалары
C) кездейсоқ шама бөлінуінің аналитикалық функциялары
D) ықтималдық мәндері
E) сызықтық функция түрінде болады
80. Кездейсоқ айнымалы математикалық күтімінің ықтималдық мағынасы қандай?
A) кездейсоқ шаманың орташа мәні.
B) кездейсоқ шаманың орташа мәнінен ауытқуы
C) кездейсоқ шаманың максималды мәні
D) бұл кездейсоқ шаманың ең аз мәні.
E) кездейсоқ шаманың минимальды мәні
81. Кездейсоқ айнымалы дисперсияның ықтималдық мәні қандай?
A) кездейсоқ шаманың өзінің орташа мәнінен орташа ауытқуы
B) кездейсоқ шаманың орташа мәні
C) кездейсоқ шаманың максималды мәні
D) кездейсоқ шаманың минимальды мәні
E) кездейсоқ шаманың максимальды және минимальды мәндерінің қосындысы
82. Үздіксіз кездейсоқ айнымалы қалай анықталады?
A) интегралды және дифференциалды таралым функциялары
B) кездейсоқ шама мәндерінің кестесі
C) кездейсоқ шаманың ықтималдық кестесі
D) математикалық күтімі және дисперсия
E) кез келген формулалар арқылы
83. Кесте түрінде берілген дискретті кездейсоқ шаманың математикалық күтілімін табыңыз:
х
|
0
|
1
|
2
|
3
|
р
|
0.25
|
0.5
|
0.2
|
0.05
|
A) 1.05
B) 1.5
C) 2
D)1.2
E) 0
84. Дискретті кездейсоқ шаманың математикалық күтілімін табыңыз:
х
|
0
|
2
|
4
|
6
|
р
|
0.25
|
0.5
|
0.2
|
0.05
|
A) 2.1
B) 1.5
C) 2
D)1.2
E) 0
85. Дискретті кездейсоқ шаманың мәндерінің таралым заңы берілген болса, оның математикалық күтімін табыңыз:
х
|
10
|
20
|
40
|
60
|
р
|
0.25
|
0.5
|
0.2
|
0.05
|
A) 23.5
B) 21.5
C) 2
D)19.2
E) 20
86. Трансцентдентті теңдеу не?
A) теңдеу тригонометриялық, логарифмдік және экспоненциалды сияқты элементар функциялардан тұрса
B) егер функция тек т дәрежелі көпмүше түрінде болса
C) функция кесте түрінде болса
D) функция графикалық түрде болса
E) функция сызықтық түрде болса
87. Қандай процесстер үшін аналитикалық модельдеуді қолданған жөн?
A) салыстырмалы қарапайым, жай процестер үшін
B) кез келген процестер үшін
C) өте күрделі процестер үшін
D) кездейсоқ мәндерімен берілген процестер үшін
E) сызықтық емес процестер үшін
88. Сандық Эйлер әдісінің формуласын көрсетіңіз:
A) уi+1 = yi + hf(xi, yi)
B) у = yi - hf(xi, yi)
C) уi+1 = yi + f(xi, yi)
D) уi+1 = yi-1 + hf(xi, yi)
E) y=y-X
89. Имитациялық модель анықтамасын көрсетіңіз:
A) имитациялық модельдер нақты объектілердің, процестердің немесе жүйелердің мінез-құлқын көрсетеді
B) имитациялық модельдер тәжірибелік деректердің өзгеруіне ұқсас
C) имитациялық модельдер сандық шешімді имитациялайды.
D) имитациялық модельдер жүйенің мінез-құлқын бір сәтте имитациялайды
E) имитациялық модельдер бір нүктеде модельдің сандық шешімін имитациялайды
90. Модельдің жұмыс істеу заңдары сызықты емес болса және жүйе екі дәрежелі бостандыққа ие болса, модель қанша сызықты емес теңдеулер арқылы сипатталады?
A) екі сызықты емес теңдеулер
B) үш сызықты емес теңдеулер
C) бір сызықты емес теңдеу
D) сызықтық теңдеулердің шексіз саны
E) төрт сызықты емес теңдеулер
91. S2ост=0.25, S2y=0.85, тәжірибелер саны 10 және Fкр=0.44 болса, тәжірибелік мәліметтерге сәйкес сызықтық түрдегі математикалық модельдің адекваттылығын орнатыңыз:
A) математикалық модель тәжірибелік мәндерді адекватты түрде сипаттайды
B) математикалық модель тәжірибелік мәндерге сай емес
C) модель шартты түрде адекватты
D) тәжрибелік мәндерді өзгерту қажет
E) адекваттылықты орнату мүмкін емес
92. S2ост=0.28, S2y=0.89, тәжірибелер саны 20 және Fкр=0.44 болса, парабола түріндегі математикалық модельдің тәжірибелік мәліметтерге адекваттылығын орнатыңыз:
A) математикалық модель адекватты
B) математикалық модель адекватты емес
C) модель шартты түрде адекватты
D) тәжрибелік мәндерді өзгерту қажет
E) адекваттылықты орнату мүмкін емес
93. S2ост=5.20, S2y=1.89, тәжірибелер саны 15 және Fкр=0.69 болса, парабола түріндегі математикалық модельдің тәжірибелік мәліметтерге адекваттылығын орнатыңыз:
A) математикалық модель адекватты емес
B) математикалық модель адекватты
C) модель шартты түрде адекватты
D) тәжрибелік мәндерді өзгерту қажет
E) адекваттылықты орнату мүмкін емес
94. S2ост=3.55, S2y=0.32, n= 25 және Fкр=0.29 болса, p=2 болса, математикалық модельдің тәжірибелік мәліметтерге адекваттылығын орнатыңыз:
A) математикалық модель адекватты емес
B) математикалық модель адекватты
C) модель шартты түрде адекватты
D) тәжрибелік мәндерді өзгерту қажет
E) адекваттылықты орнату мүмкін емес
95. Қандай процесс ректификация деп аталады?
A) сұйық қоспаны фракциялардың әртүрлі қайнау нүктелерінің қасиеттеріне сәйкес бөлу процесі
B) газ компонентінің сұйық фазасы арқылы сіңіру үдерісі
C) газдың немесе сұйықтықтың бір компонентінің қатты затымен жұту процесі
D) сұйықтықтағы қатты заттардың еруі процесі
E) қатты және сұйық фазалардың араласу процесі
96. Бірінші ретті дифференциалдық теңдеу үшін бастапқы шартты таңдаңыз?
A) y(x0)=y0
B) y’(x0)=y0
C) y=f(x)
D) y=f(y)
E) y=f 2(x)
97. Дифференциалдық теңдеу үшін Коши шартын көрсетіңіз:
A) y(x0)=y0
B) y’(x0)=y0
C) y=f(x)
D) y=f(y)
E) y=f 2(x)
98. Бірінші ретті дифференциалдық теңдеу жалпы түрде қалай жазылады?
A) dy/dx=f(x,y)
B) y=f(x,y)
C) y0=f(x0)
D) y=x+y3
E) y-x=y2
99. Коши есебінің дұрыс формасын көрсетіңіз:
A) dy/dx=f(x,y); y(x0)=y0
B) dy/dx=f(x,y); у=0
C) dy/dx=f(x,y); y(fx0)=y0’
D) dy/dx =f(x,y); y=f(x)
E) dy/dx =f(x,y); dу/dx(0) = 0
100. dy/dx=x2 дифференциалдық теңдеуінің жалпы шешімін көрсетіңіз:
A) y=x3/3+С
B) y=x2/2
C) y=x
D) y=x2+C
E) y=x3+С
101. dy/dx=x дифференциалдық теңдеуінің бір шешімін көрсетіңіз:
A) y=x2/2
B) y=x/2
C) y=x
D) y=x2+C
E) y=x3+С
102. Технология - бұл:
A) ұтымды өндіру әдістерінің ғылымы
B) материалды немесе бұйымды алуға арналған нақты рецепт
C) машиналар мен жабдықтар жиынтығы
D) процестің математикалық сипаттамасы
E) материалды алудың шамамен рецепті
103. Технологиялық процесті басқару дегеніміз:
A) оңтайлы нәтижелерге жету үшін технологиялық процеске мақсатты түрде әсер ету
B) бақылау құрылғыларында талап етілетін ауқымдарды орнату
C) басқару құрылғыларының дұрыс ретпен орналасуы
D) бақылау құралдарын қолданумен технологиялық параметрлерді қадағалау
E) технологиялық процестің үздіксіз жүруі
104. Автоматтандырылған жүйе арқылы технологиялық процестерді басқару дегеніміз:
A) технологиялық үдерістің математикалық моделі және кері байланыс сигналдарының негізінде автоматтық жүйе технологиялық процестің оңтайлы бағытын таңдайды және жүзеге асырады
B) жүйе процестің ықтимал ауытқуларының себептерін жою үшін басқару құрылғыларының көрсеткіштерін ескереді
C) жүйе өнімдерді қабылдамау және өнімнің себептерін жою үшін процестерді басқару қызметін хабардар етеді
D) жүйе процедуралардан ауытқу себептерін жою үшін процесті тоқтатады
E) технологиялық процестер автоматты және үздіксіз түрде іске асырылады
105. Қандай процесс стационарлы деп аталады?
A) уақытқа тәуелді емес
B) уақытқа байланысты
C) егер айнымалылар тұрақты болса
D) егер үздіксіз түрде жүрсе
E) процесс ешқандай параметрге байланысты болмаса
106. Технологиялық процесс келесі іс-әрекеттердің үйлесімі болып табылады:
A) негізгі, қосалқы және қызмет көрсететін процестер
B) ұйымдастыру, негізгі және көмекші процестер
C) маркетинг, негізгі және қолдау процестері
D) процесті жүзеге асыратын қондырғылар мен агрегаттар
E) маркетинг, ұйымдастыру процестері
107. Процестер жүру заңдарына байланысты келесі түрлерге бөлінеді:
A) механикалық, гидромеханикалық, жылу, массаалмасу
B) мерзімді, үздіксіз, біріктірілген, аралас
C) стационарлық және стационарлық емес
D) детерминистикалық және стохастикалық
E) сызықтық және сызықтық емес
108. Егер ,биотехнологиялық процестің материалдық балансы ΣGн = ΣGк + ΣGп теңдеуімен берілсі, мұнда ΣGн түпнұсқаның сомасы және ΣGk - соңғы компоненттердің сомасы, ΣGп нені білдіреді?
A) барлық шығындар сомасы
B) химиялық шығындардың мөлшері
C) жаппай массаалмасу шығындарының сомасы
D механикалық шығындар сомасы;
E) энергетикалық шығындар сомасы
109. Физикалық модельдеу дегеніміз:
A) физикалық ұқсас объектілерді модельдеу /лабораториялық құрылғы жәрдемімен/
B) физикалық анықталған объектіде модельдеу /математикалық аппаратмен/
C) физикалық тұрақты объектіде модельдеу
D) физикалық тұрғыдан күрделі объектіде модельдеу
E) механикалық қозғалысты ғана модельдеу
110. Математикалық модель қай уақытта объектіге адекватты болып саналады?
A) математикалық зерттелетін объектіге сәйкес келетін нәтижені алуға мүмкіндік берсе
B) айқын нәтиже алуға мүмкіндік берсе
C) тиімді нәтижеге қол жеткізуге мүмкіндік берсе
D) табиғи нәтижемен сәйкес келмейтін нәтиже алуға мүмкіндік берсе
E) модель объектіні сипаттай алмаса
111. Физикалық ұқсастық теориясы неге мүмкіндік береді?
A) табиғи және модельдік объектілердің параметрлерін анықтау
B) технологиялық процестің оңтайлы нәтижесін анықтау
C) технологиялық процесті сипаттау үшін қажетті параметрлердің санын анықтау
D) ауқымды объектінің өлшемі үлгі объектісінің өлшемінен қанша рет асып кету мүмкіндігін анықтайды
E) модель және объекттінің ортақ қаисеттерін анықтау
112. Ұқсастық тұрақтылары дегеніміз не?
A) зерттелетін (табиғи) және модельдік объектілердің ұқсас параметрлерінің сандық мәндерінің қатынасы
B) табиғи және модельдік объектілердің гетерогенді параметрлерінің сандық мәндерінің қатынасы
C) табиғи және модельдік объектілердің барлық параметрлерінің сандық мәндерінің қатынасы
D) толық ауқымды және модельдік объектілердің тек геометриялық өлшемдерінің қатынасы
E) тек ауқымды және модельдік объектілердің динамикалық параметрлерінің қатынасы
113. Ұқсастық критерийлері дегеніміз не?
A) ұқсастықтың негізгі сипаттамасы болып табылатын кешенді өлшемсіз шама
B) ұқсастықтың болуын анықтайтын анықтамалық сипаттама
C) геометриялық өлшемдер, модельдер және табиғат заңдарының байланысының сандық мәні
D) физикалық параметрлердің өзара байланысының сандық мәні
E) процесті анықтайтын параметрдің сандық мәні
114. Re=udr/µ мәндерінің жиынтығы не деп аталады? / мұнда r - тығыздық, μ -сұйықтықтың тұтқырлығы, г - гидродинамикалық ағынның жылдамдығы, d – сызықтық өлшем/
A) Рейнольдс критериі
B) Фруд критериі
C) гомохрондық критериі;
D) Эйлер критериі
E) Прандтль критериі
115. Егер математикалық модель зерттелетін биообъектіде орын алатын процестерді cипаттаса, онда ол оның мақсатына сәйкес не деп аталады?
A) функционалды математикалық модель
B) құрылымдық математикалық модель
C) топологиялық математикалық модель
D) практикалық математикалық модель
E) технологиялық математикалық модель
116. Егер биотехнологиялық процесті адекват сипаттайтын f (x) функционалдық тәуелділік анықталған болса, онда оны не деп санауға болады?
A) математикалық модель
B) құрылымдық модель
C) физикалық модель
D) тәжірибелік модель
E) статистикалық модель
117. Оңтайландыру критерийі дегеніміз не?
A) бір шығу айнымалысын сандық бағалау
B) бірнеше шығу айнымалыларын сандық бағалау
C) барлық шығу айнымалыларын сандық бағалау
D) барлық кіріс айнымалыларын сандық бағалау
E) барлық айнымалыларды сандық бағалау
118. Гидромеханика қандай ғылым?
A) сұйықтар мен газдардың қозғалысы мен тепе-теңдігі туралы
B) қатты заттардың қозғалысы туралы
C) сұйықтар мен газдардың тепе-теңдігі туралы;
D) газдардың реакцияға кірісуі
E) қатты денелердың реакцияға кірісуі
119. Сұйықтықтың ағын режимін қандай критериймен бағалауға болады?
A) Рейнольдс критерийі
B) Фруд критериі;
C) Эйлер критериі;
D) гомохрондық критерийі
E) Коши критериі
120. Гидродинамиканың есептеу теңдеулерінде «Эквивалентті диаметр» сипаттамасы қандай жағдайда қолданылады?
A) дөңгелек емес қиманың арналары бойынша
B) дөңгелек көлденең қимасы бар арналар тобы бойынша
C) түрлі диаметрлі арналар тобы бойынша
D) диаметрлері өлшеу қиын болатын арналар тобы бойынша
E) шаршы каналдар бойынша
121. Сұйықтықты түйіршіктелген материал қабаты арқылы сүзудің практикалық есебін орындаған жағдайда, сұйықтықтан алынған қысымның мөлшері жеткілікті болуы үшін қандай болуы керек?
A) қабаттың кедергісін жеңе алуы керек
B) сұйылту жылдамдығын қамтамасыз етуі қажет
C) ұшатын бөлшектердің жылдамдығын қамтамасыз етуі керек
D) бөлшектерді тасымалдау жылдамдығын қамтамасыз етуі керек
E) бөлшектердің тұндыруын қамтамасыз етуі керек
122. Өнімдердің қыздыру жылдамдығы тұрақты температуралық төмендегенде немен анықталады?
A) жылу өткізгіштік коэффициенті арқылы
B) масса беру коэффициенті арқылы
C) энтальпия арқылы
D) энтропия арқылы
E) массаалмасу коэффициенті арқылы
123. теңдеуі, бұл жерде - температура өткізгіштік коэффициенті, нені сипаттайды?
A) температураның тұрақсыз жылу алмасу процесінде жылжымайтын орта көлемінде таралуы
B) температураның тұрақты күйдегі жылу алмасу процесінде жылжымайтын орта көлеміндегі бөлінуі
C) температураның жылу алмасудың тұрақсыз процесінде жылжымалы орта көлеміндегі бөлінуі
D) температураның жылуалмасудың тұрақты күйіндегі жылжымалы орта көлеміндегі бөлінуі
E) дұрыс жауабы жоқ
124. теңдеу / D – диффузия коэффициенті/ нені сипаттайды?
A) массаалмасудың тұрақсыз процесінде жылжымайтын орта көлемінде зат концентрациясының таралуы
B) массаалмасудың тұрақты процесінде жылжымайтын орта көлеміндегі зат концентрациясының таралуы
C) массаалмасудың тұрақсыз процесінде жылжымалы орта көлеміндегі зат концентрациясының таралуы
D) массаалмасудың тұрақты процесінде жылжымалы орта көлеміндегі зат концентрациясының таралуы
E) стационарлық режимде зат концентрациясының таралуы
125. Егер Re = 100 болса, арнадағы қозғалыс режимі қандай болады?
A) ламинарлы
B) турбулентті
C) өтпелі кезең
D) стационарлық
E) стационарлы емес
126. Егер Re = 9500 болса, арнада қозғалыс режимі қандай болады?
A) турбулентті
B) ламинарлы
C) өтпелі кезең
D) стационарлық
E) стационарлы емес
127. Биохимиялық технология дегеніміз не?
A) биохимиялық өндірістің ұтымды әдістері туралы ғылым
B) биохимиялық зат немесе бұйымды алуға арналған ғылым
C) машиналар мен жабдықтар жиынтығы
D) биотехнологиялық процестің математикалық сипаттамасы
E) биоматериалды алудың шамалық рецепті
128. Биотехнологиялық процесті басқару дегеніміз не?
A) оңтайлы нәтижелерге жету үшін биотехнологиялық процеске мақсатты түрде әсер ету
B) бақылау құрылғыларында талап етілетін ауқымдарды орнату
C) басқару құрылғыларының дұрыс ретпен орналастыру
D) бақылау құралдарын қолданумен биотехнологиялық параметрлерді қадағалау
E) процестерді жүргізуде автоматтандырылған жүйелерді қолдану
129. Автоматтандырылған жүйе көмегімен биотехнологиялық процестерді басқару дегеніміз:
A) биотехнологиялық процестің математикалық моделі және кері байланыстың сигналдары арқылы автоматты жүйе технологиялық процестің оңтайлы бағытын таңдайды және жүзеге асырады
B) жүйе биотехнологиялық процестің ықтимал ауытқуларының себептерін жою үшін басқару құрылғыларының көрсеткіштерін ескереді
C) жүйе өнімдерді қабылдамау және өнімнің себептерін жою үшін процестерді басқару қызметін хабардар етеді
D) жүйе процедуралардан ауытқу себептерін жою үшін процесті тоқтатады
E) биотехнологиялық процестер автоматты және үздіксіз түрде іске асырылады
130. Биотехнологиялық процесс келесі іс-әрекеттердің жиынтығы болып табылады:
A) негізгі, қосалқы және қызмет көрсететін процестер
B) ұйымдастыру, негізгі және көмекші процестер
C) маркетинг, негізгі және қолдау процестері
D) моделдеу және есептеу
E) маркетинг, ұйымдастыру процестері
131. Процесстер заттардың өзгеруі бойынша келесі түрлерге бөлінеді?
A) механикалық, гидромеханикалық, жылу, массалмасу
B) мерзімді, үздіксіз, біріктірілген, аралас
C) стационарлық және стационарлық емес
D) детерминистикалық және стохастикалық
E) дұрыс жауабы жоқ
132. Математикалық модель қай уақытта объектке адекватты болады?
A) модель объектті сипаттаудың дұрыс нәтижесін алуға мүмкіндік берсе
B) математикалық модельдің бірнеше шешімдері болса
C) математикалық модельдің шешімі болмаса
D) қателік максимальды мәнге тең болса
E) математикалық модель объектіні сипаттай алмаса
134. Ұқсастық критерийлері нені сипаттайды?
A) зерттелетін және модельдік объектілердің ұқсас параметрлерінің сандық мәндерінің қатынасын
B) табиғи және модельдік объектілердің гетерогенді параметрлерінің сандық мәндерінің тізбесі
C) табиғи және модельдік объектілердің параметрлерінің бастапқы мәндері
D) табиғи және модельдік объектілердің геометриялық өлшемдерінің қатынасы
E) табиғи және модельдік объектілердің динамикалық параметрлерінің қатынасы
135. Егер математикалық модель объектіде орын алатын процестерді формулалармен сипаттаса, онда ол оның мақсатына сәйкес қалай аталады?
A) функционалды математикалық модель
B) құрылымдық математикалық модель
C) топологиялық математикалық модель
D) жуықталған- сандық математикалық модель
E) статистикалық математикалық модель
136. Массаалмасу аппаратының каналында сұйықтық және газдардың ағу режимін келесі критерий арқылы бағалауға болады:
A) Рейнольдс критериі
B) Фруда критериі
C) Эйлер критериі
D) гомохрондық критериі
E) Коши критериі
137. , бұл жерде - температура өткізгіштік коэффициенті, қандай процесті сипаттайды?
A) температураның тұрақсыз жылу алмасу процесінде жылжымайтын орта көлемінде уақыт және координаталар бойынша бөлінуі
B) температураның тұрақты емес күйде жылу алмасу процесінде бөлінуі
C) температураның жылу алмасудың тұрақсыз процесіндегі бір мәні
D) температураның жылуалмасудың тұрақты күйіндегі жылжымалы орта көлеміндегі бөлінуі
E) температураның стационарлық режимде бөлінуі
138. , D – диффузия коэффициенті, нені білдіреді?
A) массаалмасуда зат концентрациясының таралуы
B) жылуалмасуда зат концентрациясының таралуы
C) массаалмасу процесінде температураның таралуы
D) жылуалмасу процесінде температура өткізгіштік коэффициентін
E) стационарлық режимде зат концентрациясының таралуы
139. Егер Re=150, каналда ағыстың режимі қандай болады?
A) ламинарлы
B) турбулентті
C) аралық
D) стационарлық
E) стационарлық емес
140. Если Рейнольдс критериі 55000 болса, мұндай режим қандай болады?
A) турбулентті
B) ламинарлы
C) аралық
D) тұрақты
E) тұрақты емес
139. Егер Рейнольдс саны 200 ге тең болса, ағыстың режимін аңықтаңыз
A) ламинарлы
B) турбулентті
C) аралық
D) стационарлық
E) стационарлық емес
140. Если Рейнольдс критериі 25000 болса, мұндай режим қандай болады?
A) турбулентті
B) ламинарлы
C) аралық
D) тұрақты
E) тұрақты емес
141. Келесі теңдеулердің қайсылары математикалық модельдің бейресми теңдеулеріне жатады?
A) барлық аналитикалық теңдеулер
B) тек алгебралық теңдеулер жүйесі
C) тек сызықты емес теңдеулер жүйесі
D) бір сызықтық теңдеу
E) дұрыс жауабы жоқ
142. Зерттеудің мақсаттарына адекватты болатын түпнұсқа объектіге сәйкес синтезделген объектінің атауы қандай?
A) модель
B) алгоритм
C) бағдарлама
D) жүйе
E) блок-схема
143. Компьютерлік модельдеу процесіне не кіреді?
A) адекват модельді құру және оны іске асыруда компьютер қолдану
B) бағдарлама жазу
C) алгоритм құрастыру
D) мәселені қою
E) зерханалық эксперимент жүргізу
144. Нақты объектіден қандайда бір логикалық схемаға өту қалай аталады?
A) объектті модельдеу және формализациялау
B) кіріс параметрлерін есептеу
C) шығыс параметрлерін есептеу
D) бағдарлама құру
E) бастапқы деректерді енгізу
145. Компьютерлік модельдеу модельдердің қай сыныбын қолданады?
A) математикалық модельдер
B) физикалық модельдер
C) химиялық модельдер
D) экономикалық модельдер
E) экологиялық модельдер
146. Технологиялық процестер математикалық модельдерінің басым көпшілігі қандай түрде болады?
A) сызықтық емес
B) сызықтық
C) бірінші ретті
D) қарапайым
E) сызықтық теңдеулерден тұрады
147. Модельдегі айнымалылардың орнатылатын шектік мәндері неден тұрады?
A) шектеулер
B) өзгерістер
C) формулалар
D) функциялар
E) параметрлер
148. Адекват математикалық модельдердің басым көпшілігі қандай?
A) изоморфты
B) изоморфты емес
C) сызықты
D) бірінші ретті
E) стационарлы
149. Биохимиялық, азық-түлік, мұнай-газ ісі, қайта өңдеу, тамақ өнеркәсібіндегі және микробиологиялық салалары технологиялық объектілерінің математикалық модельдерінің басым көпшілігі қандай түрде болады?
A) сызықтық емес теңдеулер
B) сызықтық теңдеулер
C) тұрақты сандар
D) графиктер
E) графтар
150. Қандай модельдер тәжірибелі-статистикалық деп аталады?
A) тәжірибелік мәліметтерді өңдеумен алынған
B) сандық тәжірибелермен алынған
C) аналитикалық модельдеумен алынған
D) графикалық-статистика мәліметтерін өңдеу арқылы алынған
E) функционалдық талдау арқылы алынған
151. Математикалық модельдеуден алынған деректер бойынша қорытынды жасау не деп аталады?
A) интерпретация
B) кез келген шешімді алу
C) кіріс параметрлерін өзгерту
D) модель үшін бастапқы деректердің өзгеруі
E) шығыс параметрлерін таңдау
152. Үлкен көлемдегі деректерді өңдеуге байланысты мәселелерді шешуде қандай модельдер қолданылады?
A) статистикалық модельдер
B) аналитикалық модельдер
C) графикалық модельдер
D) физикалық модельдер
E) тәжірибелік модельдер
153. Биотехнологиялық процестер немесе объектілердің математикалық модельдеріне қандай модельдер жатпайды?
A) физикалық моделі
B) теңдеулермен берілген моделі
C) компьютерлік модель
D) жылу мен масса алмасу теңдеулерімен берілген моделдер
E) дифференциалдық теңдеулермен берілген модель
154. «Құрылымдағы ағындардың құрылысы молекулалық диффузиялық теңдеуге ұқсас теңдеулермен сипатталады» деген болжам қандай модельдің негізі болады?
A) диффузиялық модель
B) жылулық модель
C) динамикалық модель
D) статикалық модель
E) температуралық модель
155. Ізделетін шамалар қандай да бір кездейсоқ құбылыстың ықтималдық сипаттамалары болатын математикалық есептерді шешудің сандық әдісі қалай аталады?
A) статистикалық модельдеу
B) аналитикалық модельдеу
C) имитациялық модельдеу
D) физикалық модельдеу
E) сандық модельдеу
156. Дербес туындылы дифференциалдық теңдеудің жалғыз шешімі қалай табылады?
A) бастапқы және шекаралық шарттарды қолданып
B) дербес туындының ең кіші ретін қолданып
C) дербес туындының орташа ретін қолданып
D) функцияның ең үлкен ретін қолданып
E) белгісіз функция аргументінің ең үлкен ретін қолданып
157. Ньютон-Лейбниц формуласы бойынша анықталған интегралды есептеу модельдеудің қандай түріне жатады?
A) аналитикалық модельдеу
B) статистикалық модельдеу
C) физикалық модельдеу
D) экономикалық модельдеу
E) сандық модельдеу
158. Статистикалық модельдеуде кездейсоқ шаманың қажетті орташа мәнін қалай көрсету керек?
A) математикалық күтім арқылы
B) дисперсия арқылы
C) орташа ауытқу арқылы
D) ықтималдылық арқылы
E) максимальды мән арқылы
159. Кез-келген биотехнологиялық процестің математикалық сипаттамасының негізі қандай?
A) ағымдардың құрылымының математикалық модельдері
B) параметрлердің бастапқы мәндерін табу
C) құрылғының сызбалары
D) аппараттың элементтерін сипаттау
E) модель параметрлерін табу
160. Егер модель ағымдардың қозғалысын сипаттағанда ағынның қасиеттерін лайықты көбейтуге мүмкіндік бермесе, өнеркәсіптік биотехнологиялық құрылғыларда қандай модельдер қолданылады?
A) біріктірілген модельдер
B) тек сызықты
C) тек сызықты емес
D) тек статистикалық
E) физикалық модельдер
161. Жылу өткізгіштік теңдеуінің жалғыз шешімін қалай алуға болады?
A) бастапқы және шекаралық шарттарды теңдеуге қосып шешу керек
B) кез келген шешімі алынуы мүмкін
C) шешім алу мүмкін емес
D) бастапқы және шекаралық шартсыз шешу қажет
E) бастапқы және шекаралық шарттарды нөлге тең деп алу қажет
162. Тәуелсіз айнымалының бір мәнінде белгісіз функцияның мәндерін уақыт бойынша анықтайтын шарттар қалай аталады?
A) бастапқы шарттар
B) шекаралық шарттар
C) аралас шарттар
D) кез келген шарт
E) функцияның алғашқы мәні
163. Дербес туындылы дифференциалдық теңдеудің реті дегеніміз не?
A) дербес туындының ең үлкен реті
B) дербес туындының ең кіші реті
C) дербес туындының орташа реті
D) функцияның ең үлкен реті
E) функция аргументінің ең үлкен реті
164. Жылу қалай тасымалдануы мүмкін?
A) жылу берумен
B) диффузиямен
C) масса берумен
D) экстракциямен
E) абсорбциямен
165. Қатты затпен жаңасушы сұйықтық немесе газ арасындағы жылу алмасу процесі не деп аталады?
A) жылу беру
B) диффузия
C) ректификация
D) экстракция
E) абсорбция
166. Дифференциалдық теңдеудің сандық шешу үшін қандай шарт орындалуы керек?
A) жинақталу шарты
B) бастапқы шарты
C) шекаралық шарт
D) орташа жағдайы
E) шарт керек емес
167. u(x,y,t) функциясының уақыт бойынша бірінші ретті туындысы қандай сипатты анықтайды?
A) u(x,y,t) жылдамдығының уақыт бойынша өзгеруі
B) u(x,y,t) жылдамдығының х бойынша өзгеруі
C) u(x,y,t) жылдамдығының у бойынша өзгеруі
D) u(x,y,t) жылдамдығының барлық параметрлер бойынша өзгеруі
E) u(x,y,t) жылдамдығының х және у бойынша өзгеруі
168. Тығыздықтың өлшем бірлігі қандай?
A) кг/м3
B) кг/м2
C) м/с
D) м/с2
E) м3
169. Абсорбция қандай процестер тобына жатады?
A) массаалмасу процестері
B) гидромеханикалық процестер
C) механикалық процестер
D) жылуалмасу процестері
E) диффузиялық процестер
170. Ең кіші квадраттар әдісі математикалық модельдеудің қандай әдістер тобына жатады?
A) тәжірибелік-статистикалық
B) аналитикалық
C) сандық
D) ақырлы-айырымдық
E) ықтималдылық
171. Кіру параметрлерін өзгерту арқылы жүйелі есептеулерді жүргізу әдісі қалай аталады?
A) сандық тәжірибе
B) табиғи тәжірибе
C) аналитикалық тәжірибе
D) жалғыз тәжірибе
E) имитациялық тәжірибе
172. Математикалық модельде теңдеулерді өлшемсіздендіру қалай жүргізіледі?
A) теңдеуде параметрлердің өзіндік не орташа мәндерін қолдану арқылы
B) параметрлердің барлық өлшемдерін тастап кету арқылы
C) жалпы өлшемді қосу арқылы
D) тұрақты сандарға бөлу арқылы
E) теңдеудің ерекшелігіне сай
173. dy/dx=x дифференциалдық теңдеуінің жалпы шешімін табыңыз:
A) y=x2/2+C
B) y=x+C
C) Y=C
D) y=x3/3+C
E) y=x
174. dy/dx=x2 дифференциалдық теңдеуінің жалпы шешімін көрсетіңіз:
A) y=x3/3+C
B) y=x+C
C) Y=C
D) y=x2/2+C
E) y=x
175. dy/dx=x3 функциясын қай шешім қанағаттандырады?
A) y=x4/4+C
B) y=x+C
C) Y=C
D) y=x2/2+C
E) y=x
176. Қандай функция dy/dx=x3, у(0)=1 Коши есебінің шешімі бола алады?
A) y=x4/4+1
B) y=x+1
C) Y=C
D) y=x2/2+1
E) y=x+1
177. dy/dx=x2, у(0)=2 Коши есебінің шешімін табыңыз:
A) y=x3/3+2
B) y=x+2
C) Y=0
D) y=x2/2+2
E) y=x+2
178. dy/dx=x, у(0)=0 Коши есебінің шешімін көрсетіңіз:
A) y=x2/2
B) y=x
C) Y=0
D) y=x2/2+1
E) y=x+2
179. Шоғырланған параметрлі модельдің анықтамасын беріңіз:
A) модельде айнымалылар кеңістікте тұрақты болады
B) модельде айнымалылар кеңістіктегі ауыспалы болып табылады.
C) модельде параметрлері жоқ болады
D) модельде барлық параметрлер бірдей мәнге ие
E) модельде тек бір ғана параметр болады
180. Үлестірілген параметрлі модельдің анықтамасын беріңіз:
A) процестің негізгі айнымалылары уақыт бойынша да, координаталар бойынша және де өзгереді
B) процестің негізгі айнымалылары уақыт бойынша да, координатталар бойынша да өзгермейді
C) процестің негізгі айнымалылары тек уақыт өте келе өзгереді
D) процестің негізгі айнымалылары тек координаттармен өзгереді
E) процестің негізгі айнымалылары тұрақты болады
181. Қандай модельдер статикалық модельдер деп аталады?
A) процестің параметрлері уақыт өте келе өзгермесе
B) процестің параметрлері уақыт өте келе өзгерсе
C) процестің параметрлері уақыт және координаталар бойынша өзгерсе
D) процестің параметрлері тек уақыттан тәуелді болса
E) процестің параметрлері координаталарға байланысты болса
182. Динамикалық математикалық модель дегеніміз:
A) объекті параметрлерінің уақыт бойынша өзгеруін ескеретін
B) объекті параметрлерінің уақыт бойынша тұрақтылығы
C) объекті параметрлерінің координаталар бойынша өзгеруі
D) объекті параметрлерінің санының минимальды болуы
E) объекті параметрлерінің санының максимальды болуы
183. Келесі түрдегі деректерді интерполяциялау үшін қандай формула пайдаланылады?
A) Ньютон формуласы
B) Лагранж формуласы
C) ең кіші квадраттар әдісі
D) статистикалық әдісі
E) Коши әдісі
184. Келесі түрдегі деректерді интерполяциялау үшін қандай формула пайдаланылады?
A) Лагранж формуласы
B) Ньютон формуласы
C) ең кіші квадраттар әдісі
D) статистикалық әдісі
E) Коши әдісі
185. Егер функция кесте түрінде берілген болса, у(х) функциясы үшін бастапқы нүктеде ақырлы айырымын табыңыз:
A) 2
B) 0
C) 3
D) 4
E) -1
186. Есер функция кесте түрінде берілген болса, функция үшін бірінші нүктеде ақырлы айырымын табыңыз:
A) 3
B) 0
C)1
D) 2
E) -1
187. Функция кесте түрінде берілген болса, функция үшін х=1.8 нүктеде ақырлы айырымы неге тең?
A) 9
B) 5
C) 2
D) 3
E) 10
188. Берілген кесте үшін интерполяциялау формуласын таңдаңыз:
A) Лагранж формуласы
B) Ньютона формуласы
C) Стерлинг формуласы
D) ең кіші квадраттар әдісі
E) статистикалық әдіс
189. dy/dx=x дифференциалдық теңдеуінің жалпы шешімі қандай түрде болады?
A) y=x2/2+C
B) y=x2+C
C) y=x+C
D) y=C
E) y=x/2+C
190. dy/dx=x2 дифференциалдық теңдеуінің жалпы шешімі неге тең болады?
A) y=x3/3+C
B) y=x3+C
C) y=x+C
D) y=C
E) y=x/2+C
191. Эйлер әдісі қандай топқа жатады?
A) сандық әдіс
B) аналитикалық әдіс
C) шамалық-аналитикалық әдіс
D) тәжірибелік әдіс
E) статистикалық әдіс
192. Эйлер әдісі дәлдігінің реті қандай?
A) екінші
B) үшінші
C) бірінші
D) нөлдік
E) төртінші
193. Математикалық модельге қатысатын функцияның туындысын процесс туралы қандай ақпарат береді?
A) процестің жылдамдығы
B) процестің үдеуі
C) процестің түрі
D) процестің ұзақтығы
E) процестің жіктелуі
194. Заттың массалық концентрациясының өлшемін таңдаңыз:
A) кг/кг
B) м3/м3
C) м/м
D) сек/сек
E) 1/с
195. Заттың көлемдік концентрациясының өлшемін таңдаңыз:
A) м3/м3
B) кг/кг
C) м/м
D) сек/сек
E) 1/с
196. Заттың мольдық концентрациясын өлшемін таңдаңыз:
A) моль/моль
B) кг/кг
C) м/м
D) сек/сек
E) 1/с
197. Тығыздықтың өлшемі қандай?
A) кг/м3
B) кг/кг
C) м/м
D) м/сек
E) 1/с
198. Қысымдың өлшемін таңдаңыз:
A) паскаль
B) ньютон
C) кг
D) м
E) м/с
199. Аргументтің екі мәні үшін Ньютон формуласын таңдаңыз:
A) Р1(х)=y0+(y1-y0)/(h(x-x0))
B) Р1(х)=y1+(y1-y0)/(h(x1-x0))
C) Р2(х)=y1+(y2-y1)/(h(x1-x0))
D) Р0(х)=y1+(y1-y0)/(h(x-x0))
E) Рn(х)=yn+(yn-y0)/h(x-x0)
200. Екі түйін үшін Лагранж формуласын көрсетіңіз:
A) P1(x)=(x-x1)/(x0-x1)y0+(x-x0)/(x1-x0)y1
B) P2(x)=(x-x1)/(x0-x1)y0+(x-x0)/(x1-x0)y2
C) P1(x)=(x0-x1)/(x0-x1)y0+(x-x0)/(x1-x0)y1
D) P1(x)=(x-x1)/(x0-x1)y0+(x-x0)/(x1-x0)y2
E) P1(x)=(x2-x1)/(x0-x1)y0+(x-x0)/(x1-x0)y1
201. Модельді екі дәрежелі еркіндікпен сипаттау үшін қанша теңдеу қажет болады?
A) 2
B) 3
C) 1
D) 4
E) 5
202. S2ост=0.25, S2y=0.85, n=10, Fкр=0.44 болса, онда:
A) математикалық модель адекватты
B) математикалық модель адекватты емес
C) математикалық модельшартты түрде адекватты
D) қосымша тәжірибелер өткізу қажет
E) есептің қойылымын өзгерту қажет
203. Тәжіребелік мәндер бойынша S2ост=0.28, S2y=0.89, n=20, Fкр=0.44 болсын. Онда:
A) математикалық модель адекватты
B) математикалық модель адекватты емес
C) математикалық модель шартты түрде адекватты
D) қосымша тәжірибелер өткізу қажет
E) басқа эмпирикалық формула қажет
204. Егер параболалық функция үшін S2ост=5.20, S2y=1.89, тәжірибелер саны 15 ке тең және Fкр=0.69 болса, онда:
A) табылған парабола тәжірибені адекватсыз түрде бейнелейді
B) табылған парабола тәжірибені адекватты түрде бейнелейді
C) басқа тәжірибелік деректер қажет
D) тәжірибелік деректерді ресми түрде түзету қажет
E) кейбір тәжірибелік деректерді тастау қажет
205. Сызықтық функция үшін S2ост=3.55, S2y=0.32, тәжірибелер саны 25 ке тең және Fкр=0.29. Онда келесі тұжырым дұрыс болады:
A) математикалық модель нақты тәуелділікті адекватсыз түрде көрсетеді
B) математикалық модель адекваттықты көрсетеді
C) модель шартты түрде адекватты деп санауға болады
D) деректерді математикалық әдістермен өңдеу мүмкін емес
E) басқа сызықтық қатынастарды табу керек
206. Ректификация қандай процесс?
A) сұйықтықтың фракцияларға бөлінуі
B) сұйық фазаның газды жұтуы
C) қатты заттың газға сіңірілуі
D) газда қатты заттардың еруі
E) кристаллизация
207. Дифференциалдық теңдеу үшін Коши мәселесінің бастапқы шарты қалай жазылады:
A) y(x0)=y0
B) y(x0)=0
C) y=f(x)
D) y=f(y)
E) х=f(x)
208. Дифференциалдық теңдеу үшін бастапқы шарт қалай жазылады?
A) y(x0)=y0
B) y(x0)=а
C) y=f(x)
D) y=f(y)
E) ) y=x
209. Бірінші реттік дифференциалдық теңдеу жалпы түрде қалай жазылады?
A) dy/dx=f(x,y)
B) y=f(x,y)
C) dy=f(x0)
D) dy=x+y3
E) dy/dx=y+x
210. Коши есебі келесі түрде болады:
A) dy/dx=f(x,y); y(x0)=y0
B) dy/dx=f(x,y)
C)dy=f(x,y); y(x0)=y0
D) y=f(x,y); y=f(x)
E) y=f(x,y); y=0
211. dy/dx=x2 дифференциалдық теңдеуінің жалпы шешімі:
A) y=x3/3+С
B) y=x2/2
C) y=x
D) y=x2+C
E) у=1
212. dy/dx=x+4 дифференциалдық теңдеуінің дербес шешімі:
A) y=x2/2+4х
B) y=x/2
C) y=x
D) y=x2+C
E) у=0
213. Re=udr/µ шамасы не деп аталады?
A) Рейнольдс критериі
B) Эйлер критериі
C) Фруд критериі
D) Прандтль криетриі
E) массалық ұқсастық критериі
214. Егер процестің қасиеттерін толық сипаттайтын f (x) функционалдық тәуелділік табылса, онда оны не деп есептеуге болады?
A) математикалық модель
B) химиялық модель
C) физикалық модель
D) эмпирикалық модель
E) статистикалық модель
215. Гидромеханикалық процестің сипаттамасы дегеніміз не?
A) химиялық технологияда сұйықтықтар мен газдардың қозғалыс және тепе-теңдік ғылымы
B) жылуалмасу ғылымы
C) массаалмасу ғылымы
D) қатты заттар туралы ғылым
E) денелердің механикасы туралы ғылым
216. Ағынның ламинарлы не турбулентті екендігі немен анықталады?
A) Рейнольдс критериі арқылы
B) Фруд критериі арқылы
C) Эйлер критериі арқылы
D) гомохрондық санымен
E) фазалардың жылдамдығымен
217. «Эквивалентті диаметр» келесі ұғымдар үшін енгізіледі:
A) егер каналдың қимасы дөңгелек емес болса
B) егер каналдың қимасы дөңгелек болса
C) кез келген қималы каналдар үшін
D) каналдың диаметрін өлшеу қиын болса
E) егер канал ұзын болса
218. теңдеуі нені сипаттайды?
A) температураның таралуы
B) қысымның таралуы
C) тығыздықтың таралуы
D) жылдамдықтың таралуы
E) массаның таралуы
219. қандай процесті сипаттайды?
A) молекулярлы диффузия
B) температура
C) молекулярлық физика
D) тығыздық
E) реакторда сұйықтықтың жылдамдығы
220. Кесте түрінде берілген дискретті кездейсоқ шаманың математикалық күтімін табыңыз:
х
|
0
|
1
|
2
|
3
|
р
|
0.25
|
0.5
|
0.2
|
0.05
|
A) 1.05
B) 1.5
C) 2
D)1.2
E) 0
221. Келесі кесте бойынша математикалық күтімді табыңыз:
х
|
0
|
2
|
4
|
6
|
р
|
0.25
|
0.5
|
0.2
|
0.05
|
A) 2.1
B) 1.5
C) 2
D)1.2
E) 0
222. Таралу заңы келесі түрде берілген дискретті кездейсоқ шаманың математикалық күтімін табыңыз:
х
|
10
|
20
|
40
|
60
|
р
|
0.25
|
0.5
|
0.2
|
0.05
|
A) 23.5
B) 21.5
C) 2
D)19.2
E) 20
223. Қай уақытта f(x)=0 теңдеуі трансцендентті деп аталады?
A) егер f(x) функциясында жай функциялардың комбинациясы болса
B) егер f(x) функциясы көпмүше түрінде болса
C) егер f(x) функциясы кесте түрінде берілген болса
D) егер f(x) функциясы графикалық түрде берілген болса
E) егер f(x) функциясы тек тригонометриялық функциялардан тұрса
224. Аналитикалық модельдеу қай уақытта қолданады?
A) қарапайым жай процестер үшін
B) кез келген процес үшін
C) өте күрделі процестер үшін
D) массаалмасу процестері үшін
E) жылуалмасу процестері үшін
225. Дифференциалдық теңдеулер үшін Эйлер формуласы:
A) уi+1 = yi + hf(xi, yi)
B) у = yi - hf(xi, yi)
C) уi+1 = yi + f(xi, yi)
D) уi+1 = yi-1 + hf(xi, yi)
E) y=y+х
226. Тәжірибе кезінде алынған: -6, -2, 0, 4 сандардың тізбегі үшін орта мәнін табыңыз:
A) -1
B) 2
C) 2.5
D) 0
E) 3
227. -4, -2, 0, 3 мәндерге ие кіріс факторының орта мәні неге тең?
A) -0.75
B) 2
C) 2.5
D) 0
E) 3
228. Екі параметрдің мәндері кесте түрінде берілген. Олардың орта мәндерін табыңыз:
A) 5 және 1
B) 6 және 5
C) 1 және 0
D) 0 және 1
E) 2 және 3
229. Кесте түрінде берілген параметрлердің орта мәнін табыңыз:
A) 7 және 1.5
B) 6.5 және 5.5
C) 1.5 және 0
D) 0.5 және 1
E) 2 және 3
230. Эмпирикалық функция ауытқуының минималдылық критериі не:
A) ауытқу функциясының туындылары 0 ге тең
B) R(a,b) тәжірибенің барлық нүктелерінде 0 ге тең болуы
C) R(a,b) 0 ден үлкен
D) R(a,b) 0 ден кіші
E) R(a,b) анықталмаған
231. Эмпирикалық функция жалпы жағдайда көпмүше түрінде қалай ізделеді?
A) Pm(x)=a0xm +a1xm-1+…+am
B) Pm(x)=a0xm
C) Pm(x)=ax +в
D) Pm(x)=a0x +a1x+…+amх
E) Pm(x)=a0 +a1+…+am
232. Сызықтық эмпирикалық функция қалай жазылады?
A) y=ax+b
B) y=a+b
C) y=ax2+bx+c
D) y=asin(x)+b
E) y=aex+b
233. Квадраттық эмпирикалық функция қалай жазылады?
A)y=ax2+bx+c
B) y=ax+b
C) y=a+b
D) y=asin(x)+b
E) y=aex+b
234. Имитациялық модель дегеніміз не?
A) нақты процестердің қалып-күйін сипаттайды
B) нақты процестердің тәжірибелік мәндерін құрады
C) модельдің сандық шешімі
D) жүйені бір нүктеде имитациялауға арналған
E) имитациялық модель - физикалық модельдің басқа атауы
235. Математикалық модельдің анықтамаларының бірін көрсетіңіз:
A) математикалық символдар арқылы процестердің шамалық сипаттамасы
B) нақты объектілердің тәжірибелік сипаттамасы
C) процестің ауызша сипаттамасы
D) тәжірибелік деректердің графикалық сипаттамасы
E) процестің алгоритмдік сипаттамасы
236. Тәжірибелік деректерді аппроксимациялау дегеніміз не?
A) тәжірибелік деректерді көпмүше немесе басқа аналитикалық қарапайым функциялар арқылы бейнелеу
B) тәжірибелік деректерді графика ретінде сипаттау, өзгерту
C) тәжірибелік деректерді жаңарту
D) тәжірибелік деректердің орта мәнін табу
E) деректерді ауыстыру үшін күрделі аналитикалық өрнектерді табу
237. Теңдеулердің сызықтық жүйесін Гаусс әдісі көмегімен шешу үшін неше кезеңді орындау қажет?
A) 2
B) 3
C) 4.
D) 1
E) 5
238. Процестің заттық моделі жалпы түрде не деп аталады?
A) табиғи
B) биологиялық
C) физикалық
D) химиялық
E) математикалық
239. Гаусс әдісі арқылы бірінші кезеңнен соң қандай матрица аламыз?
A) ұшбұрышты
B) квадраттық
C) кеңейтілген
D) диагональдық
E) дискриинанты 0 ге тең
240. Кестедегі мәліметтер үшін аналитикалық функцияның түрін көрсетіңіз:
х
|
1
|
3
|
6
|
8
|
y
|
3
|
5.1
|
6.2
|
7.9
|
A) сызықтық функция
B) квадраттық функция
C) тригонометриялық функция
D) экспоненциалдық функция
E) көрсеткіштік функция
241. Кестедегі мәліметтер үшін эмпирикалық функцияның түрін анықтаңыз:
х
|
1
|
3
|
6
|
8
|
y
|
3
|
9.1
|
36.2
|
65
|
A) квадраттық функция
B) сызықтық функция
C) логарифмдік функция
D) экспоненциалды функция
E) тригонометриялық функция
242. Келесі мәліметтер үшін эмпирикалық функцияның түрін анықтаңыз:
х
|
2
|
3
|
6
|
8
|
y
|
3
|
9.5
|
36.6
|
59
|
A) квадраттық функция
B) сызықтық функция
C) логарифмдік функция
D) экспоненциалды функция
E) тригонометриялық функция
243. Тәжірибелік мәндер кестесі үшін эмпирикалық функцияның түрін анықтаңыз:
х
|
1.5
|
2.6
|
5.9
|
7.5
|
y
|
3
|
4.1
|
8.2
|
9.9
|
A) у=ах+b
B) у=ах
C) у=соnst
D) y=ex
E) y=sin(x)
244. Тәжірибелік мәндер кестесі үшін эмпирикалық функцияның түрін таңдаңыз:
х
|
0.5
|
1.6
|
2.9
|
3.5
|
y
|
13
|
13.1
|
14.2
|
15.9
|
A) сызықты функция ең қолайлы
B) тек екінші дәрежелі функция
C) үшінші дәрежелі функция ғана
D) тек тұрақты сан
E) квадраттық функция
245. Зерттеліп отырған жүйелердегі процестердің сипаттамалары мен осы жүйелердің елеулі параметрлерінің, бастапқы шарттарының, кіріс айнымалыларының арасындағы байланысты бейнелейтін қатынастар жинағын қандай модель деп атаймыз?
A) математикалық
В) имитациялық
C) физикалық
D) химиялық
E) техникалық
246. Төмендегі функциялар ішінен тәжірибелік мәндер үшін ең қолайлы функцияны таңдаңыз:
х
|
0.5
|
1.6
|
2.9
|
3.5
|
y
|
1.2
|
4.1
|
6.9
|
7.8
|
A) y=2x+1
B) y=x2-1
C) y=x+1
D) y=x-1
E) y=x3+2
247. Келесі кестедегі мәндер үшін эмпирикалық функцияның ең қолайлысын көрсетіңіз:
х
|
1
|
2
|
3
|
5
|
y
|
0,2
|
3,2
|
7,9
|
23,8
|
A) y=x2-1
B) y=2x+1
C) y=x+1
D) y=x-1
E) y=x3+2
248. Кестедегі параметрлердің мәндері үшін табылған функциялардың ішінен қәтелегі ең азын көрсетіңіз:
х
|
2
|
4
|
6
|
8
|
y
|
3,2
|
5,2
|
7,1
|
9,3
|
A) y=x+1
B) y=2x+1
C) y=x2-1
D) y=x-1
E) y=x3+2
249. Кестеде х және у параметрлерінің мәндері берілген. Ең қолайлы эмпирикалық функцияны таңдаңыз:
х
|
0
|
1
|
2
|
3
|
y
|
2,2
|
2,8
|
9,8
|
29,2
|
A) y= x3+2
B) y=2x+1
C) y=x2-1
D) y=x-1
E) y= x+1
250. Берілген мәліметтер үшін ең қолайлы эмпирикалық функцияны көрсетіңіз:
х
|
-1
|
0
|
1
|
2
|
y
|
0,2
|
0,8
|
3,9
|
9,2
|
A) y= x2+2х+1
B) y=2x+1
C) y=x2-1
D) y=x-1
E) y= x+1
251. 2 белгісіз k және b параметрлі екі теңдеулер жүйесін шешіп, қандай ізделінді эмпирикалық функцияны аламыз?
A) y=kx+b
B) y=axb
C) y=kxb
D) yi=( kxi+b)
E) y=kx2+bx+c
252. Дәрежелі тәуелділік (геометриялық регрессия) қандай формуламен сипатталады?
A) y=axb
B) y=kx+b
C) y=kxb
D) yi=(kxi+b)
E) y=kx2+bx+c
253. Жақындатылған квадраттық функцияны таңдаңыз:
A) y=аx2+bx+c
B) y=axb
C) y=kx+b
D) y=kxb
E) yi=( kxi+b)
254. Фишер критериін таңдаңыз:
A)
B)
C) .
D)
E)
255. Тәжірибелі деректер моделінің қалдық дисперсиясы:
A)
B)
C)
D) .
E)
256. Тәжірибенің кездейсоқ қателігінің шамасын бағалау үшін қолданылатын дисперсия:
A)
B)
C)
D)
E) математикалық күтілім
257. Еркіндік дәрежесінің санын анықтайтын формуланы таңдаңыз:
A)
B)
C) y=axb
D) y=kxb
E) yi=( kxi+b)
258. Модельдің адекваттылығын тексерудің қанша статистикалық-тәжірибелік тәсілі қарастырдықр?
A) 2
B) 5
C) 1
D) 3
E) 4
259. Модельдің адекваттылығын тексерудің 1-тәсілі қандай?
A) паралельді тәжірибе жүргізу
B) Крамер әдісі
C) тәжірибе кездейсоқ қателігінің шамасын бағалау шарасы
D) салыстырмалы ортаны қолдану
E) ең кіші квадраттар әдісі
260. Модельдің адекваттылығын тексерудің 2-тәсілі қандай?
A) салыстырмалы ортаны қолдану
B) паралельді тәжірибе жүргізу
C) Крамер әдісі
D) тәжірибе кездейсоқ қателігінің шамасын бағалау ең кіші квадраттар әдісі
E) ең кіші квадраттар әдісі
261. F дисперсиялық қателігінің мәні Фишер критикалық мәнінен көп болса, онда модель:
A) адекватты емес
B) адекватты
C) тұрақты
D) дисперсті
E) критикалы
262. F дисперсиялық қателігінің мәні Фишер критикалық мәнінен аз болса, онда модель
A) адекватты
B) адекватты емес
C) тұрақты
D) дисперсті
E) критикалы
263. Модельдің адекваттылығын тексеру үшін:
A) F дисперсиялық қателігін есептеу қажет
B) математикалық есептеулерден ізделінді параметр үшін өрнекті жазу қажет
C) функцияның критикалық мәнін есептеу қажет
D) анықтауышты есептеу қажет
E) абсолютті қателікті есептеу қажет
264.Теңдеулерді өлшемсіз түрге келтіру неге қажет
А) әр түрлі тәсілдер және зерттеуші авторлардың нәтижелерін салыстыру мүмкіндігі
B) айнымалылардың өлшемдерін тастап кету үшін
C) математикалық моделдің қәтелігін азайту үшін
D)моделдің дәлділігін жоғарылату үшін
E) адекваттылықты орнату үшін
265. Математикалық моделдердің іске асыру алгоритмдеріне қойылатын негізгі талап
А) шешімдің бар және жалғыз болуы
B) абсолют дәлдіктің қамтамасыз етілуі
C) нәтиженің тек аналитикалық түрде алынуы
D) нәтиже тек график түрінде алынады
E) алгоритм сызықты болуы қажет
266. Сандық тәжірибелер жүргізу деген түсініктің мағынасы:
А) адекваттылығы дәлелденген математикалық моделді кіруші факторлардың әр түрлі мәндерінде іске асыру
B) тәжірибелық құрылғыда тәжірибе жүргізу
C) адекваттылығы дәлелденген математикалық моделді шығушы факторлардың әр түрлі мәндерінде іске асыру
D) айнымалыларды өлшемсіз түрге келтіру
E) моделді іске асырудың алгоритмін құру
267. Сандық тәсілдердің орнықтылығы нені білдіреді
А) кіруші факторлардың мәндеріндегі қәтеліктер итерациялардың реті асқан сайын азаяды
B) кіруші факторлардың мәндеріндегі қәтеліктер итерациялардың реті асқан сайын көбейеді
C) алыңған нәтижелер абсолют дәлдікпен шығады
D) компьютерден алыңған сандар кіруші фактордың әр түрлі мәндері үшін өзгермейді
E) дұрыс жауабы жоқ
268. Математикалық моделдің адекваттылығы дегені не:
А) Математикалық моделді іске асырудан алыңған нәтижелер зерттелетін объектінің қәсиеттеріне сәйкес келеді
B) Математикалық моделді іске асырудан алыңған нәтижелер зерттелетін объектінің қәсиеттеріне сәйкес келмейді
C) Алыңған нәтижелер абсолют дәлдікпен шығады
D) Компьютерден алыңған сандар кіруші фактордың әр түрлі мәндері үшін өзгермейді
269. Диагоналдан басқа элементтерiн нөлге айналдырып теңдеулер жүйесiн шешу әдiсiн таңдаңыз:
A) Гаусс
B) Крамер
C) Зейдель
D) Эйлер
E) Кері матрица
270. Егер матрицаның анықтаушы 0-ге тең болса теңдеулер жүйесінің шешімі:
A) Болмайды
B) Болады
C) шексіз
D) шенелген
E) жалғыз
271. дифференциалдық теңдеудің шешімін таңдаңыз:
А)
B)
C)
D)
E)
272. дифференциалдық теңдеудің шешімін таңдаңыз:
А)
B)
C)
D)
E)
273. дифференциалдық теңдеудің шешімін таңдаңыз:
А)
B)
C)
D)
E)
274. Табиғаттың іргелі заңдарынан алынатын моделдер:
А) Моделдегі теңдеулер жүйесі табиғаттың іргелі заңдарының математикалық сипаттамасынан алынады
B) Моделдегі теңдеулер жүйелері статистикалық мәліметтерді өңдеумен алынады
C) Математикалық моделде тек тәжірибелік мәліметтер қолданылады
D) Моделдегі теңдеулер жүйелері тек математиканың аналитикалық формулаларын қолданып алынады
E) Дұрыс жауабы жоқ
275. Детерминирленген математикалық моделдер:
А) Моделдегі айнымалылар бір ғана мәнді қабылдайды
B) Моделдегі айнымалылар алдын ала белгісіз кездейсоқ мәнді қабылдайды
C) Математикалық моделде тек тәжірибелік мәліметтер қолданылады
D) Моделдегі айнымалылардың тек біреу ғана алдын ала белгілі мәнді қабылдайды
E) Моделдегі айнымалылардың тек біреу ғана алдын ала белгісіз кездейсоқ мәнді қабылдайды
276. Сызықты алгебралық теңдеулер жүйесін шешудің аналитикалық тәсілдерін таңдаңыз:
А) Крамер, Гаусс
B) Эйлер, Зейдель
C) Жай итерациялық
D) Эйлер тәсілі
E) Ньютон , Эйлер
277. Иерархияның жалпы және математикалық мағыналарын көрсетіңіз:
А) Моделдегі теңдеулер ең қарапайым заңдылықтардан бастап құрастырылады
B) Моделдегі теңдеулер күрделі заңдылықтардан бастап құрастырылады
C) Математикалық моделде тек тәжірибелік мәліметтер қолданылады
D) Моделдегі теңдеулерде аналитикалық формулалар қолданылмайды
E) Дұрыс жауабы жоқ
278. Өңдеу өндірістерінің технологиясында ең көп қолданылатын математикалық аппарат:
А) Жылу және масса ауысудың дифференциалдық теңдеулері
B) Гидродинамика теңдеулері
C) Биохимиялық өзгерістердің математикалық моделдері
D) Интегралдық теңдеулер
E) Дұрыс жауабы жоқ
279. Экстраполяциялау мәселесі дегеніміз-
А) Негізгі өзгерушінің интервалдан тыс нүктедегі мәні үшін шығушы фактордың мәнін табу
B) Негізгі өзгерушінің интервалдың ішкі нүктесіндегі мәні үшін шығушы фактордың мәнін табу
C) Негізгі өзгерушінің интервалдың ортасындағы нүктесі үшін шығушы фактордың мәнін табу
D) Негізгі өзгерушінің интервалдың барлық нүктелері үшін шығушы фактордың ең кіші мәнін табу
E) Негізгі өзгерушінің интервалдың барлық нүктелері үшін шығушы фактордың ең үлкен мәнін табу
280. Төмендегі сызықтық теңдеулер жүйесін шешу əдістерінің қайсысы жуықтау əдісіне жатады?
A) итерация әдісі
B) Гаусс əдісі
C) квадраттық түбірлер əдісі
D) Данилевский əдісі
E) Крамер əдісі
281. Сызықтық теңдеулер жүйесін шешудің квадрат түбірлер əдісінде берілген матрица қандай матрицалардың көбейтіндісі ретінде қарастырылады?
A) симметриялы
B) бірлік
C) диагоналдық
D) транспонирленген
E) нөлдік
282. Кері матрицаны табу формуласын таңдаңыз:
A)
B)
C)
D)
E)
283. Қарапайым дифференциалдық теңдеулерді шешу әдістері:
A) Эйлер, модифицияланған Эйлер, Рунге-Кутт әдістері
B) Кері матрица, Крамер, Гаусс әдістері
C) Крамер, Гаусс әдістері
D) Крамер, Эйлер, Рунге-Кутт әдістері
E) Интерполяция әдістері
284. Рунге-Кутт әдісі бойынша бір мәнді есептеу үшін дифференциалдық теңдеудің оң жағы қанша рет есептеледі?
A) 4
B) 5
C) 3
D) 2
E) 1
285. Бірінші ретті диффернциалды теңдеулерді шешудың ең қарапайым әдісі қандай?
A) Эйлер әдісі
B) Рунге-Кутт әдісі
C) Модифицияланған Эйлер әдісі
D) Гаусс әдісі
E) Крамер әдісі
286. Тәжірибелік берілгендерді өңдеу үшін құрылған жуықтаушы функция f(x0)=y0, f(x1)=y1, f(x2)=y2, …. , f(xn)=yn шарттарды қанағаттандырса, есепті қалай атайды?
A) интерполяциялау есебі
B) функцияны бөліктеу есебі
C) функцияның туындысын алу есебі
D) функцияның интегралдау есебі
E) дифференциалдау есебі
287. Егер интерполяциялық түйіндердің бір-бірінен ара қашықтығы тұрақты болса, практикада қандай формулалар қолданылады?
A) Ньютонның интерполяциялық формулалары
B) Лагранж интерполяциялық формулалары
C) Гаусс интерполяциялық формулалары
D) Бессель интерполяциялық формулалары
E) Стерлинг интерполяциялық формулалары
288. Ньютонның интерполяциялық формулаларының бірінші түрі:
A) «Алға қарай» интерполяциялау
B) Қарама-қарсы интерполяциялау
C) Кері интерполяциялау
D) Жай интерполяциялау
E) Күрделі интерполяциялау
289. Егер берілген х нүктесінің мәні кестенің бас жағында жатса, онда
A) Ньютонның интерполяциялық формулаларының 1- формуласы қолданылады
B) Ньютонның интерполяциялық формулаларының 2- формуласы қолданылады
C) Лагранж коэффициенттерінің инварианттылығын қолдануға болады
D) Лагранждың интерполяциялық көпмүшелігі формуласы қолданылады
E) Эйткен схемасын қолдануға болады
290. Егер берілген х нүктесінің мәні кестенің соңғы жағында жатса, онда
A) Ньютонның интерполяциялық формулаларының 2-формуласы қолданылады
B) Ньютонның интерполяциялық формулаларының 1-формуласы қолданылады
C) Лагранж коэффициенттерінің инварианттылығын қолдануға болады
D) Лагранждың интерполяциялық көпмүшелігі формуласы қолданылады
E) Эйткен схемасын қолдануға болады
291. Егер интерполяциялық түйіндердің бір бірінен ара қашықтықтары тұрақты емес болса, онда
A) Лагранждың көпмүшелігі қолданылады
B) Ньютонның көпмүшелігі қолданылады
C) Гаусс көпмүшелігі қолданылады
D) Бессель көпмүшелігі қолданылады
E) Стерлинг көпмүшелігі қолданылады
292. Итерациялық тәсілдің принципі қандай?
A) есепті формула көмегімен бастапқы жуықтауды беру арқылы жуықтап, біртіндеп шығару
B) сандық интегралдауды сандық квадратураларды қолданады
C) есептің бастапқы берілгендерінен, коэффициенттерінен, шарттарынан тәуелді болады
D) есепті математикалық дәлелденген бір формулаға қою арқылы тікелей шығару
E) алгебралық көпмүшеліктерді қолданады
293. y=kx+b функцияның графигі қандай түрде болады?
A) сызықтық
B) парабола
C) экспоненциалды
D) тригонометриялық
E) көрсеткіштік
294. y=аx2+bх+с функцияның графигі қандай түрде болады?
A) парабола
B) сызықтық
C) экспоненциалды
D) тригонометриялық
E) көрсеткіштік
295. Ең кіші квадраттар әдісі бойынша ауытқуны есептеу шарты қандай?
A)
B)
C)
D)
E)
296. Стационарлық процесс дегеніміз не?
A) уақытқа тәуелді емес процесс
B) уақытқа байланысты процесс
C) айнымалылары тұрақты болған процесс
D) үздіксіз түрде жүретін процесс
E) параметрлерге байланысты болмаған процесс
297. Математикалық модельде функцияның бірінші туындысы нені сипаттайды?
A) процестің жылдамдығы
B) процестің үдеуі
C) процестің түрі
D) процестің ұзақтығы
E) процестің жіктелуі
298. Квадраттық критерийдің математикалық ағынасы:
А) Тәжірибелік берілгендер мен эмпирикалық функция мәндері арасындағы ауытқылардың қосындысы ең кіші болуы керек
B) Тәжірибелік берілгендер кестесін пайдаланып күрделі функция құрастыру
C) Тәжірибелік берілгендер мен эмпирикалық функция мәндері арасындағы ауытқылардың қосындысы ең лкен болуы керек
D) Тәжірибелік берілгендер кестесін пайдаланып график тұрғызу
E) Тәжірибелік берілгендер мен эмпирикалық функция мәндері арасындағы ауытқылардың абсолют мәндерінің қосындысы ең кіші болуы керек
299. Сызықтық математикалық модел:
А) Моделдегі теңдеулер жүйелері тек сызықтық болса
B) Моделдегі теңдеулер жүйелері сызықтық емес болса
C) Математикалық молделде ең азымен бір сызықтық теңдеу бар болса
D) Математикалық моделде ең азымен бір сызықтық емес теңдеу бар болса
E) Дұрыс жауабы жоқ
300. Линеаризация тәсілін сипаттаңыз:
А) Моделдегі сызықтық емес теңдеулер жүйесін сызықтық жүйеге келтіріп шешу
B) Моделдегі сызықтық теңдеулердіғана шешу
C) Моделдегі функциялардың графиктері түзү сызықтар болуы қажет
D) Дұрыс жауабы жоқ
E) Моделдегі сызықтық теңдеулер жүйесін сызықтық емес жүйеге келтіріп шешу
Достарыңызбен бөлісу: |