Белсенді танымдық іс-әрекеттің нәтижесі: білімділік, танымдық іс-әрекет тәсілдерін меңгеру, танымдық іс-әрекеттің мақсатын қоя білу, мазмұн мен жұмыс істеуге қажетті тәсілдерді таңдай білу, өзін-өзі бағалай білуі. Мотивациялық компонент қарым-қатынас мәдениетінің қажеттілігі оның ерекшеліктері, қарым-қатынас мәдениетінің технологиясы, оның көрінісі туралы мәселелерін қамтиды. Эмоциональдық-еріктік компоненті қарым-қатынас мәдениеті құрылымында оқушыларға осы бағытта іс-әрекетті жетілдіру, қарым-қатынастағы әсерлер мен эмоциональды сезімді қалыптастыру және дамытуды қамтамасыз етеді. Бұл компоненттер танымдық өзіндік әрекеттің құрылымын толығырақ сипаттауға мүмкіндік береді. Зерттеулер барысында танымдық өзіндік әрекеттің дамуына әсер ететін тәсілдер анықталған, олар: оқушының математикалық ұғымдардың бейнесін тұрғыза алуы; өз бетінше жаңа білімді игерудегі танымдық өзіндік әрекетті ұйымдастыру әдістері; диалогты қолдану; танымдық қызмет үшін психологиялық қолайлы жағдай жасау; әрбір оқушы үшін жетістікке жету жағдайын жасау; топтық жұмысты ұйымдастыру;
Танымдық өзіндік әрекеттің деңгейлері
Танымдық өзіндік әрекеттің деңгейлері
1бетке
Мақсатты шығармашылық ізденіс кезіндегі қабілеттің негізінде Лернер танымдық өзіндік әрекеттің 4 деңгейін атап көрсетті:
1 деңгей. Оқушы белгілі бір бастамадан дербес және дәлелді бір немесе бірнеше шұғыл қорытынды құрады.
2 деңгей. Әртүрлі деректер негізінде бірнеше параллельді және бір-бірінен оқшауланған шұғыл қорытындыға дәлелді түрде келе алу қабілеті.
3 деңгей.Бір немесе бірнеше жағдайдан жанама қорытындыға дәлелді түрде келе алу қабілеті,бұл жағдайда барлық қорытындылар бір-бірінен оқшауланған болуы қажет.
4 деңгей. Әртүрлі жағдайлар арасындағы байланысты анықтау арқылы жанама қорытынды шығару.
2бетке
Н.А.Половник бойынша:
1 деңгей: көшірмелі өзіндік әрекет
2 деңгей: таңдамалы өзіндік әрекет
3 деңгей: шығармашылық өзіндік әрекет
Қазіргі заманымызда қоғамға өз бетімен жұмыс атқаратын, еркін де кеңінен ойлайтын, өздігінен алдына мақсат қойып және оған жетудің әдіс-тәсілін шығармашылықпен анықтап, сондай-ақ қолдана алатын кәсіби-маман тұлғасы болуы керек. Мұндай тұлғаның дамуына бағытталған білім берудің негізі болып тұлғаның өздігінен білім алу, өзін-өзі тәрбиелеу, өзін жетілдіру процесі жатады.