Үдеу дегеніміз – жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын сипаттайтын шама;
Үдеу бұл бірлік уақыт аралығында жылдамдық өзгерісін көрсететін векторлық физикалық шама
[a]=1м/с2
Дене козғалғанда оның жылдамдығы тұрақты болуы немесе өзгеріп отыруы мүмкін. Дененің жылдамдығы тұрақты болса, ондай қозғалыс ты бірқалыпты қозғалыс деп атайды. Ал дененің жылдамдығы өзгеріп отырса, ондай қозғалысты айнымалы қозғалыс дейді. Айнымалы қозғалыстың қарапайым түріне теңайнымалы қозғалыс жатады
Бірқалыпты қозғалыс
Теңайнымалы қозғалыс
a a =O a>O
Тең айнымалы қозғалыс
Теңүдемелі қозғалыс
Теңкемімелі қозғалыс
Лездік жылдамдық кез келген уақыт аралығындағы жылдамдық Лездік жылдамдық кез келген уақыт аралығындағы жылдамдық
Жылдамдық формуласы
,м/с 0 t,с a>0 a<0 0
«Қозғалысты адамның» онлайн – симуляция моделі
http://phet.colorado.edu/en/simulation/moving-man
Тұрақты үдеумен қозғалатын дененің жылдамдық векторының проекциясы
t vx vox axt D C M B O D B жылдамдық графигінің астындағы аудан орын ауыстыруға тең. Сәйкесінше трапецияның ауданы сан жағынан орын ауыстыруға тен болады. Фигураның ауданы жүрілген жолға тең , м/с t,c 0 t Түзусызықты тең айнымалы қозғалыстың орын ауыстыруы Еске сақта!
