МазМұны. Содержание жоғары білім. Высшее образование

269
КӘСІПТІК БІЛІМ
ПроФеССионаЛьное оБразоВание
Геодезия және тау-кен ісі
Геодезия и горное дело
БеЙСенБаеВ о., МаМыТоВ К. 
Оқулық  «Мұнай  және  газ  ұңғымаларын  бұрғылау» 
мамандықтары  студенттерінің  «Бұрғылау  ерітінділері 
және  оны  дайындау  технологиясы»  бойынша  курс 
материалдарын оқып меңгеруге арналған.
МазМұны: 
Бұрғылау 
ерітінділерінің 
физика-
химиялық  қасиеттерінің  негіздері.    Шын  ерітінділер 
және коллоидты жүйелер туралы түсініктер. Бұрғылау 
ерітінділерінің  физикасы  мен  химиясы.    Бұрғылау 
ерітінділерінің  функциялары.  Жалпы  мағлұматтар. 
Бұрғылау ерітінділерінің технологиялық функциялары. 
Гидродинамикалық  функциялар.  Гидростатикалық 
функциялар.    Қабыршақ  түзу  функциясы.    Физика-
химиялық функциялар. Бұрғылау ерітінділерінің басқа 
да функциялары. Бұрғылау ерітінділерінің параметрлері 
және қасиеттері.  Бұрғылау ерітінділерінің параметрлері 
және  оларды  өлшеу  әдістері.  Бұрғылау  ерітінділерінің 
параметрлерін  өлшеу  әдістері.  Бұрғылау  ерітіндісінің 
сынамасын алу және оны өлшеуге дайындау.  Бұрғылау 
ерітінділерінің  қасиеттері.  Бұрғылау  ерітінділеріне 
қойылатын  талаптар.    Ұңғыманы  жуу  процесінің 
функциялары.  Бұрғылау  ерітінділері  және  олардың 
қасиеттерін  реттеуге  арналған  материалдар  мен 
реагенттер.    Бұрғылау  ерітінділерінің  түрлері. 
Бұрғылау  ерітінділерінің  арнайы  түрлері.  Бұрғылау 
ерітінділерінің  қасиеттерін  реттеуге    арналған 
реагенттер  мен  үстемелер.  Бұрғылау  ерітінділерін 
дайындау  технологиясы.  Бұрғылау  ерітінділерін 
дайындау  технологиясы.  Бұрғылау  ерітінділерін 
дайындаудың  жаңа  технологиялары.    Бұрғылау 
ерітінділері  және  оны  дайындау  технологиясының  
заманауи  жағдайы.  Бұрғылау  ерітінділерін  тазалау. 
Бұрғылау  ерітінділерін  тазалау  қажеттілігі.  Бұрғылау 
ерітінділерін тазалау технологиялары мен жабдықтары. 
Бұрғылау  ерітінділерін  газдардан  тазалау.  Бұрғылау 
ерітінділерінің құрамындағы қатты фазаның
құрамы  мен  мөлшерін  реттеу.  Бұрғылау  ерітінділерін 
химиялық өңдеу.
2014. – 184 бет.
ISBN 978-601-292-814-3
Бұрғылау 
ерітінділері және 
оны дайындау 
технологиясы
Оқулық
ҚаЛыБеКоВ Т., МеЙІрБеКоВ е. 
Оқу  құралында  геодезия  пәнінің  зертханалық 
жұмыстары  туралы  негізгі  мәліметтер  және  оларды 
орындауға  арналған  жалпы  нұсқаулар  берілген. 
Кітапта топографиялық карталармен және пландармен 
жұмыс  істеу,  бұрыштарды,  арақашықтықтарды, 
биікайырымдарды  өлшеу  қарастырылған,  сонымен 
қатар топографиялық түсірістің планын, нивелирлеудің 
профилін құру, геологиялық барлау барысындағы және 
өнеркәсіп  алаңдарындағы  инженерлік-геодезиялық 
есептер туралы мысалдар келтірілген. 
Практикум  «Геология»  саласы  мамандықтарында 
оқитын колледж студенттеріне арналған, сонымен қатар 
геодезияны оқып-үйренгісі келетін басқа да оқырмандар 
үшін пайдалы.
МазМұны: Кіріспе. Курстық жұмыстың мақсаты мен 
мәселесі.  Процестің  технологиялық  негіздігі.  Жылу 
алмастырғыш  аспаптар.  Құбырлы  қапты  жылу  ал-
мастырғыштар.  Ламельдік  жылу  алмастырғыштар. 
Қатпарлы жылу алмастырғыштар. Иректі жылу алмас-
тырғыштар.  Аспаптарды  интенсивтендіру  тәсілдері. 
Жылу алмастырғыш аспаптардың оптимальды режим-
дері.  Бастапқы  қоспаның  физика-химиялық  параметр-
лері.  Сұйық  заттардың  және  су  ерітінділерінің  тығыз-
дығы.  Сұйық  заттар  мен  су  ерітінділерінің  байланыс-
қыштығы.  Сұйық  заттардың  және  су  ерітінділерінің 
жылу  өткізгіштігі.  Сұйық  заттардың  және  су  ерітін-
ділерінің салыстырмалы жылу сыйымдылығы. Қабырға-
ның  ластануынан  жылу  өткізгіштіктің  орташа  мәні. 
Кейбір  сұйықтықтардың  булану  жылуы  (кДж/кг).  Ат-
мосфералық  қысымдағы  құрғақ  ауаның  физикалық 
қасиеттері.  Судың  физикалық  қасиеттері  (су  қаныққан 
кезде).   
2015. – 168 бет./ 70х100 1/16
ISBN 978-601-7568-19-1
Геодезиялық 
практикум
Оқу құралы 

270
КӘСІПТІК БІЛІМ
ПроФеССионаЛьное оБразоВание
Геодезия және тау-кен ісі
Геодезия и горное дело
ҚожназароВ а.
Оқулықта  гидрогеология  бөлімдерінің  ең  маңызды  де-
ген  тақырыптары  баяндалады:  жерасты  суларының 
химиялық  қасиеттері,  жерасты  сулары  қозғалысының 
негізгі заңдары, сулардың түрлері және оларды гидро-
геологиялық зерттеу.
Инженерлік  геологияның  үш  негізгі  бөлімі  қа-
растырылады:  грунттану,  инженерлік  геодинамика 
және далалық тәжірибелік жұмыстар.
Оқулық  геология  мамандықтарында  оқитын  студент-
терге,  инженерлік  геология,  гидрогеология  саласы 
бойынша жұмыс істейтін мамандарға арналған.
МазМұны:  Табиғаттағы  су  айналымы.  Ауа  ылғал-
дылығы. Ағын.  Булану.  Жер құрылысы туралы жалпы 
мәлімет.  Тау жыныстары. Тау жынысын түзетін мине-
ралдар. Тау жыныстарының жіктелімі.  Грунттардың фи-
зика-механикалық қасиеттері. Жерасты сулары. Жерасты 
сулары жайлы түсінік. Жерасты суларының қалыптасуы 
және пайда болу теориялары. Тау жыныстарындағы су 
түрлері.  Жерасты  суларының  физикалық  қасиеттері. 
Жерасты суларының химиялық құрамы. Судың сапасы-
на қойылатын талаптар. Жерасты сулары қозғалысының 
негізгі  заңдары.  Жерасты суларының  шығындары  және 
қисық  депрессия  тұрғызу.  Cуқоршау  құрылымдарына 
құйылатын  су  ағындары.  Жерасты  суларының  негіз-
гі  түрлері.  Гидрогеологиялық  зерттеулер.  Инженер-
лік-геологиялық  зерттеулер.    Бұрғылау  жұмыстары. 
Геофизикалық  әдістер.    Тау  жыныстарының  физи-
ка-механикалық қасиеттерін дала жағдайында анықтау. 
Штампты  тәжірибелер.  Өнеркәсіптік  және  азаматтық 
құрылыстарға  арналған  инженерлік-геологиялық  зерт-
теулер.  Автокөлік  және  теміржол  құрылыстарына  ар-
налған  инженерлік-геологиялық  зерттеулер.    Құбырлы 
өткізгіштер  құрылысындағы  инженерлік-геологиялық 
зерттеулер. Электр желілері құрылысындағы инженер-
лік-геологиялық  зерттеулер.  Әуежай  құрылыстарына 
инженерлік-геологиялық зерттеулер. Туннель және же-
расты ғимараттарының басқа да түрлерінің құрылысы-
на  инженерлік-геологиялық  зерттеулер.  Гидротехни-
калық құрылыстарға арналған инженерлік-геологиялық 
зерттеулер. Мелиорация мақсатына арналған инженер-
лік-геологиялық зерттеулер. Көпірлік өткізгіштер салуға 
инженерлік геологиялық зерттеулер.
2015. – 168 бет./ 70х100 1/16
ISBN 978-601-7568-19-1
Гидрогеология 
және инженерлік 
геология негіздері
Оқулық
КУМыКоВа Т. 
Учебник  содержит  основные  теоретические  и 
практические  сведения,  необходимые  для  решения 
инженерных  задач  горного  производства  с  подземным 
способом  разработки  месторождений  полезных 
ископаемых.  Большое  внимание  уделено  способам  и 
методике решения задач практической направленности 
по  выбору  стационарного  шахтного  оборудования. 
Примеры  и  задачи,  приведенные  в  учебном  пособии, 
охватывают  все  разделы  курса  «Горная  механика»  для 
студентов  специальности  0712000  –  «Строительство 
подземных сооружений».
В  учебнике  даны  рекомендации  по  проектированию 
подъемных 
установок 
и 
электромеханического 
оборудования  шахт  и  рудников.  Учебник  содержит 
справочные данные, необходимые для проектирования, 
а  также  контрольные  вопросы  и  тестовые  задания  для 
закрепления знаний студентов по разделам курса.
Учебник предназначен для преподавателей и студентов 
колледжей, а также практиков.
Содержание:  Подъемные  установки.  Классифика-
ция  и  элементы  подъемных  установок.  Расчет  подъем-
ных  канатов.  Расчет  и  выбор  канатов  для  одноканат-
ных подъемных установок. Расчет и выбор канатов для 
много канатных  подъемных  установок.    Определение 
числа  подъемных  канатов  многоканатных  подъемных 
установок. Ориентировочный расчет подъемных устано-
вок. Ориентировочный расчет проходческой подъемной 
установки.  Ориентировочный  расчет  вспомогательной 
клетевой  подъемной  установки.    Ориентировочный 
расчет  одноканатной  скиповой  подъемной  установки.  
Ориентировочный  расчет  многоканатной  подъемной 
установки.  Основы  проектирования  подъемных  уста-
новок.  Порядок  расчета  главной  подъемной  скиповой 
установки.  лориферной  установки.  Назначение  и  типы 
калориферных  установок.  Расчет  калориферной  уста-
новки. Основы проектирования главных вентиляторных 
установок.  Методика  проектирования  главных  венти-
ляторных  установок.    Основные  правила  безопасности 
при эксплуатации водоотливных установок.  Рудничные 
пневматические установки.  Общие сведения о шахтных 
компрессорных  установках.  Эксплуатация  пневматиче-
ских  установок.  Методика  проектирования  стационар-
ных компрессорных установок.
 
2015. – 208 с. / 70х100 1/16
ISBN 978-601-302-261-1
Горная
механика
Учебник 

271
КӘСІПТІК БІЛІМ
ПроФеССионаЛьное оБразоВание
Геодезия және тау-кен ісі
Геодезия и горное дело
СердаЛиеВ е.
Оқу  құралында  тау  жыныстарының  негізгі  қасиеттері, 
олардың  топтамалары  және  шпурлар  мен  ұңғымалар-
ды  бұрғылау  әдістері,  бұрғылайтын  құралдардың 
түрлері мен сипаттамалары туралы түсініктер берілген. 
Сонымен  қатар,  өнеркәсіптік  жарылғыш  заттардың 
құрамдары мен сипаттамалары, оларды қоздыру және 
жару  әдістері  келтірілген.  Оқу  құралының  мақсаты 
–  «Тау-кен  ісі»  мамандығында  оқитын  колледж 
оқушыларына тау-кен өнеркәсібіндегі тау жыныстарын 
бұрғылау,  жару  жұмыстарының  технологиясы  мен 
қауіпсіздігін үйрету.
Оқу 
құралы 
«Тау-кен 
ісі» 
мамандығының 
квалификациялық 
сипаттамасы, 
мемлекеттік 
стандарттары,  типтік  және  жұмыс  бағдарламалары 
талаптарына сай құрастырылған.
МазМұны: Тау жыныстарының негізгі қасиеттері және 
шпурлар мен ұңғымаларды бұрғылау әдістері. Бұрғылау 
жылдамдығына  әсер  ететін  тау  жыныстарының  қасиет-
тері.  Тау  жыныстарының  жіктелімі.  Бұрғылау  әдісте-
рінің  жалпы  сипаттамасы.  Жарылыс  теориясының  не-
гізі,  жарылғыш  заттарды  жасау  және  сапасын  бағалау 
әдістері.  Жарылыс  жіктелімі.  Өнеркәсіптік  жарылғыш 
зат  оқтамдарының  жарылыс  сипаттамалары.    Өнер-
кәсіптік  жарылғыш  заттардың  жалпы  сипаттамалары 
және  оларды  дайындау  принциптері.    Жарылыстың 
оттегілік балансы және улы газдардың бөлінуі. Өнеркә-
сіптік  жарылғыш  заттардың  дүмпу  қасиеттері.  Өнер-
кәсіптік  жарылғыш  заттардың  тиімділігін,  сапасын 
бағалау әдістері. Өнеркәсіптік жарылғыш заттар. Өнер-
кәсіптік  жарылғыш  заттардың  топтамасы.  Жарылғыш 
материалдарды  қолданудың  жалпы  талаптары.  Жару 
жұмыстарын  жүргізу  кезіндегі  өнеркәсіп  қауіпсізді-
гінің  талаптары,  оған  қажетті  құжаттар.  Жарушының 
бірыңғай кітапшасы туралы ереже. Жару жұмыстарын 
жүргізетін  азаматтар.    Жарылғыш  материалдарды 
тасымалдау  және  жұмыс  орнына  жеткізу.  Жарылғыш 
материалдарды  сақтау,  қабылдау  және  есептеу  тәртібі.
Жарылғыш материалдардың сапасын сынау және жою. 
Жарылғыш  материалдар  қоймаларының  құрылысы 
және оларды пайдалану.  Жерүсті және жерасты қазба-
ларын  қазу  кезінде  тау  жыныстарын  қопару.  Жалпы 
мәліметтер.  Жер  бетіндегі  жару  жұмыстары.  Жерасты 
қазбаларын қазу, жару жұмыстарын орындау. Жерасты 
қазбаларында жару жұмыстарын жүргізу талаптары.
2015. – 160 бет./ 70х100 1/16
ISBN 978-601-292-817-4
Қопару 
жұмыстарының 
технологиясы мен 
қауіпсіздігі
Оқу құралы
хМыроВа е. 
Настоящее  учебное  пособие  содержит  в  себе  основные 
понятия о плане, карте, профиле, кратко описываются 
методы работы с картой. 
Излагаются основы теории ошибок, освещаются общие 
сведения о топографических съемках, методах создания 
съемочного  обоснования  положением  теодолитных 
и  нивелирных  ходов.  Знакомство  с  геодезическими 
инструментами  технической  точности,  способами 
измерения геодезических элементов и вычислительной 
обработки результатов измерений. 
Приводятся  сведения  об  основных  геодезических 
приборах и правилах работы с ними. Даются указания по 
выполнению топографических съемок, геометрическому 
нивелированию,  вертикальной  планировке  участков  и 
разбивочных работ на строительной площадке.
Содержание:    Топографические  планы  и  карты. 
План и карта. Масштабы численный, именованный, ли-
нейный.  Поперечный  масштаб.  Измерение  длин  кри-
волинейных  отрезков.  Номенклатура  топографических 
карт  и  планов.  Рамки  карты  и  координатные  линии. 
Условные  знаки.  Определение  по  карте  координат  то-
чек.  Определение  углов  ориентирования.  Определение 
форм рельефа и высот точек на топографических планах 
и  картах.  Определение  уклонов  и  границ  водосборной 
площади.  Топографическое  описание  участка  местно-
сти. Измерение площадей. Прямая и обратная геодези-
ческие задачи на плоскости. Измерение горизонтальных 
углов. Буссоли. Теодолиты. Установка визирных целей и 
приведение теодолита в рабочее положение. Измерение 
горизонтальных  углов.  Точность  измерения  горизон-
тальных  углов.  Плановое  обоснование  инженерно-ге-
одезических  работ.  Справочные  сведения  об  опорных 
геодезических сетях. Теодолитные ходы и сети. Привяз-
ка  теодолитного  хода  к  исходным  пунктам.    Вычисле-
ние  координат  пунктов  теодолитных  ходов.  Обработка 
системы теодолитных ходов. Содержание геодезических 
работ  при  выносе  проектов  в  натуру.  Горизонтальная 
разбивка сооружений. Способы горизонтальной разби-
вки  сооружений.  Вертикальная  разбивка  сооружений. 
Разбивочные работы на учебной практике. Организация 
и проведение учебной геодезической практики. Общие 
положения. Обязанности бригадира и студентов. Обра-
щение с геодезическими приборами и инструментами. 
Техника безопасности, противопожарные мероприятия 
и охрана природы.   
2015/ 176 с./ 70х1001/16.
ISBN 978-601-7568-83-2
основы
геодезии
Учебное пособие

272
КӘСІПТІК БІЛІМ
ПроФеССионаЛьное оБразоВание
Геодезия және тау-кен ісі
Геодезия и горное дело
ҚаЛыБеКоВ  Т.,  БеГаЛиноВ  Ә.,  зұЛҚарнаеВ  е., 
СӘндІБеКоВ М.
Оқу  құралында  ашық  тау-кен  жұмыстарының 
процестері  мен  технологиясы  жан-жақты  келтірілген. 
Кітапта  тау  жыныстарын  қазуға  даярлау,  қазу-тиеу 
жұмыстары,  тау-кен  массаларын  тасымалдау  және 
аршыма  тау  жыныстарын  үйінділеу  процестері 
толыққанды қаралған. Сонымен қатар, кен орындарын 
ашу сұлбалары мен игеру жүйелері баяндалған. 
Оқу  құралы  «Пайдалы  қазбалар  орындарын  ашық 
өңдеу»  пәнін  оқитын  колледж  студенттеріне  арналған, 
сонымен қатар ашық тау-кен жұмыстары технологиясын 
оқып-үйренгісі  келетін  басқа  да  оқырмандар  үшін 
пайдалы бола алады.
МазМұны:  Ашық  тау-кен  жұмыстарындағы  не-
гізгі  түсініктер  мен  анықтамалар.  Ашық  тау-кен 
жұмыстарының  мәні  мен  ерекшеліктері.    Карьер  және 
оның  элементтері.    Кен  қазудың  табиғи  жағдайлары.  
Карьердегі өндірістік процестер мен қосалқы жұмыстар.  
Карьердің  негізгі  параметрлерін  анықтау  және  карьер 
алаңын  жобалау.  Аршу  коэффициенттері.    Карьер-
дің  негізгі  параметрлері  және  оларды  есептеу.  Ашық  
тау-кен жұмыстарының кезеңдері.  Тау-кен жұмыстарын 
жүргізу  реттері  мен  кезеңдері  туралы  ұғым.  Карьер 
алаңын  жобалау.    Тау  жыныстарын  қазуға  дайындау. 
Тау-кен  жыныстарының  физикалық-техникалық  си-
паттамалары.    Тау-кен  жыныстарын  қазуға  дайындау-
дың  әдістері.    Тау-кен  жыныстарын  жарылыс  әдісімен 
дайындау.  Ұңғылық  зарядтар  конструкциясы,  параме-
трлері  және  оларды  есептеу  принциптері.    Ұңғыларды 
орналастыру  және  қопару  peттepi.  Тау  жыныстарын 
қосымша ұсақтау.  Ұңғыларды бұрғылау техникасы мен 
технологиясы. Ұңғыларды бұрғылау және қопару кезін-
дегі қосалқы жұмыстарды механикаландыру. Бұрғылау 
станоктарының  жұмысын  ұйымдастыру  және  олардың 
өнімділігі. Бұрғылау және жарылыс жұмыстарын қауіп-
сіз  жүргізудің  негіздері.  Карьердi  салу  кезiндегi  жүр-
гiзiлетiн  тау-кен  күрделi  жұмыстары.    Кен  қазбаларын 
ашу кезінде жүргiзiлетiн маркшейдерлiк жұмыстар. Кен 
орнын ашық әдiспен игеру жүйелерi және кешендi ме-
ханикаландыру құрылымдары. Игеру жүйелерi туралы 
ұғым.  Игеру жүйесiнiң элементтерi мен параметрлерi.  
Игеру  жүйелерiнiң  жiктелуi.    Тау-кен  жұмыстарын  ке-
шендi механикаландыру құрылымдары.
2015. – 176 б./ 70х100 1/16.
ISBN 978-601-292-963-8
Пайдалы қазбалар 
орындарын ашық 
өңдеу
Оқу құралы
БахМаҒаМБеТоВ Б., рҮСТеМоВ С. 
Оқу  құралы  пайдалы  қазба  кен  орындарын  игеруді 
жобалаудың  негізгі  ережелері,  жобалауда  қолданыла-
тын  есептеулердің  қаржылық-экономикалық  әдісте-
рі,  кен  орнының  бағалылығын  және  оның  тиімділігін 
анықтау,  кеннің  құрамындағы  пайдалы  компоненттер-
дің ең төменгі мөлшері және өзіндік құндары, сонымен 
қатар  кеніштің  негізгі  шама  шарттарын  көптеген  кри-
терийлермен  анықтау  әдістері,  кеніш  алабын  ашудың 
және т.б. қарастырылған.
Оқу құралы 0705000 – «Пайдалы қазбалардың кен орын-
дарын жер астында өңдеу» мамандығы бойынша техни-
калық  және  кәсіптік  білім  беру  ұйымдарына,  5В070700 
–  «Тау-кен  ісі»  мамандығы  бойынша  оқитын  ЖОО  сту-
денттеріне,  магистранттарына,  сонымен  бірге  кен  ин-
женерлері  мен  кен  өндіру  кәсіпорындарының  жобалау 
және ғылыми-зерттеу институттарының қызметкерлері-
не арналған.
МазМұны:  Кеніштерді жобалаудың негізгі ережелері.  
Негізгі ережелер мен түсініктер. Жобалаудың норматив-
тік базасы.  Бастапқы мәліметтер. Жобалауға тапсырма.  
Нарықтағы  капиталдың  қаржы-экономикалық  есептеу-
лерінің  әдістері.  Уақытқа  байланысты  ақша  бағасын 
анықтау әдістері. Аннуитет.  Дисконттау. Қазіргі замана-
уи таза құн (Net Present Value – NPV). Табыстың ішкі нор-
масы  (Internal  Rate  of  Return  –  JRR).  Капитал  нарығын-
дағы бағалы қағаздар. Кен орындарын жобалау кезінде 
ескерілетін  негізгі  көрсеткіштер.    Кеннің  бағалық  көр-
сеткіштері.  Ең төменгі өнеркәсіптік мөлшерді анықтау. 
Шартты  металдың  мөлшерін  анықтау.    $/т  өлшем  бір-
лігін  басқа  г/т  бірлігіне  аудару.  Кеннің,  металдың,  мас-
саның  түсім  және  байыту  коэффициенттерін  анықтау. 
Кен  қазу  кезіндегі  жоғалымдар.  Кеннің  жоғалымынан 
болатын  экономикалық  залал.  Кеннің  құнарсыздануы.  
Кеннің  құнарсыздануынан  болатын  экономикалық  за-
лал.  Кеніштерді  игерудің  алғашқы  кезеңін  жобалау 
әдістемесі.  Кен  орнының  құндылығын  анықтау.  Кен 
орнын игерудің тиімділігін анықтау. Кен орнын игерудің 
өзін-өзі өтеуі. Кен өндірудің жылдық өндірістік қуатын 
анықтау мысалы. Тапсырмалардың қойылуы.  Тиімділік 
критерийін  таңдау.  Кеніш  желдетісін  жобалау.  Тұйық 
қазбаларды желдетуді жобалау.  Шахтаны желдетуге қа-
жетті  ауа  мөлшерін  анықтау.  Шахтаның  депрессиясын 
есептеу. Шахтаны желдету әдісін таңдау. Кеніштік жел-
детістің құнын есептеу. 
2015. – 136 б. / 70х100 1/16
ISBN 978-601-302-239-0
Пайдалы
қазбаларды
игеруді
жобалау
Оқу құралы 

273
КӘСІПТІК БІЛІМ
ПроФеССионаЛьное оБразоВание

жүктеу/скачать

Достарыңызбен бөлісу: