Мұнан да өзге басқасы бар, ол да сын.
Айтқаныңның айнымай дəл келгені.
Өзің өлсең — тəрк етер де ұмытар.
Бас көтеріп, жауың сөгіп табалар.
307
Не жақсы ілім берген білім егесі:
«Ұл-қыз аты, ердің өшпес елесі!..»
(Не жақсы ілім береді екен білімді:
«Ұл-қыз сақтар өңің, түрің, тіліңді!»)
Мұны мегзер білікті сөз бар еді,
Көңілі ақтың сөзі түзу, əдемі:
«Күйетін сен, ұл-қыз деп бас тігетін,
Ұл-қыз қайда бұл бейнетті білетін!?
3385 Һəрəм жиып өтесің, ол қалады,
Сен қайғы жеп, ол тілегін табады!»
Қатын алған, кеме мінген деп білгін,
Кеме міндің — көк теңізге кеп кірдің.
Ұл-қыз туса, сынар кеме*, амалсыз,
Кеме сынса, қалай тірі қаларсыз?!
Ұл-қыз ата жұбанышы, мақтаны,
Ал атаның у жегені, татқаны.
(Ұл-қызға ата кешірімді, жафасыз,
У жейді əмəн ал ұл-қыздың атасы.)
Атадан соң, жаман ұл-қыз жетесіз,
Ата-анасын аузына алмас, нетесіз?
3390 Мұндай жаннан қайтіп опа көрерсің,
Құлқы — жауыз, қылқы — жапа: шегерсің.
Ұл-қыз үшін машақаттан күй кетер,
Бала жүгін ата пілдей сүйретер.
Дос, туысқа жақын-жуық жүр дедің,
Оның дұрыс, ол да бір жүк, білгенім.
Білікті бек жақсы айтқан нақ балап:
«Кісі көңілі нəзік, қиын сақтамақ!
Көңіл бейне, құмыра, иə шарайна,
Ай, ұланым, сындырарсың, абайла!
3395 Көңіл нəзік — тез суалып, тез толар,
Ыстыққа — ерір, ал суыққа тез тоңар.
308
Дос көңілі қалса, қиқар жау болар,
Жау жүрген жер — ұрыс-керіс, дау болар!
Жауың болса, тірлігің де татымсыз,
Жау қайда да жаға қоймас, жасырсыз!
Сенен дұшпан кішік болса, ақылым:
Оны сонша ұлық тұтқын, батырым!
Алып пілге дұшпан болды шыбын бір,
Шақса пілді, мөңкіп жаннан түңілді!
3400 Өмірі өткен жауыменен алысып,
Тыңда ердің жаугер, батыл арысын:
«Дұшпан əлсіз деп желпініп, есілме,
Неге қорқам деп, құр сөзбен есірме!
Жауың болса, қапы қалма ұрыста,
Жауға жау бол, дұрыс қара дұрысқа!
(Жаулық еткен, сенен жаулық күтеді —
Сен қойғанмен, екі талай бітері!)»
Достарыңызбен бөлісу: