«Мәдени мұра» Мемлекеттік бағдарламасының кітап сериялары

142—143.  Жазғытұрымғы,  яғни  көктем  жұлдыздары  (үшеу):  Қозы,  Үді,  Ерентүз;  Жаз 

жұлдыздары (үшеу): Қушық, Арыслан, Бұғдай басы; Күз жұлдыздары (үшеу): Үлгү, 

Чадан, Иа; Қыс жұлдыздары  (үшеу): Оғлақ, Көнəк, Балық.

197.  Иалңұқ  (Йалаңұқ) — адам  баласы,  пенде. (С.  Малов).  Жаңылысуға  бейімділігі, 

ғафылдығы үшін де адамның аты «иалңұқ» болды деген мағынаны аңғартады.

206. Бұрындық — көне түркі текстерінде «Б» мен «М» əріптерінің ауысып түсетін жайлары 

жиі. «Мұрындық» сөзінің бір транскрипциясы.

241. Заххақ — Иранның эпикалық шығармаларында айтылатын зұлым шах («Шахнама»). 

Оның екі иығында адамның миымен қоректенетін екі жылан ұялапты-мыс.  

 

Фариддун — Заххақты жеңген əділ, адал мифологиялық қаһарман (Афридун).

264.  Терең  мағыналы  бəйіттердің  бірі.  Осы  жолдарды  шыңжаңдықтар  да,  өзбектер 

де, Н. Гребнев, С. Ивановтар да аса ықылас қойып, құлпыртып аударған. 264-жол 

ұйғыр тіліндегі аудармасында да, С. Иванов аудармасында да бірдей. «Неважно, где 

сесть — во главе ли, в придверье» (С. Иванов), «Ол мейлі есікте, иə төрде тұрар». 

(Ұйғыршаның жолма-жол көшірмесі.) Біз де түпкі мағынаны ұстандық.  Бұларды 

оқығанда қазір де ел ішіне кең тарап кеткен, Мұхтар Əуезов айтыпты-мыс десетін: 

«Төр иесі қайда болса, төр сонда!» деген сөздер еске түседі.

268. Сүзəр (көне түркі.) — сүзіп тазартар, түзіп жөндер, аршып жүйелер деген мағынада.