Мәдениет адамның өз қолымен, ақыл-ойымен жасағандары және жасап жатқандарының бәрін түгел қамтиды. Мәдениет тарихи құбылыс. Оның дәрежесі мен сипаты қоғамдық өмірдің жағдайларын байланысты өзгеріп отырады
жүктеу/скачать 16,04 Kb.
|
Мәдениет
- Бұл бет үшін навигация:
- Қорыта келе.
|
Мәдениет – адамның өз қолымен, ақыл-ойымен жасағандары және жасап жатқандарының бәрін түгел қамтиды. Мәдениет – тарихи құбылыс. Оның дәрежесі мен сипаты қоғамдық өмірдің жағдайларын байланысты өзгеріп отырады.Тарихи дәуірлердің алмасуы мәдениеттің мазмұны мен формаларына сөзсіз терең өзгерістер енгізеді. Мәдениетті тұлғалық сипатта қарастырғанда, бірнеше елеулі түсініктерге тоқталуға болады, олардың ішіндегі маңыздылары: мәдени әрекет, мәдени орта, мәдени игіліктер мен қажеттіліктер және мәдени ұйымдар мен ұжымдар. Бұлардың арасында ең түбегейлісі мәдени әрекет. Әрекеттену — жалпы адам мен қоғамның өмір сүру тәсілі, тіршіліктің тірегі. Мәдени әрекет деп, әдетте, мәдениет игіліктерін өндіруге, таратуға, тұтынуға бағытталған мақсатқа сәйкес әлеуметтік іс-қимылдарды атайды. Мәдени игіліктерді толассыз жасау нәтижесінде адам өзінің де мәдени деңгейін көтереді. Осы әрекеттің қайнары, түпкі қозғаушы күші ретінде ғылым адамның талап-мұқтаждарын, мәдени қажеттіліктерді бөліп қарастырады. Осылардың қатарына адамдық қажеттіліктерді жатқызамыз: өмірдің мәні мен мағынасын іздеу, өмірден өз орнын табуға ұмтылу, шығармашылыққа талпыныс, альтруизм, гумандылық және тағы басқалары. Мәдени орта ұғымы мәдениеттің коммуникациялық табиғатымен тығыз байланысты. Мәдени орта заттық-материалдық, әлеуметтік ұйымдар мен ұжымдардан, рухани қызмет орындарынан тұрады. Оларға техника мен құрал-жабдықтардың даму деңгейі, тұрмыстық мәдени дәрежесі, адамдардың білімділігі, кәсіптік шеберлігі, рухани мәдениетті сақтау және насихаттау ұйымдары жатады. Мәдениет күрделі және көп қырлы әлеуметтік құбылыс болып табылады және әлеуметтік прогрестің қол жеткізілген деңгейінің маңызды факторы мен көрнекі көрсеткіші болып табылады. Ғылымның тұтас кешені: Философия, Әлеуметтану, этнография, психология, Тарих және т.б. зерттеген мәдениеттің әртүрлі аспектілерін игеру және зерттеу - бұл құбылысқа үлкен ғылыми қызығушылықты көрсетеді, өмірлік маңызы мен өзектілігі бар. Мәдениетті зерттеудің теориялық маңыздылығы мен практикалық қажеттілігі әлеуметтік дамудың барлық жолымен алға тартылады. "Мәдениет" сөзі көптеген мағынада қолданылады. Мәдениет - адам мен адамзаттың әлемді тану тарихымен байланысты өзіндік тарихы бар ғылыми ұғым. Ешқандай Ғылыми тұжырымдама "мәдениет"ұғымы сияқты қайшылықты түсініктерді тудырмайды. Мәдениеттің практикалық маңызы, оны әртүрлі философиялық мектептер мен ағымдардың теориялық рефлексиясының тақырыбына айналдырады. Мәдениетті түсінудің жалпы принциптері бұрыннан қалыптасқан және ең алдымен адам өмірінің, оның болмысының проблемаларымен байланысты, оның өмірінің барлық негізгі салаларын - материалдық өндірісті, әлеуметтік - саяси және танымдық қызметті, оның рухани дамуын сипаттайды. Әлеуметтік өмірдің кез-келген саласын оның мәдени маңыздылығы мен адам үшін, оның өмірі үшін құндылығы тұрғысынан сипаттауға болады. Сондықтан мәдениетті ғылыми түсіну адамның іс-әрекетінің барлық түрлері мен әдістерін осы іс-әрекеттің субъектісі ретінде адамның дамуы, жетілуі тұрғысынан талдауды қажет етеді. Бұл тұжырымдама қоғамдық өмірдің қандай да бір үзіндісін емес, тұтастай алғанда бүкіл қоғамды адамдардың өзара әрекеттесуінің нәтижесі ретінде, адамның еңбегімен құрылған және оны тұтас тұлға ретінде қалыптастыратын орта ретінде көрсетеді. Қорыта келе. "Мәдениет" мағыналарының ауқымы шынымен шексіз. Бірақ көбінесе бұл бір нәрсе мәдениеті, "генитикалық жағдай"мәдениеті. Сонымен, көбінесе бұл термин бағалау мағынасында қолданылады және "мәдени адам"сөйлеген кезде білім, сыпайылық, өзін-өзі бақылау сияқты жеке қасиеттерге қызмет етеді. Сондай-ақ, "өндіріс мәдениеті", "өмір мәдениеті", "қызмет көрсету мәдениеті" және т. б. сөз тіркестерін естуге болады. "Мәдениет" терминінің осы және басқа да бірқатар мағыналары күнделікті сананың жай-күйін көрсетеді. жүктеу/скачать 16,04 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|