Мəдениет жəне өнер факультеті «Театрлік – хореографиялық өнер жəне кітапханатану» кафедрасы



Pdf көрінісі
бет38/85
Дата27.11.2023
өлшемі0,77 Mb.
#130354
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   85
Байланысты:
Кітапханалық каталог (1)

 
Өзін – өзі тексеретін сұрақтар:
:
Каталог пен карточкакалы каталогтың 
кемшіліктері. халықаралық «МАRS» стандарты жүйесінің жеке əдістемесі 
дегеніміз не?
 
Əдебиеттер тізімін қара 
 
Дəріс №6 
Тақырыбы:
Карточкалық каталогтарды безендіру.
Дəрістің мақсаты:
Карточкалық каталогтарды безендіруді анықтау.
Дəрістің мазмұны:
Карточкалық каталогтарды ұйымдастырудың маңызы. 
Карточкалық каталогтарды ұйымдастырудың маңызды процестерінің бірі 
оны безендіру, ол басты 2 элементтерінен тұрады. 
1.Каталогқа бөлімшелер енгізіп ішкі жағын безендіру. 
2.Каталогтық шкафпен жəшіктің сыртқы жағын безендіру, яғни қажетті 
жазулармен жабдықтау. 
Əрбір каталогты безендірудің өздеріне тəн ерекшеліктері болады. Құжаттың 
сипатталуы стандартты карточкаларға жазылған. Халықаралық стандарттың 
размері биіктігі 7,5, көлденеңі 12,5. Картотеканың төменгі тұсында оны 
жəшікке бекіту үшін өткізуге арнаулы ойық берілген. Кейбір шетел 
кітапханаларды ойық элипс тəріздес болып,о л карточкалық төменгі шетіне 
дейін қойылады. Мұндай картотекалар үшін, дөңгелек стержен емес, 
жалпақша стержень қолданылады. Картотекаларды жəшіктен алу немесе салу 
үшін стержинды суырмай ақ оны жалпақтан тік жағдайға ауыстырып, ал 
бекіту үшін горизонталь жағдайға тұрса болады. Көптеген шетел 
кітапханаларда, Ресей кітапханаларда ерекше картатекалар микро 
картатекаларда қолданылады. Стандартты размердегі мұндай картатекаларда 
фото механикалық əдіспен құжаттардың сипаттамасын бірге олардың 100 
бетке дейіңгі текстері беріледі.Ондағы текістті арнаулы аппарат арқылы 
оқуға болады. Ең қолайлысы типологиялық əдіспен қосылған баспа 
картотекалары қосылғаны. Картотекалық каталогтар үшін арнаулы 
стандартпен əзірленген құрал жабдықтары, шкаф каталогтық бөлімшелер, 
картотекалар қолданылады. Шкафтардағы жəшіктер саны əр түрлі болып 


келеді. Əрбір жəшікте шамамен 700-1000-ға дейін картатекалар сияды. 
Жəшіктің алдыңғы бетінде арнаулы рамка беріледі. Онда жəшіктің номері 
жəне онда берілген картатекалар жөнінде хабар беріледі. Мыс: жүйелік 
каталогтар үшін алғашқы картотека соңғы тұрған картотеканың нұсқа 
таңбалары, ал пəндік каталог үшін айдардың аты, алфавиттік каталог үшін 
алғашқы картотеканың 1 ші буыны жəне соңғы картотеканың 1буыны 
сызықшамен көрсетіледі. Пайдаланушылардың каталогпен қолдануын 
жеңілдету үшін картатеканың əрбір тобы бөлімшелерінен бөлінеді. Олардың 
формалары əр түрлі; ортасы дөңес оң жағы жəне сол жағы дөңес бөлімшелер 
бөлімінің дөңес жерлерінің биіктігі 1,5 см. карточкадан шығып тұрады. 
Дөңес жерде жүйелік каталогта жіктеулік бөлік нұсқа таңба жəне оның 
аттары жазылады. Ал, пəндік каталогта жеке түсініктер, сөздер пəндердің 
аттары жазылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   85




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет