| тәрбиешісі, регент. Уа қарачулары, аталық, емелдешлері хан
хазратларының үстіне нисарлар қылдылар.
АТЫ ЙАХШЫ – атақты, белгілі. Йыл йашасун, йүз йашасун
аты йахшы Барис хан.
АТҚЫЧЫЛ – мерген. Оғланларының ұлұғы ерді Кучар атлығ,
бағайат атқычыл мерген ерді.
АТ УЛАҒ – ат-көлік (улағ – жүк артатын көлік малы). Қаһан
ләшкәр ач уа сусақлығ етсәләр, туар қара, ат улағы һарығай...
АТЫ ЧАУЫ – атағы. ...Хытай ләшкәрі білән мундағ харб
қылышыб, атраб жаһанда аты чауы чықты.
АШҚАРА ҚЫЛ – әйгілеу, жария ету. [Хатун] қоруқты әгәр аш-
кара қылсам Худайға табунмақны, аны оғлы білә біргә өлтүргей теп
сақынды.
БАЗИРГЕНЛӘР – сауда жасаушылар. Базиргенләр бізге алтун
білә суқуған тонлар уа таңсуқлар, йахшы нәрселер алыб келүрлер.
БАҚТҰРДЫ – бағындырды. Бату булар білән... көб уилайатлар-
ны бақтурды.
БАҚШИШ ҚЫЛУ – табыс ету, сыйлау, тарту ету. Аны һәм кім
ерсә гә бақшиш қылды. Хасса өз ләшкәрін аңа бақшиш қылды.
БАУРЧЫ/БОҚАУЛ – хан сарайында ас-суды басқарушы. Қара:
боқаул. Анларның қымыз ічетурған алтын айағы бірлә бір баурчысын
алды.
БАҺАДУР – 1) ер жүректі, батыр адам. 2) батырға берілетін
атақ, титул. Көбінесе бұл титулды Шыңғыс ханның аталары мен
322
ұрпақтары иеленген: Бартан баһадур, Субутай баһадур, Тоқучар
баһадур, Иесуге баһадур (Шыңғыс ханның әкесі).
БЕГИ/БЕГІМ/БЕГИМ – титул: бикеш (әйел есімімен тіркесте
келеді) Сойур Қоқты беги, Алақай беги, Йахшым беги. [Чингиз
ханның] улуғ қызы – Фужин беги атлығ ерді.
БЕГІМ – титул: монғол, қазақ хандары әйелдерінің атағы,
ханым. Байм бегім (Шыңғыс ханның әйелі), Йахшы бегім (ол да),
Дәдем бегім.
БЕК – 1) әмірші, нойан, ханнан кейінгі екінші билеушінің
Достарыңызбен бөлісу: | 
