Мәдениет түсінігінің қалыптасу тарихы: мәдениеттің мәнін және қызметін анықтау ыңғайларының

«Азшылық» халықтардың немесе тұтастай өркениеттердің құрьп кетуі отаршылдықпен, басып
алушылықпен,
шектен
тыс
қанаушылықпен,
табиғи
апаттармен,
эпидемиялармен,
маскүнемдікпен, нашақорлықпен және т.б. тығыз байланысты болды.
*
Ендеше тәуелсіздікке енді ғана қолы жеткен Қазақстан Республикасының алдында тұрған
басты мақсат — халықтың рухани байлығы — мәдениетті қалпына келтіру, ал мәдени
өркендеусіз еліміз 
өркениетті
елдердің қатарына еш уақытта қосыла алмайтыны 
ақиқат
. Бұл
мақсатты жүзеге асыруда мәдениеттану пәнінің қосар үлесі қомақты болмақ.
15

*
Әрине, мәдениеттану гуманитарлық ғылымдардың ықпалымен дамуда, бірақ соған
қарамастан ол жеке пән болып қалыптасу процесін бастан кешіруде. Оған дәлел
ретінде қазіргі мәдениеттанудың біртіндеп философияның әкелік қамқорлығынан
шығып, өзіндік бағыт алуын айтсақ та жеткілікті сияқты. Мәдениеттанушы, ең
бірінші кезекте, мәдени кызметтің нәтижелерімен (мәдени шығармашылықтың
нәтижелері, музыка, кескіндеме туындылары және т.б.) санасса да, оның басты
мақсаты — тереңде жатыр, дәлірек айтқанда, мәдениеттің рухын игеру болып
табылады. Бұл жағдайда мәдениетті игерудің екінші — «коммуникативтік« жағы келіп
шығады. Ол білім беру мен тәрбиенің, адамның адамгершілік тұрғыдағы карым-
қатынастарының дәрежесіне де байланысты болып келеді.
*
Біздің ойымызша, мәдениеттану пәнінің басты мәселесі — адамзаттың ерекше өмір
сүру тәсілі ретінде мәдениеттің қалыптасып дамуы, оның генезисі болып табылады.
Мәдениеттанушылардың бұл орайдағы басты мақсаты — дүниежүзілік және ұлттық
деңгейдегі тарихи — мәдени процестерді тарихи шындық тұрғысынан түсіндіріп қана
қоймай, оларды болжай әрі басқара білу. Ең бастысы мәдениеттану ғылымы
мәдениеттің қайнар бұлағынан сусындай білуі қажет. Адамзат баласы өз шешімін
таппаған көптеген мәселелерге белшесінен батуы қазіргі заман мәдениетінің көп
жағдайларда өз бастауын ұмыта бастағандығынан да болуы керек.
16

*
1. Сәрсенова, Ж. Н.Мәдениеттану: оку куралы / Ж. Н. Сэрсенова. -
Алматы : Нур-Принт, 2013
*
2. Ғабитов Т.Х. Қазақ мәдениетінің тарихы: оқу құралы. – Алматы:
Tech Smith, 2018.
*
3. Нағымов, Ш.Н. Қазақ халқының рухани мәдениетінің тарихы :
Оқулық. / ҚР Жоғары оқу орындарының қауымдастығы . -
Алматы, 2012.
*
4.Барнард Алан. «Антропология тарихы мен теориясы»/пер. на
каз.яз. Под руков. Кульсариева А.Т., Масалимова А.Р. – А., 2018.
17
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:

18
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒ
А
РАХМЕТ!