Медициналык, микробиология
Бактериялардыц рекомбинациясы
жүктеу/скачать 47,48 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Генетикалык материалды донор - жасушадан реципиент - жасушага жасушалардыц жанасуы кезшде бершуш конъюгация деп атайды.
| 4.1.5. Бактериялардыц рекомбинациясы
Генетикалык рекомбинация - ею геном арасындагы, ягни рекомбинант ДБЩ тузшуше, ею ата - ананыц да гендерше сай бурипктж геномныц тузшуше экелетш эр турл1 генотиптер! бар eKi геннш ара - катынасы. Бактерияларда жыныстык кебею мен мейоз болмайды. Рекомбинация процесшде донор бактериялар - олар жасуш аларга генетикалык материалды тасымалдайды жэне реципиент - кабылдаушы жасуша каты сады . Р ец и п и ен т - ж асу ш ага дон ор - ж асуш ан ы ц х р о м о со м асы н ы ц 6 ip б ел1 п ган а ендГ Рекомбинацияныц мэшш - бактериялар арасында генетикалык акпаратты тасымалдау болып табылады. Ол келеш уш механизм аркылы жузеге асырылады: конъюгация (бактериялар катынасы кезшде 6 ipeyi конъюгативп плазмиданы алып журедО, трансдукция (элЫз бактериофагтыц кемепмен) трансформация (жогарыполимеразалы ДНК^ комепмен). Конъюгация. Генетикалык материалды донор - жасушадан реципиент - жасушага жасушалардыц жанасуы кезшде бершуш конъюгация деп атайды. Генетикалык материалды донор - жасушадан реципиент -ж асуш ага жасушалардыц жанасуы кезшде бершуш алгаш рет Дж. Ледерберг пен Э. Тейтум 1946 ж. тапкан. Конъю гация п р о ц е сш д еп н е п з п жагдай - донор - ж асуш ада тран см и сси вп плазмиданыц болуы.Трансмиссивн плазмидалар жыныстык юрпжшелерд1 код-тайды, ол аркылы донор - жасушадан реципиент - жасушага кешрше ту зш п , плазмидалык ДНЦ жаца жасушага етед1. Г факторы бар донор - жасушалар F+, ал Г <— факторы жок реципиент - жасушалар Г' деп белгшенедг Егер Г - факторы автономды жагдайда донор - жасушада болса жанасу аркылы (F+ -» Г ) реципиент - жасуша донорлык касиегп алады. Конъюгация кезшде хромосомалык гендердщ тасымалдануы 6 ip багытта журедц трансмиссивп плазмиданыц ез1 соцында етедг Конъюгациялык кеп 1 рше нэзж болгандыктан жыныстык фактор реципиент - жасушага бершмеу 1 мумюн, сондыктан тузшген рекомбинант донорлык касиетке ие бола алмайды. Трансдукция. Трансдукция - бактерия ДНЦ - ныц элшз бактериофаг аркылы бершуш айтады. Бул процесн 1951 -ж ы л ы Н . Циндер менДж. Ледерберг ашкан. Фаг бактерия ¡шшде репликацияланып жаткан кезде бактерия Д Н Ц -н ы ц фрагменн фагка ен1п фагтык инфекция кезшде реципиентп бактерияга бершедк Трансдукцияныц ею тип1 болады: жалпы трансдукция - бактерияфаг бактерия хромосомасыныц кез келген бел iriH тасымалдайды; спецификалык трансдукция - фаг ДНЦ - л ы бактерия хромосомасына профаг тузш интеграцияланганда аткарылады. Трансформация. Трансформация феноменш алгаш 1928 жылы Ф. Гриффитс пневмококкгыц капсуласыз R - штамыныц (Streptococcus pneumoniae) S - формалы капсулалы штаммга айналуын байкаган. Гриф ф итс ты ш к ан д ар га 6 ip уакы тта ав и р у л ен гп R - ж асуш алар ж эне кыздырып о л п р ш ге н S - М Е Д И Ц И Н А Л ЬЩ М И К Р О БИ О Л О ГИ Я 83 жасушалардьщ аз мелшерш енпзген. R - жасушалар капсулальщ заты S II - тип!не жататын - штаммга тэн, ал кыздырып елНршген S - штамдар S III тишне тэн. 0лген тышкандардьщ канынан S III т и г т вирулентп капсулалы пневмококтар белш ген. Трансформациялык фактордыц табигатын 1944 жылы О. Эвери, К. Мак - Леод, М. М ак - Картилар дэлелдеген. Олар ДНК капсулальщ пневмококктардан капсуласыз пневмококктарга капсуланы трансформациялайтынын керсетп. Осы жол аркылы генетикальщ акпаратты ДНК гана тасымалдыушы екенш дэлелдедг Трансформациялык белсендш кке тек ею ж1пшел! жогары спиральданган ДНК молекуласы тана ие. Ол реципиент - жасушага ДНК - ныц 6 ip жшшеЫ тана енед!, ал eKiHiiiici жасуша мембранасында энергия ж умсап деградация л анып жатады. Рекомбинация 6 ip ж!пшеде журедц нэтиж есш де гетеродуплексН молекула тузы едц 6 ip ж!б! реципиент генотип!, eKiHuiici рекомбинантты генотип. Рекомбинантты трансформанттар тек репликацияльщ циклден кей!н гана тузшедь жүктеу/скачать 47,48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|