Медициналык, микробиология


о ц у л ъ щ К есте 8.4. Иммунитет турлершщ жжтелу1



Pdf көрінісі
бет208/209
Дата03.12.2023
өлшемі47,48 Mb.
#133078
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   209
190
о ц у л ъ щ
К есте 8.4.
Иммунитет турлершщ жжтелу1
И м м у н и т е т
Т ур л п с
(т у м ы с ы н а н ,т у к ы м к у а л а у ш ы л ы к , ге н е т и к а л ы к , 
ко н с т и т у ц ио н а л д ы к )
Ж у р е п а й д а б о л г а н
Б е л с е щ ц
(т а б и г и , ж а с а н д ы )
Е н ж а р л ы
(т а б и г и , ж а с а н д ы )
Г у м о р а л д ы к
Ж а с у ш а л ы к
Ж е р г ш к п
Ж а л п ы
C т e p и л д i
С т е р ш и й ем ес
А н т и т о к с и к а л ы к
Б а к т е р и я г а к а р сы
В и р у с к а к а р с ы
С а н ы р а у к у л а к т а р г а к а р сы
1с1ктерге к а р сы
Т р а н с п л а н т а ц и я л ы к
Г е л ь м и н т т е р г е к а р с ы
Журе пайда болган иммунитет
- ол адамньщ жэне жануардьщ онтогенез кезшде табиги, немесе 
жасанды жолмен антигенмен кездесушщ нэтижесшде пайда болып, сол антигенге карсы турактылык 
тугызады.
Табиги (жаратылыстык) жэне жасанды турде пайда болган иммунитет белсещц жэне енжарлы болып 
белш едг Егерде турактылыкка агзаныц механиз1мдер1 к1р1с!п антигенге карсы заттар eндipiлiп шыкса 
оны белсещц дейдк ал организмнщ турактылыгына дайын факторлар (иммундыглобулиндер, иммундык 
кан сарысуы, иммундык лимфоциттер) сырттан ец п зш сеол «енжарлы» иммунитет деп аталады. Табиги 
журе пайда болган белсещц иммунитет жукпалы аурумен ауырып сауыкканнан кешн пайда болады. Табиги 
журе пайда болган ен-жарлы тур1 жана туган перзентетердщ ананыц жатыра аркылы алынган антигенге 
карсы иммунитет факторларына непзделген. Жасанды журе пайда болган белсенд1 иммунитет деп вакцина 
егшгеннен кешн пайда болган турш айтады. Жасанды журе пайда болган енжарлы иммунитет дайын 
иммунитет факторларын (иммундыглобулиндер, иммундык сарысулар) организмге ецпзгенде курылады.
Иммунитеттщ курылуынажасушалыкжэне гуморалдык факторлар катынасады. Сондыктан, белсещц 
иммунитет куруга кандай факторлар басым шрюуше сэйкес (жасуш алык, не гуморалдык) жасуша- 
гуморалдык жэне гуморалды-жасушалык болып болшедг
Жасушалык иммунитеттщ кернекп мысалы - ¡сжке жэне трансплантантка карсы турк ейткеш басты 
релд! цитотоксикалык Т-киллер-лимфоциттер аткарады. Токсинемиялык ауруларда (ареспе.ботулизм. 
кул) иммуниеттщ непзш де антиденелер басым (антитоксикалык антиденелер); туберкулезде бастаушы 
релд! иммунитетке жауапты жасушалар (лимфоциттер, фагоциттер) арнайы антиденелермен косылып 
аткарады. Кейб1р вирустык ауруларда (кара шешек, кызылша, т.б.) туракшылыкты арнайы антиделер 
непздеп, жасуш алык факторлармен жалгастырылады.
Айта кететш жагдай, иммунитеттщ жасушалык жэне гуморалдык фактолары б1рлесш коян-колтык 
¡с аткарады. Соныц нэтижесш де курдел1 косынды жауап туады, б ¡рак, калай да болмасын, кандай фактор 
багытталган сапалы ¡с аткарса, соныц ¡с-эреке™ устемдеу келедц
Ж укпалы не жукпалы емес ауруларда иммунитетке толык сипаггама беру уш1н антигеннщ тсп н е 
жэне касиетще карай иммунология тарабында темендепдей терминдер колданылады: антитоксикалык.


М Е Д И Ц И Н А Л Ь Щ М И К Р О Б И О Л О Г И Я
191
вируске карсы, сацыраукулактарга карсы, бактериаларга карсы, карапайымдарга карсы, траснплан- 
тациялык, ¡шктерге карсы жэне тагыда баска турлерь
Кррытып айтканда, белсенд1 иммунитет агзада антигены¡н жок кезшде жэне бар кезшде де сакталуы 
мумкш. Б
1
ршпп вариантында антиген иммунитеты юке косу релш аткарып стерший иммунитет тугызады, 
ал екшин вариантында иммунитет стерший емес деп аталады. Стершцй иммунитет - эртурл1 вакцина 
еккенде, ал стерший емес- туберкулезбен ауырган кезде байкалады, себеб! стерший емес иммунитет тек 
Кана организмде туберкулез таякшалары бар кезде гана сакталады
Турактылыкты камтамасыз етудщ келемше сэйкес иммунитет жалпы (букш денеш коргайды) жэне 
ж ер гЫ к п ( мысалы, тыныс алу жYЙeciнiц жогаргы бел1мшщ шырышты кабыгыныц иммунитет!) турше 
белшеди


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   201   202   203   204   205   206   207   208   209




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет