Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы



бет92/289
Дата09.05.2022
өлшемі0,52 Mb.
#33478
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   289
2-параграф. 1 - жартыжылдық


      83. Көру арқылы қабылдау мыналарды қамтиды: көру-ізденістік іс-әрекет, сенсорлы эталондар (пішін, көлем, түс); заттар және заттық бейнелер, кеңістікті қабылдау, көру-моторлы координациялар, адам өміріндегі көру.


      84. Көру-ізденістік іс-әрекет. Қабылдау өрісінде (макро және микро кеңістікте) көру арқылы объектілерді табу дағдыларын қалыптастыру.


      85. Сенсорлы эталондар. Біліктерді дамыту:


      1) түстердің эталондарын шынайы заттардың түстерімен салыстыру;



      2) көпшіліктен таңдау жасалатын, оқшауланатын объектілердің көлемін бірте-бірте азайтумен және көбейтумен негізгі түстерді оқшаулау (3 түстен таңдау);



      3) түстің бегісі бойынша біртекті және әртекті заттарды топтастыру.


      86. Біліктерді үйрету:


      1) жазық геометриялық фигуралардың пішінін көру және сипап-сезудің көмегімен зерттеу;



      2) шеңбер, шаршы, үшбұрыш сияқты геометриялық фигураларды тану және атау;



      3) біртекті геометриялық фигураларды өзара салыстыру;



      4) силуэттік бейнелеуде берілген геометриялық фигураларды жинақтау;



      5) үлкен кеңістікте көлемі бойынша екі заттан кішкентай немесе үлкен затты таңдау;



      6) 3 заттан көлемі бойынша екі бірдей затты таңдау;



      7) көлемнің азаюы және артуы ретімен үш-бес заттан қатар құру.


      87. Заттар және заттық бейнелер. Балаларды оқыту:


      1) қоршаған әлемнің объектілерін жоспарлы көру арқылы зерттеу, көру ақпаратын нақтылау және толықтыруға арналған сақталған анализаторларды қолдану;



      2) силуэттік және контурлы бейнелеуде қарапайым кескіндегі заттарды тану, тану белгілерін ажырату;



      3) шынайы, силуэттік және контурлы бейнелеуді салыстыра білу;



      4) заттарды салыстыра білу, жалпы және айрықша белгілерді ажырату.


      88. Кеңістікті қабылдау. Біліктерге үйрету:


      1) 3 заттан құралған заттар тобында заттың кеңістіктік орналасуын көру тәсілімен ажырату, бір заттың орналасуын екінші затпен арақатынаста бағалау;



      2) үлгі және нұсқау бойынша заттар тобындағы заттың орналасуын өзгерту.


      89. Көру-моторлы координациялар:


      1) көру бақылауында әртүрлі сызықтарды қолмен және көрсеткішпен қадағалау біліктерін жетілдіру; әртүрлі бағыттағы тік сызықтарды айналдырып белгілеу және суретін салу;



      2) шекаралар арасындағы сызықтарды жүргізу біліктерін үйрету.


      90. Адам өміріндегі көру. Балаларды қоршаған әлемді танудағы көрудің рөлімен таныстыру.


      91. Күтілетін нәтижелер:


      1) бірізді ұсынылған нұсқау бойынша көру-сипап-сезу зерттеу әрекеттерін орындайды;



      2) "түс", "пішін", "көлем" ұғымдары туралы түсініктері бар;



      3) шеңбер, шаршы, үшбұрыш сияқты геометриялық фигураларды және негізгі түстерді біледі және атайды;



      4) үлгі бойынша көлемнің артуы немесе азаюы ретімен бірнеше заттардан қатар құра біледі;



      5) сенсорлы белгілердің бірі бойынша заттарды топтастыру дағдылары бар;



      6) силуэттік және контурлы бейнелеудегі заттарды таниды;



      7) заттар тобындағы заттың кеңістікте орналасуын анықтайды;



      8) әртүрлі бағытта тік сызықтарды қадағалау және жүргізу дағдылары бар;



      9) адам өміріндегі көрудің рөлі туралы түсініктері бар.


      92. Сипап-сезу және және ұсақ моторика қамтиды: объектілерді сипап-сезу арқылы зерттеуге қолдың дайындығы, сипап-сезу арқылы зерттеу тәсілдері, заттық-практикалық іс-әрекет, тифлографика.


      93. Қолдың объектілерді сипап-сезу арқылы зерттеуге дайындығы.


      94. Біліктерді бекіту:


      1) қолдың білезігімен тік, көлденең және айналмалы қимылдарды орындау;



      2) қолдың саусақтарын жұдырыққа түю және жазу (бір мезгілде екі қолмен және әрбір қолмен кезектестіріп), әрбір саусақты кезектесіп бүгу және жазу.


      95. Балаларды оқыту:


      1) қолдың саусақтарын атау, нұсқау бойынша өз қолындағы әрбір саусақты жеке ажырату;



      2) алақанды жазу тәсілімен қолдың өзіндік уқалауын (массаж) орындау;



      3) екі затты екі қолмен бір мезгілде ұстап алу және ұстап тұру;



      4) алақанның көлбеу қалпында қолдың білезіктерін біріктіру;



      5) екі қолдың аттас саусақтарын біріктіру.


      96. Сипап-сезу арқылы зерттеу тәсілдері. Біліктерді бекіту:


      1) үлгі және нұсқау бойынша симметриялы және күрделі емес ассиметриялы заттарды сипап-сезу арқылы зерттеуді орындау;



      2) зерттеуге белсенді сипап-сезумен бірлесіп, қалдық көруді енгізу.


      97. Біліктерге оқыту:


      1) сипап-сезудің көмегімен геометриялық фигураларды ажырату және атау (шеңбер, шаршы, үшбұрыш);



      2) біртекті геометриялық фигураларды салыстыру және топтастыру;



      3) көлемі бойынша әртекті заттарды салыстыру;



      4) заттың кеңістігінің алуан түрлі сипап-сезуші қасиеттерін (ылғал-құрғақ), температураны (суық-ыстық) ажырату.


      98. Заттық-практикалық іс-әрекет. Балаларды таныстыру:


      1) қағаз түрлерімен: майлық, әжетхана, альбомдық;



      2) ілгек түрлерімен: түймелер, батырмалар, сыдырмалар, жабысқыш ілгектер.


      99. Балаларды оқыту:


      1) конструктор бөлшектерінен жиһаздың жекеленген заттарын құрастыру;



      2) алақанның арасында шарикті жаншылау тәсілмен қарапайым заттарды жабыстыру;



      3) ермексазды ағаш тақтайға, картонға саусақтармен жағу;



      4) магнитті тақтада таяқшалардан тік, көлденең (баған, жол) қатарларды құрастыру;



      5) шарғыға ірі тесіктері бар моншақтарды ілу;



      6) әртүрлі ілгектермен әрекеттер;



      7) әртүрлі қағаз түрлерімен әрекеттер (жырту, мыжу, тегістеу).


      100. Тифлографика көрмейтін балаларды бедерлі суреттерді және олардың бейнесін тифлографикалық аспаптардың көмегімен оқуға үйретуді қамтиды.


      101. Бедерлі бейнелерді оқу:


      1) қағаз бетінде бағдарлау дағдыларын қалыптастыру;



      2) бедерлі суретті зерттеу тәсілдерімен таныстыру;



      3) нақты заттың (жарма, құм, бисер) мысалында нүкте туралы ұғымдарды қалыптастыру;



      4) сызықтық және бейнелеуші жазықтықтың әртүрлі бөліктерінде орналасқан, бірдей және әртүрлі диаметрдегі нүктелерді оқуға үйрету.


      102. Бедерлі-графикалық іс-әрекет:


      1) бедерлі сурет салуға арналған приборлармен және аспаптармен, олармен жұмыстың қарапайым тәсілдерімен таныстыру;



      2) прибордың жұмыс өрісінде бағдарлауға үйрету;



      3) приборды жұмысқа дайындау дағдыларын қалыптастыру;



      4) нүктелерді қадауды оқыту.


      103. Күтілетін нәтижелер:


      1) нұсқау бойынша қолындағы әрбір саусақты жеке ажыратады;



      2) екі қолымен екі затты ұстай алады және ұстап тұра алады;



      3) сипап-сезудің көмегі арқылы геометриялық фигураларды ажырата алады (шеңбер, шаршы, үшбұрыш);



      4) заттарды көлемі, жазықтықтың құрылымы бойында заттарды салыстырудың сипап-сезуші тәсілдерін қолдануды біледі;



      5) тану деңгейінде сипап-сезу түйсіктерін саралайды;



      6) бейнелеуші жазықтықта нүктелердің бедерлі бейнелерін табады;



      7) қолында грифельді ұстап тұра алады;



      8) тифлопедагогпен бірлесіп, нүктелерді қадай алады.


      104. Кеңістікте бағытталу мыналарды қамтиды: дененің сызбасында бағытталу, киімде бағдарлау, өзіне қатысты бағдарлау, заттық-кеңістіктік қатынастарды модельдеу, қозғалыс техникасы, сақталған анализаторлардың көмегімен бағдарлау, жабық және еркін кеңістікте бағдарлау, микрожазықтықта бағдарлау.


      105. Дененің сызбасында бағдарлау. Біліктерге үйрету:


      1) өз денесінің, қуыршақ денесінің жұп бөліктерін анықтау;



      2) олардың кеңістіктік орналасуын бағдарлау.


      106. Киімде бағытталу. Дағдыларға үйрету:


      1) киімнің бөлшектерін ажырату және атау;



      2) өз киімінің бөлшектерін кеңістіктік орналастыруда бағдарлау.


      107. Өзіне қатысты бағдарлау. Біліктерге үйрету:


      1) кеңістіктің жұптық-қарама-қарсы бағыттарын: алға-артқа, жоғары-төмен, солға-оңға анықтау және сөзбен белгілеу;



      2) өзіне қатысты жақын кеңістікте заттардың орналасуын анықтау.


      108. Заттық-кеңістіктік қатынастарды модельдеу. Үлгі және нұсқау бойынша бірнеше ойыншықтардан кеңістіктік қатынастарды модельдеу білігін жетілдіру.


      109. Қозғалыс техникасы:


      1) тұрақты бағдардың айналасында өз бетімен қозғалу дағдыларын дамыту (баспалдақтың сүйеніші, қабырға);



      2) көрмейтін балаларды көретін қатарластармен жұптасып қозғалуға үйрету.


      110. Сақталған анализаторлардың көмегімен бағдарлау.


      111. Біліктерді жетілдіру:


      1) кеңістіктік бағдарлауда көру бағдарларын қолдану;



      2) дыбыстың қозғалмайтын көзінің бағытын жинақтау (көру бақылауымен және онсыз) және сол бағытта қозғалу.


      112. Біліктерге үйрету:


      1) дыбыстары және олармен жасалатын әрекеттері бойынша заттарды тану, дыбыстың көзінің бағытын жинақтау;



      2) бөлмеде еденнің қатты және жұмсақ төсемін аяқтың табанымен ажырату, кеңістіктік бағдарлауда сипап-сезу бағдарларын қолдану (едендік төсемнің сипаты).


      113. Жабық және еркін кеңістікте бағдарлау.


      114. Білімді қалыптастыру:


      1) өз тобының, музыка және спорт залдарының, көз дәрігерінің кабинетінің балабақшаның кеңістігінде кеңістіктік орналасуы туралы; балабақшаның аумағында серуенге арналған телім туралы;



      2) кеңістікті толтыратын заттар туралы, олардың кеңістіктік орналасуы туралы.


      115. Практикалық бағдарлауда бағдар ретінде осы заттарды қолдануға үйрету.


      116. Микрожазықтықта бағытталу. Біліктерге үйрету:


      1) микрожазықтықтың қырлары мен ортасын анықтау;



      2) микрожазықтықта заттардың кеңістіктік орналасуын анықтау.


      117. Күтілетін нәтижелер:


      1) өзіне қатысты кеңістіктің бағыттарын біледі, өзіне қатысты заттардың кеңістіктік орналасуын анықтайды;



      2) заттардың жұптық-қарама-қарсы қырларын анықтай біледі;



      3) үлгі және нұсқау бойынша бірнеше ойыншықтардан кеңістіктік қатынастарды модельдей алады;



      4) балабақшаның таныс бөлмелерінің кеңістіктік орналасуы туралы біледі;



      5) кеңістіктік бағдарлауда көру, сипап-сезу, дыбыстық бағдарларды қолдануды біледі;



      6) микрожазықтықтың қырлары мен ортасын анықтайды.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   289




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет