Мемлекеттің пайда болу нысандары.
Мемлекеттің капып-
тасуы - әртүрлі халықтарда түрліше жүзеге аскан үзақ үдеріс.
Шығыста «өндірістің азиялық тәсілі» (Египет, Вавилон. Үн-
дістан, Қытай және т.б.) нысаны кеңінен тарапды. Бұл жерде
рулық қүрылымның әлеуметтік-экономикалык бөліктері - жердік
үлес, үжымдық меншік және т.б. түрақты сипатты иеленді. Ежелгі
Шығыста пайда болған алгашқы мемлекеттер ауылдық қауым-
дастыктарды канай отырып, оларды басқарды, ягни, өндірісті
үйымдастырушы ролін атқарды.
14
Афины мен Римде мемлекеттің пайда болу багыты басқаша
жолмен жүзеге асырылды, бүларда қүлиеленушілік мемлекет
меншіктің пайда болуы және қоғамның таптарға бөлінуі негізінде
пайда болды. Афины - мемлекеттің пайда болуының ең таза,
классикалық нысаны, себебі, мемлекет рулық құрылым ішіндегі
таптық қарама-қайшылықтардың негізінде пайда болады. Римде
мемлекеггің пайда болуы плебейлердің римдік аристократтар -
натрицийлерге қарсы күресінің нэтижесінде тездетілді.
Ежелгі герман мемлекетінің пайда болуы көптеген жерлерді
алып жатқан бөтен аумақтарды жаулап алумен байланысты, бұл
жерлерге үстемдік орнатуда рулық қоғам әлсіз болды, сол себепті,
мемлекеттің пайда болу қажеттігі туды.
Барлық нысандагы мемлекеттердің пайда болуына негіз болып
10-12 мың жылдар бұрынгы неолиттік революция табылды. Оның
мэні мынада: өз қажеттіктерін канағаттандыру мақсатында адам
дайын
өсімдік және жануарлық нысандарын
иемденумен
байлаиысты қүралдық қызметтен табиғатгы өзгертумен жэне азық
дайындаумен байланысты шынайы еңбек қызметіне ауысты, яғни,
иемденушіден өндіруші экономикаға өту орын алды.
Сонымен, мемлекет объективтік түрде, сырттан емес, ішкі
факторлардың негізінде пайда болады.
№ 4 кесте
15
№ 5 кесте
Достарыңызбен бөлісу: |