Мемлекет және қуқықі теориясы Оцу ццралы


Қүқықтық қатынастардың объектілері



Pdf көрінісі
бет56/75
Дата07.09.2023
өлшемі7,78 Mb.
#106478
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   75
7. Қүқықтық қатынастардың объектілері 
- бүл қүқықтық 
қатынастар субъектілерінің құқықтары мен міндеттері бағыт- 
талған және осыған байланысты олар заңды байланысқа түсетін 
категория. Аталған категорияны түсінуде екі бағытты бөліп ка- 
растырады:
олардың біріншісіне сәйкес, күқықтық қатынастың объектісі 
болып тек субъектілердің әрекеттері табылады;
екінші көзқарасты көптеген ғалымдар жақтайды, оған сәйкес, 
объектілердің түрлері өте көп, олар:
1) материалдық игіліктер (заттар, қүндылықтар, мүлік жэне т.б.);
2) материалдық емес игіліктер (өмір, денсаулық, қадір-қасиет, 
абырой және т.б.);
3) рухани шығармашылық өнімдері (әдебиет, өнер, музыка, 
гылым туындылары және т.б.);
4) қүқықтық қатынастар қатысушыларының әрекеттерінің нә- 
тижелері (мысалы, тасымалдау шартының, мердігерлік шартының 
нэтижесінде туындайтын құқықтық қатынастар);
5) бағалы қағаздар мен қүжаттар (ақша, акциялар, диплом және 
т.б.).
8. Субъективтік қүкыктар жэне зацды міндеттер. 
Егер қо- 
гамдық қатынастар қүқықтық қатынастардың материалдық 
мазмүны болыи табылса, субъективтік құқықтар мен міндеттер 
субъективтік мазмұны болып табылады. Құқықтар мен міндеттер 
арқылы қүқықтық қатынастар қатысушыларының арасындағы 
занды байланыстар жүзеге асырылады.
Субъективтік қүқық - бүл субъектінің өз мүдделерін қана- 
ғаттандыруға мүмкіндік беретін заңды мүмкін жүріс-тұрыс ша- 
масы.
Занды м індет-бүл заңды қажет жүріс-түрыс шамасы. Міндет 
- бүл субъективтік қүқықтың жүзеге асырылуынын, кепілі.
Субъективтік қүқық пен заңды міндеттің арасындағы айырма- 
шылықтар:
егер субъективтік құқық түлғаның өз мүдделерін қанағаттан- 
дыруга бағытталса, занды міндет бөтен мүдделерді (мысалы, 
мемлекеттің, басқа тұлғалардың) қанағаттандыруға бағытталған;
егер субъективтік құқық занды мүмкін жүріс-түрыс шамасы 
болып табылса, заңды міндет қажетті жүріс-түрыс шамасы болып 
табылады.
77




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   75




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет