Бірінші тәсіл минималды тұтыну бюджетіне негізделген. Ол отбасы табысының балансы мен шығындарынан тұрады.
Күн көру деңгейін анықтаудың екінші тәсілінде кедей отбасы өз табысың 1/3 бөлігін тамақ өнімдеріне жұмсайтыны ескеріледі.
Күн көру деңгейін бюджетінің рацоналды тұтыну бюджетінен айырмашылығы сол барлық ойдағы тұтынуды қанағаттандыруға есептелмеген. Минимумның мақсаты-қызмет пен еңбекке қабілеттілікті қалыпты ұдайы өндіруді қажетті көлемде қамтамасыз етуі болмақ.
Күн көру деңгейін бюджетінің рацоналды тұтыну бюджетінен айырмашылығы сол барлық ойдағы тұтынуды қанағаттандыруға есептелмеген. Минимумның мақсаты-қызмет пен еңбекке қабілеттілікті қалыпты ұдайы өндіруді қажетті көлемде қамтамасыз етуі болмақ.
Әлемдік тәжірибеде тұрғындар табысын индексациялаудың екі негізгі түрі белгілі:
Автоматты
Жартылай автоматты, кейде келісімді дейді.
Бірінші түрінде, жалақы баға индексінің өсуіне қарай пропорциональды көбейіп , кеткен шығынды толық қайырады,Жалақының осындай жүйе бойынша есептелуі оны тиімді ұйымдастыруға кері әсерін тигізеді. Себебі еңбек ақыны көтеру оның нәтижесімен ешқандай байланыста емес.
Екінші түрі Еуропалық экономикалық қауымдастық елдерінде кеңінен қолданылады. Оның мәнісі мынада: жалақының баға өскенін ескере отырып, өсетіндігі жайы бүкіл екі деңгейінде ұсыныс жасалып шешіледі. Мұндай келісім кәсіподақ, жұмыс беруші және мемлекеттің қатысуы арқылы жасалып, көп елдерде ғалым –сарапшыларды шақырады. Сосын кәсіп орын өзінің шамасына қарай өткереді, көбінесе ұжымдық келісім жасау арқылы жүзеге асады. Мұндай тәртіп индексация механизмін нақты жағдайға, қаржы мүмкіндігіне және еңбек қатынастарына бейімдейді.
Нарықтық шаруашылық жағдайында мемлекеттің әлеуметтік саясаты бір жағынан, әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етіп және әлеуметтік қысымды жұмсартса, екінші жағынан, кәсіпкерлік пен белсенділігі жоғары жоғары жалдамалы еңбекке кедергі келтірмеу керек.
