№ 2 көрсетілім: «Белсенді металдардың салқын және ыстық сумен әрекеттесуі» Оқу мақсаты: 8.2.4.1 -кейбір металдар басқаларға қарағанда тотығуға тезірек ұшырайтындығын білу;
8.2.4.2 -белсенді металдардың салқын сумен, ыстық су немесе бумен әрекеттесуін сипаттау;
8.2.4.3 -металдар коррозиясын туындатуға әсер ететін жағдайларды зерттеу \
8 сынып. Химия пәні.
Н.Н.Бекетов қатары
ӨТЕ БЕЛСЕНДІ БЕЛСЕНДІЛІГІ ОРТАША ЕНЖАР Металдардың белсенділіік қатары Белсенді Орташа белсенді Енжар Al Zn Na Ag Cu Белсенділігі жоғары металдар қалыпты жағдайда оттегімен лезде әрекеттесіп металл оксидтерін түзеді. 4Na + О2 → 2Na2O Na – I валентті 2Ca + О2 → 2СaO Ca -II валентті
Орта белсенділігі металдар қыздырғанда оттегімен жай әрекеттесіп металл оксидтерін түзеді. 4Al + 3О2 → 2Al2O3 Al – III валентті 2Zn + О2 → 2ZnO Zn – II валентті Белсенділігі төмен Au алтын мен Pt платина металдары оттегімен тіпті әрекеттеспейді. Металдардың оттегімен әрекеттесуі Белсенділігі жоғары металдар қалыпты жағдайда оттегімен лезде әрекеттесіп металл оксидтерін түзеді. Na + О2 → Металдардың оттегімен әрекеттесуі Na2O І ІІ 2 4
Са + О2 → СаO ІІ ІІ 2 2 Орта белсенділігі металдар қыздырғанда оттегімен жай әрекеттесіп металл оксидтерін түзеді. Металдардың оттегімен әрекеттесуі Al + О2 → Al2O3 IIІ ІІ 2 4 3 Zn + О2 → ZnO IІ ІІ 2 2 Белсенділігі төмен Au алтын мен Pt платина металдары оттегімен тіпті әрекеттеспейді.
K + О2 → Mg + О2 → Fe + О2 →
Ni + О2 → Au + О2 →
Pt + О2 → Металдардың оттегімен әрекеттесуі Белсенділігі жоғары металдар қалыпты жағдайда сумен әрекеттесіп гидроксид және сутек газын түзеді. Реакция шабытты жүреді Na + 2H2 O → 2NaOH + H2↑ Na – I валентті Ca + 2H2 O → Ca(OH) 2 + H2↑ Ca -II валентті
Орта белсенділігі металдар қыздырғанда сумен әрекеттесіп металл оксиді және сутек газын түзеді. Реакция жай жүреді 2Al + 3H2 O → Al2O3 + 3H2↑ Al – III валентті Zn + H2 O → ZnO + H2↑ Zn – II валентті Белсенділігі төмен металдар сумен әреттеспейді. Металдардың сумен әрекеттесуі
K + Н2О → Mg + Н2О → Fe + Н2О →
Ni + Н2О → Au + Н2О →
Pt + Н2О → Металдардың cумен әрекеттесуі Жемірілу деп металдар мен олардың құймаларының қоршаған орта әсерінен бүлінуіне айтылады. 1.Химиялық жемірілу -металл бетінің құрғақ оттек немесе басқа газдардың әсерінен бүлінуі. 2.Электрохимиялық жемірілу –қышқыл, тұз және сілті ерітіндісі әсерінен бүлінуі. Темір және оның құймаларының жемірілуі таттану деп те аталады. Жемірілудің алдын алу шаралары: 1.Металдардың бетін қаптау; 2.Жемірілуге қарсы берік құймалар жасау; 3.Құршаған орта құрамын өзгерту. Fe Cu Ag Оқулықпен жұмыс 43-бет № 5-тапсырма 44-бет № 7, № 8-тапсырмалар Үйге: § 11 оқу үшін
