Методическое пособие по обучению интегрированным предметам «казахский язык и литература»
«ҚАЗАҚ ТІЛІ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТІ (Т2)» «ОРЫС ТІЛІ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТІ (Я2)», «КӨРКЕМ
жүктеу/скачать 4,21 Mb. Pdf көрінісі
|
Қазақ тілі және әдебиеті, орыс тілі және әдебиеті, көркем еңбек. Кіріктірілген пәндерді оқыту бойынша әдістемелік құрал
| «ҚАЗАҚ ТІЛІ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТІ (Т2)» «ОРЫС ТІЛІ ЖӘНЕ ӘДЕБИЕТІ (Я2)», «КӨРКЕМ
ЕҢБЕК» КІРІКТІРІЛГЕН ПӘНДЕРДІ ОҚЫТУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛ 45 жеке қарым-қатынасқа түсу нәтижесінде білім жинақтайды, өзара талдайды, бірін-бірі бағалайды. Бағалау өлшемдері бойынша жүзеге асырылады: мазмұндаудың түсініктілігі, шынайлығы,тыңдаушыны қызықтыруы, тақырыпты толық аша білуі, шығармашылығы. Оқушының таным қызметі неғұрлым өзі іздеп тапқан білімге көбірек тәуелді болса, соғұрлым материалды меңгеру нәтижелі болады. Мәселен, терең ойлы оқушының тұлғасын қалыптастыру үшін «Абай жолы» роман-эпопеясын оқудың маңыздылығын дәлелдеуге бағытталған жобаларды қорғауға болады. Бірінші тапсырма: «Абай жолы» туралы жазылған зерттеу жұмыстарын талдау; осы шығарма бойынша сұрақтар әзірлеп, оның қорытындысын талдау; әртүрлі әлеумет өкілдерінен сұхбат алу арқылы М.Әуезовтің аталған туындысының тартымды эпизодын анықтау және оның себептерін түсіндіру [11]. Дебат әдісі оқушылардың қабілетін ашуға, дамуына бағытталған. М.М.Бахтин «Эстетика в словесном творчестве» кітабында: «диалогизм является формой взаимодействия между равноправными и разнозначными сознаниями, в то же время как монологизм завершен и глух к чужому ответу, не ждет его и не признает за ним решающей силы»,- деп диалогтық сипаттағы оқыту әдістерін жоғары бағалайды. Шын мәнінде бұл әдіс ғылыми принциптің белсенділігіне сәйкес келеді. Осы әдістің негізін қалаушы К.Поппер күрделі практикалық мәселелерді интуитивтік жолмен шешуді ұсынған («метод мозговой атаки»). Интуицияның өзі философиялық интуиция (интуиция – суждение) және психоэвристикалық интуиция (интуиция – догадка) деп екіге бөлінеді. К.Поппер жоғарыда көрсетілген әдістемедегі дедуктивті жолды таңдайды. Қорытындылауда жалпы ұғымнан жекеге келуді дедукция деп атайды[11]. Саралап оқыту әдісі. Саралап оқытуды жүзеге асыру мақсатында кіріктірілген қазақ тілі мен әдебиеті пәні сабақтарында деңгейлік тапсырмалар жүйесін қолдануға болады. Өзге тілдегі мектеп оқушыларын қазақ тілінде сөйлету немесе үйретуде саралап оқытуды қолданудың екі бағытын атап көрсетуге болады. Біріншіден, оқушылардың қазақ тілі мен әдебиетін білу деңгейлерінің түрлі болып келуін ескеру. Екіншіден, тіл мен әдебиеттен берілетін тапсырмалар жүйесіне саралау тұрғысынан қарауды білдіреді. Коммуникация – адамдардың танымдық еңбек қызметінің процесінде өзара қарым-қатынас жасау формасының ерекше түрі болып табылады. Адамдар арасындағы қарым-қатынас, негізінен, тіл арқылы жүзеге асады. Тілдің коммуникативтік функциясында оның құралдық-белгілік мәні ашылады. Осыған орай коммуникация кез келген жеке адамның әлеуметтік тұлға ретіндегі қалыптасуының және сол әлеуметтің жеке және топтық ниеттерін қалыптастырушы тетігіне айналады. Тілде коммуникацияға қатысушылар «коммуниканттар» мен «тыңдаушылар» болып табылатын коммуникативтік актілерден тұрады. Олар өз кезегінде мәтін тудырушылар мен ол мәтіннің түсініктеме берушілері болып |