«Ұстаз» №1 (66) 2015
2
Бәрекелді!!!
Қашан да мемлекет тарапынан білімді ұрпақ тәрбиелеу мақсатына,
сондай-ақ еліміздің білім және ғылым саласында қол жеткізген жоғары
жетістіктеріне ӛз үлестерін қосқан ұстаздарға аса зор кӛңіл бӛлініп
жатқандығы белгілі.
Мұғалімдер үшін марапаттың ең кереметі – «Ы.Алтынсарин» белгісі
үздіктердің үздігіне беріледі десек, биылғы жылы осы белгі қазақстандық
білім беру саласындағы жаңа мазмұнға кӛшудегі тың жаңалықтарды
енгізуде
ізденімпаздықпен,
жауапкершілікпен
облыс
ұстаздарының
біліктілігін арттыруға ӛз үлесін қосып жүрген «Ӛрлеу» БАҰО» АҚ филиалы
Батыс Қазақстан облысы бойынша педагогикалық қызметкерлердің
біліктілігін арттыру институтының директоры, педагогика ғылымының
кандидаты, Қазақстан инновациялық және телекоммуникациялық жүйелер
университетінің доценті, ҚР Тәуелсіздігінің 20 жылдығы медалінің иегері, Қазақстан Оқу
Ассоциациясының БҚО бойынша тренері, Қазақстан Оқу Ассоциациясының президенті, Халықаралық
Оқу Ассоциациясының мүшесі С.С.Измуханбетоваға берілді.
Ұлағатты ұстаз еңбек жолын бастаған кезден-ақ, республикалық «Жыл сынып жетекшісі»
байқауына қатысып, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің «Құрмет
грамотасымен» марапатталды.
Халықаралық Оқу Ассоциациясының мүшелері, шетелдік ғалымдар Daniel Churchill Head,
A.Cranfordпен халықаралық деңгейде іс- тәжірибелерімен бӛлісіп, Стамбул қаласында ӛткен
халықаралық конференцияға қатысты. Солтүстік Aйовa университетінің профессоры Давид Ландиспен
бірге оқушылармен жүргізген зерттеу жұмыстары жинақталынып, Москва қаласында «Перемена»
Халықаралық журналында жарияланды. 2006 жылы Лондонда «Languge Arts» Халықаралық журналына
ағылшын тілінде әдістемелік ұсынба ретінде жарияланды.
Облыс педагогтарына білім саласын ӛркендетуге бар білімі мен білігін, іс-тәжірибесі мен
педагогикалық шеберлігін арнап жүрген білімді де білікті ұстаз қарапайым мұғалімдіктен бастап,
директордың оқу-тәрбие ісі жӛніндегі меңгерушісі, мектеп директоры, институт директоры
қызметіне дейін шығармашылық және әдістемелік кӛмектерін адал орындауда.
Осындай игі істердің жанашыры, білімді
ұстаз «Оқушылардың зерттеушілік әрекеттері
арқылы коммуникативті құзыреттілікті қалыптастырудың педагогикалық шарттары» тақырыбында
кандидаттық диссертация қорғады. Соның нәтижесінде отызға жуық ғылыми мақалалары қазақ, орыс,
ағылшын тілдерінде жарияланды.
Софья Салахиденқызының есімі 2010 жылы Алматы қаласы «Ғылым» баспасынан шығарылған
Қазақстан Республикасы білім саласының үздік қызметкерлері енгізілген «Сердце, отданное детям»
кітабына енгізілді.
2011 жылдан бастап «Ӛрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» акционерлік қоғамының
филиалы «Батыс Қазақстан облысы бойынша педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін арттыру
институтының» директоры болып жұмыс жасауда.
2013-14 жылдары С.Салахиденқызы «Ӛрлеу» біліктілікті арттыру орталығы» АҚ 2011-2016
жылдарға арналған даму стратегиясына сәйкес, Сингапур, Оңтүстік Корея елінің оқытушылар одағы
ұйымдастырған семинарға қатысып, «Smart Learning Programme for specialists of the Repubic of
Kazakhstan» тақырыбында біліктілігін кӛтеріп, шетелдік іс-тәжірибені отандық тәжірибелермен
салыстыра отырып, облыс педагогтерімен бӛлісуде.
Білімнің асқар шыңын бағындырып, ғылымның қиясына ӛрлеу, болашақ ұрпақты тәрбиелеуші
ұстаздардың ұстазы болу ешқашан оңайлықпен келмейді. Ұстаздар үшін ең жоғары награда болып
саналатын және бағаланатын «Ы. Алтынсарин» тӛсбелгісімен марапатталған әріптесімізді шын
жүректен құттықтап, әлі де алар асуыңыз, бағындырар биігіңіз көп болсын дейміз!
«ӚРЛЕУ» БАҰО» АҚ филиалы
«Батыс Қазақстан облысы бойынша
педагогикалық қызметкерлердің
біліктілігін арттыру институтының» ұжымы
«Ұстаз» №1 (66) 2015
3
21 қаңтар
. «Ӛрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» АҚ филиалы «Батыс Қазақстан облысы бойынша
педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін арттыру институты» жоспарына сәйкес Инновациялық
технологиялар және ғылыми-жаратылыстану (гуманитарлық) пәндерді оқыту әдістемесі кафедрасы
бастамасымен «Оқушылардың математикалық функционалдық сауаттылығын және мәселені коллаборативті
шешу дағдыларын дамыту» тақырыбында семинар болып ӛтті.
Аталмыш семинар Орал қаласындағы М.Ықсанов атындағы №36 ЖББОМ базасында 12 жылдық білім
берудің бастапқы оқу бағдарламасы бойынша апробациядан ӛтетін №36 ЖББОМ бастауыш сынып, қазақ тілі,
орыс тілі қазақ сыныбындағы, ағылшын тілі, информатика пәндерінің мұғалімдеріне арналды.
Мақсаты: оқушыларды PISA бағдарламасы тапсырмаларын орындауда оқытудың белсенді стратегияларын
қолдану бойынша мұғалімдердің кәсіби құзыреттілігін дамыту. Семинарға 15 мұғалім қатысты.
26 қаңтар
. «Ӛрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» АҚ филиалы «Батыс Қазақстан облысы бойынша
педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін арттыру институтының»
ұйымдастыруымен орыс тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдеріне арналған
курс тыңдаушылары үшін Орал қаласындағы физика-математика
бағытындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі базасында «Оқыту үшін
бағалау - орыс тілі пәнін оқытуда оқушылардың ынтасын арттыру
құралы» тақырыбында облыстық семинар оздырылды.
Семинарды институтымыздың инновациялық технологиялар және
ғылыми-жаратылыстану (гуманитарлық) пәндерді оқыту әдістемесі
кафедрасының аға оқытушысы және НЗМ оқу жұмысы жӛніндегі
директордың орынбасарының басшылығымен орыс тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдері ұйымдастырды.
Семинар барысында оқушылардың жауаптарын формативті бағалау, критерий бойынша бағалау, кері байланыс
арқылы бағалау, ӛзін-ӛзі бағалау, ӛзара бағалауды тәжірибеде қолдану кӛрсетілді. Семинар жоспарына сәйкес
ашық сабақтар, тренинг ӛткізілді.
13 ақпан.
«Ӛрлеу» БАҰО» АҚ филиалы БҚО ПҚ БАИ жоспарына сәйкес №36 ЖББОМ базасында сынып
жетекшілеріне арналған «PISA халықаралық зерттеуін жҥргізу
аясында оқушылардың функционалдық оқу сауаттылығын дамыту»
тақырыбында семинар-практикум ӛткізілді. Семинарға барлығы 24
тыңдаушы, (аудан,қала, облыстық мектеп) ЖББОМ сынып жетекшілері
қатысты.
Мақсаты: Оқушыларға функционалдық сауаттылыққа негізделген
PISA бағдарламасы тапсырмаларын орындаудың белсенді жолдарын
үйрету.
Күтілетін нәтиже:
1.Белсенді оқыту стратегияларын біледі;
2.Мектеп оқушыларының оқу сауаттылығын дамыту үшін белсенді оқыту стратегияларын қолдана алады;
3.Мұғалімдердің пәндік-теориялық, әдістемелік дайындығын күшейту арқылы оқушылардың функционалдық сауаттылықтарын
қалыптастыруға бағытталады;
4.Мәселені коллаборативті шешу дағдыларын дамытуды үйренеді.
Семинарға қатысушыларға әдістемелік және практикалық кӛмек кӛрсетілді, мұғалімдер шығармашылықтарын шыңдап, ӛзара ой бӛлісті.
Семинар ӛз мақсатына жетті. Семинар соңында мұғалімдерге PISA бағдарламасы бойынша барлық материалдар (электрондық нұсқа)
берілді.
25 ақпан.
Институт жоспарына сай Инновациялық технологиялар және ғылыми-жаратылыстану (гуманитарлық) пәндерді оқыту әдістемесі
кафедрасының ұйымдастыруымен, PISA тренерлерінің қолдауымен «PISA халықаралық зерттеуін жүргізу аясында оқушылардың
функционалдық сауаттылығын дамыту» тақырыбындағы облыстық ғылыми-тәжірибелік онлайн семинар ӛтті.
Семинар жұмысына PISA бойынша (оқу сауаттылығы, математикалық, ғылыми-жаратылыстану бағыты)
курстан ӛткен мұғалімдер қатысып, курстан игерген білім, білік дағдыларына сай баяндама жасады. Сонымен
қатар жан-жақты тақырыпта мақалалар жазды. Семинарға барлығы 23 мектеп қатысты, оның ішінде биылғы
PISA зерттеуіне қатысатын мектептер де қамтылды.
16-27 ақпан.
«Ӛрлеу» БАҰО АҚ Батыс Қазақстан филиалындағы қысқа мерзімді курс аясында
Ж.Досмухамедов атындағы педагогикалық колледж базасында ТжКББ
жалпы білім беретін пән оқытушыларына арналған кӛшпелі тәжірибелік
сабақ ұйымдастырылды. Сабақтың тақырыбы: Зерттеу қызметін
қалыптастыру арқылы оқытушылардың кәсіби құзыреттіліктерін
жетілдіру.
Мақсаты: колледж оқытушыларының зерттеу қызметін қалыптастыру.
Сабақтар дәріс және пікірталас түрінде ӛтті. Дәрісте мақала, баяндама,
эксперименттік және жоба жұмыстарының ресімделу талаптары қаралды.
Сонымен қатар, аталған колледж оқытушыларының және оқушылардың
зерттеу жұмыстарына шолу жасалды. Тыңдаушылар да зерттеу
жұмыстарымен бӛлісіп, қосымша кеңестер алды.
«Ұстаз» №1 (66) 2015
4
«Ӛрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» АҚ филиалы
«Батыс Қазақстан облысы бойынша педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін
арттыру институты»
Филиал акционерного общества «Национальный центр повышения квалификации
«Ӛрлеу» «Институт повышения квалификации педагогических работников по
Западно-Казахстанской области»
Ғылыми-әдістемелік журнал
«ҰСТАЗ»
Научно-методический журнал
1(66)2015
Журнал 09.03.1998
жылдан бастап шығады.
Қазақстан
Республикасының
Мәдениет және ақпарат
министрлігінде
12.06.2013 жылы қайта
тіркеліп, №13690-Ж
куәлігі берілді.
Қолжазба авторға
қайтарылмайды.
Жарияланған мақала
авторларының кӛзқарастары
редакция пікірін білдірмейді.
---------------------------
Теруге 01.03.2015 ж.
жіберілді.
Басуға 19.03.2015 ж. қол
қойылды.
Таралымы 700 дана.
Басылым индексі: 75524
Е-mail:
ustaz.jurnal@rambler.rи
Жылына 4 рет шығады.
Мақалалар қазақ, орыс,
ағылшын тілдерінде
басылады.
Выходит 4 раза в год,
материалы публикуются
на казахском, русском,
английском языках.
------------------------------
Редакцияның мекен
жайы: 090001,
Орал қаласы, Еуразия
даңғылы, 238,
телефон: 54-37-00,
24-13-70
Қҧрылтайшы:
«Ӛрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» акционерлік қоғамының
филиалы «Батыс Қазақстан облысы бойынша педагогикалық
қызметкерлердің біліктілігін арттыру институты»
Ақылдастар алқасы және редакция
алқасы мҥшелері
Софья Измуханбетова–«Ӛрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық
орталығы» акционерлік қоғамының филиалы Батыс Қазақстан
облысы бойынша педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін
арттыру институтының директоры, педагогика ғылымдарының
кандидаты.
Елдос Сафуллин – «Ӛрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы»
акционерлік қоғамының филиалы Батыс Қазақстан облысы бойынша
педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін арттыру институты
директорының орынбасары, магистр.
Айгҥл Мынбаева – Батыс Қазақстан облыстық білім басқармасының
басшысы.
Шалқыма Қҧрманалина – Ж.Досмұхамедов атындағы Орал
педагогикалық колледжінің директоры, педагогика ғылымдарының
докторы, профессор.
Светлана Бахишева – Педагогика ғылымдарының докторы.
Лариса Обыденкина –«Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ
Орал қаласындағы «Педагогикалық шеберлік орталығы» филиалының
директоры, педагогика ғылымдарының кандидаты.
Кҥлән Дҥйсенғалиева – «Ӛрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық
орталығы» акционерлік қоғамының филиалы Батыс Қазақстан
облысы бойынша педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін
арттыру институты Баспа қызметі және қоғаммен байланыс бӛлімінің
басшысы.
Редактор:
Ғабдушева Толқын Закарияқызы
Техникалық орындаушы:
Тех. редактор
Сәбит Валиев
«Ұстаз» №1 (66) 2015
5
Педагогикалық тәжірибе
Жабық тҧқымды ӛсімдіктердің кӛптҥрлілігі. Жабық тҧқымдылардың
табиғаттағы және адам шаруашылығындағы маңызы
Ж.З. Жунусова,
биология пәні мұғалімі,
№ 10 ЖОББМ,
Орал қаласы
ІІІ /негізгі/ деңгей бойынша сертификатталған мұғалім
Биология. Қысқа мерзімді жоспар.
Сыныбы: 7
Сабақтың
тақырыбы
Жабық тұқымды ӛсімдіктердің кӛптүрлілігі. Жабық тұқымдылардың
табиғаттағы және адам шаруашылығындағы маңызы.
Мақсаты
Жабық тұқымды ӛсімдіктердің тұқымы жемісінің ішінде жетілетіндігін,
кӛбею мүшесі гүл екенін және адам ӛміріндегі маңызы туралы білімді
меңгерту.
Кҥтілетін нәтижелер
А.Жабық тұқымды ӛсімдіктерге жалпы сипаттама береді.
В. Гүлді ӛсімдіктерді топтарға жіктей отырып, ажырата алады.
С. Жабық тұқымдылардың адам ӛміріндегі және табиғаттағы маңызын
сипаттайды.
Керекті жабдықтар
Интербелсенді тақта, суреттер, флипчарт, кестелер маркерлер және т.б.
электрондық оқулықтар, бағалау парағы, рефлексия парағы.
Сабақ барысы:
Сабақ
кезеңд
ері
Уақ
ыт
Мҧғалім әрекеті
Оқушы әрекеті
Кіріспе
2
мин
Оқушылармен амандасу, түгендеу.
Тренинг.
Ӛткен сабақ тақырыбын еске түсіреді.
Оқушылар
тренинг
барысында бір-біріне
тілектерін жолдайды.
Оқушы «Ашық
тұқымды ӛсімдіктер
бӛлімі»
қорытындылағаны
туралы жауап беру.
Тҧсау
кесер
13
мин
І топ «Сен білесің бе?»
1.
Тұқымды ӛсімдіктер қандай топтарға бӛлінеді?
2.
Ашық тұқымды ӛсімдіктер деп қандай ӛсімдіктерді
айтамыз?
3.
Ашық тұқымды ӛсімдіктерге қандай ӛсімдіктер
жатады?
4.
Кәдімгі қарағай қандай ӛсімдік?
5.
Қарағай қандай жолмен кӛбейеді?
ІІ топ «Сәйкестендіру кестесі»
1.Жеміс тӛзбейді
2. Ағаш діңінің су
ӛткізгіш бӛлігі
А. Дің
Ә. Микориза
Б. Дің
Әр
топқа
берілген
тапсырманы
интербелсенді тақтадан
орындайды.
Оқушылар үй
тапсырмасы бойынша
түсінгендерін
«Бағдаршам» әдісі
«Ұстаз» №1 (66) 2015
6
3. Селбес тамыр
4. Ағаш сабағы
5. Екі үйлі ӛсімдік
6. Топырақтың
бүлінуі.
7. Қоректендіруші
ұлпа
В. Арша
С. Эрозия
Д. Сүрек
Е. Ашықтұқымдылар
ІІІ топ. «Алтын қақпа» ойыны
1. «Алтын қақпа» ойыны
Әр қақпаның ӛз сұрақтары болады. Сұрақтарға жауап
беріп, қақпаны ашу керек.
1. Темір қақпа сұрағы: Тұқымдары қорғанышсыз,
қабыршақта бүрде ашық орналасқан ӛсімдіктер тобы
қалай аталады? (ашықтұқымдылар)
2. Күміс қақпа сұрағы: Балқарағайдың ӛзге
қылқанжапырақтылардан айырмашылығы неде?
(жыл сайын күзде жапырағы сарғайып, түсіп
отырады)
3. Бұл қылқанжапырақты ӛсімдік бүрінен мармелад
дайындалады және бүрі жидекке ұқсайды.
Сондықтан халық оны «бүржидек» деп те атайды.
(арша)
ІV топ. Кесте толтыру
Қылқан
жапырақты
ӛсімдіктер
Тұрмыстағы және
шаруашылықтағы маңызы
«Әр тҥрлі гҥлдер» суреті арқылы оқушыларды топқа
бӛлу.
арқылы ӛз-ӛздерін
бағалайды.
Әр түрлі гүлдердің
суреттеріне
байланысты топқа
бӛлінеді. Топқа бӛліну
арқылы жаңа сабаққа
қызығушылықтары
оянады.
Осы гүлдер арқылы
оқушылар жаңа сабақ
тақырыбы «Жабық
тұқымды ӛсімдіктер
бӛлімі, гүлді ӛсімдіктер
олардың маңызы және
топтарға бӛлінуі»
екенін айтады.
Негізгі
бӛлім
20
мин
Оқушылар 4 топта жұмыстанады.
1 топ: Жабық тұқымды ӛсімдіктерге сипаттама
береді.
2 топ: Гүлді ӛсімдіктердің ауыл және халық
шаруашылығындағы маңызымен танысады.
3 топ: Гүлді ӛсімдіктердің топтарға бӛлінуімен
танысады.
4 топ: Қосжарнақты және даражарнақты
ӛсімдіктермен танысады.
Жеке оқу, топтық жұмыс.
Бағалау критерийі
Табыс
критерий
Толық
білемін
(5-4
ҧпай)
Жарты
лай
білемін
(3-2
ҧпай)
Білмеймі
н
(1-0 ҧпай)
Жабық
тұқымды
ӛсімдіктерге
жалпы
сипаттамасын
білемін.
Гүлді
ӛсімдіктерді
Оқушылар тақырыпты
жеке оқып, жұппен,
топпен талқылап
түсініп алғасын, әр
топта «Ӛкіл» әдісі
арқылы топтар сағат
тілімен айналып
түсіндіреді.
Оқушылар жаңа
тақырып бойынша
түсінгендерін табыс
кретерийлері арқылы
ӛз-ӛздерін бағалайды.
«Ұстаз» №1 (66) 2015
7
топтарға
жіктей
отырып,
ажырата
аламын.
Жабық
тұқымдылард
ың адам
ӛміріндегі
және
табиғаттағы
маңызын
сипаттай
аламын.
Барлығы
Толық білемін:5-4 ұпай
Жартылай білемін:3-2 ұпай
Білмеймін:1-0 ұпай
Ҧпайларды мектеп бағасына алмастыру.
Жинаған ҧпайлар
қосындысы
Баға
12-8
«5»
8-5
«4»
5-3
«3»
3-0
«2»
Қорыт
ынды
бӛлім
10
мин
«Бинго» тәсілі арқылы жаңа сабақты бекіту.
«Бинго» ойыны
Сұрақ:Гүлді
ӛсімдіктерге тән
ұрықтану қалай
аталады?
Жауап:
Сұрақ: Гүлді
ӛсімдіктер
қандай
кластарға
жіктеледі?
Жауап:
Сұрақ:
Даражарнақты
лар класына
жататын
ӛсімдіктерді
ата?
Жауап:
Сұрақ: Ұрық
неден пайда
болады?
Жауап:
Сұрақ: Жақын
туыстар неге
бірігеді?
Жауап:
Сұрақ:
Қосжарнақты
ӛсімдіктердің
тұқымы
қандай
болады?
Жауап:
Сұрақ: Жабық
тұқымдылардың
қанша түрі бар?
Жауап:
Сұрақ: Гүл
бӛлімдерін ата?
Жауап:
Сұрақ:
Эндосперм
дегеніміз не?
Рефлексия. «5:5:1» тәсілі арқылы кері байланыс
жасау.
Сұрақтарға тез жауап
берген оқушы бинго
деп айтып жауаптарын
оқиды.
«5:5:1»
1.
Бүгінгі сабақты 5
сӛйлеммен
қорытындылаңыз.
2.
Бес сӛйлемді 5 сӛзге
дейін қысқартыңыз.
3.
Енді оны 1 сӛзге дейін
қысқартыңыз.
«Ұстаз» №1 (66) 2015
8
Д.М. Сибиряк «Приемыш»
Датова Г.М.,
учитель русского языка в казахской школе,
СОШ №33
ІІІ /негізгі/ деңгей бойынша сертификатталған мұғалім
Неделя
День 21.02.2014г.
Тема урока
Д.М. Сибиряк «Приемыш»
Общая цель
Продолжать знакомить детей с
произведениями
детской классической литературы;
развивать навыки связной речи, творческое
воображение, образное мышление;
развивать дальнейшую творческую
деятельность; формировать гражданскую и
нравственную позицию учащихся,
личностное отношение к окружающей
действительности.
Ожидаемые
результаты
Имеют представление о событиях,
описанных в рассказе. Умеют читать бегло,
осознанно, правильно, выразительно,
проявляют готовность к литературному
творчеству, рассуждают о прочитанном,
свободно делятся своими мыслями, при
анализе художественного произведения
обращаются к тексту, создают тексты
собственного сочинения, отстаивают
личную позицию. Умеют характеризовать
героев рассказа, делать вывод.
Тип урока
Знакомство с новой темой
Задания
Составление кластера. Применение приема
«Авторский стул». Заполнение Венн
диаграммы.
Необходимые
материалы
ИКТ, учебник, доска, видео - клип,
смайлики.
Ход урока:
Этапы урока
Действия учителя
Действия ученика
Вводная часть (3-5минут)
Создание коллаборативной
среды
Я хочу учиться,
Я хочу трудиться,
Я хочу учась трудиться,
Я хочу трудясь учиться.
Презентация (10 – 15 минут) Показывает видео – фильм
«Бесконечная верность собаки
на руинах Японии» Подумаем,
о чем он.
Задание каждому ряду: Дома
вы составили рассказ по
темам:
«Рыбак»,
«Озеро»,
«Собака» Посоветуйтесь и
выберите
самый
лучший
рассказ.
Прочитайте.
О любви и преданности, о
доброте и взаимопонимании.
Выбирают лучший рассказ.
Читают. Оценивают друг
друга по критериям:
- При чтении речь грамотная,
четка, ясная;
- Есть последовательность
«Ұстаз» №1 (66) 2015
9
Учащиеся первого ряда
оценивают учащихся второго
ряда, второй – третьего, третий
– первого.
изложения текста;
- Отсутствуют повторы;
- Хорошо продуман вывод.
Основная часть (20 минут)
Проверка
дом.
задания.
И.С.Тургенев «Перепелка»
Какие чувства вы испытали,
ознакомившись
с
текстом
рассказа?
Мы
сегодня
с
вами
продолжаем тему доброты.
Эпиграф урока:
Самый лучший день - сегодня.
Самый лучший отдых
–
работа.
Самая лучшая работа та,
которую ты любишь.
Самая большая потребность –
общение.
Самоѐ большое богатство –
здоровье.
Самый большой дар - любовь .
Какие
ассоциации
у
вас
возникают,
когда
слышим
слово «Приемыш»?
Чье и какой рассказ мы
сегодня будем рассматривать?
Знакомство с текстом рассказа
«Приемыш»
Как можно озаглавить I и II
части рассказа?
Бодрячок
«Семицветик»
(Упражнение для глаз)
Авторский стул (К доске
выходит
один
ученик
и
выступает в роли главного
героя Тараса, отвечая на
вопросы одноклассников.)
Кубизм: (Слайд 5)
Венн диаграмма
Д/З. Придумать продолжение
рассказа.
Задают друг другу вопросы
по рассказу, раскрывая
содержание произведения.
Отвечают на вопрос.
Заранее подготовленный
ученик знакомит с
презентацией «Дмитрий
Наркисович Мамин -
Сибиряк»
Составляют кластер к слову
«Приемыш»
Определяют тему урока.
Читая по очереди, знакомятся
с текстом. Придумывают
названия I и II части рассказа.
Задают вопросы. Ученик в
роли Тараса отвечает на
вопросы.
Отвечают на заданные
вопросы. Находят общее и
различие между Соболько и
Приемышем.
Итог
Оценки за урок. Лидеры групп
оценивают членов своих
групп, комментируя свои
оценки.
Чему научил нас рассказ?
Какое у вас настроение?
Оценивают урок смайликами.
Самоанализ урока:
В течение всего урока шестиклассники были активны. Особенную активность проявили при
использовании приема «Авторский стул». В роли главного героя выступал Саят, который самого
начала вошел в образ и отвечал на вопросы от первого лица. А вопросы и ответы были
следующие: - Почему вы приютили дикую птицу? (Она была беспомощна).
«Ұстаз» №1 (66) 2015
10
– Почему вы считаете, что вы не одиноки? (У меня есть мои друзья, моя семья.) – Когда лебедь
улетел, вы сильно расстроились? (Да) – Почему? ( Я боялся, что он не вынесет перелета). – Вы
хотели бы, чтобы лебедь жил с вами? (Конечно, он же мне стал родным!) – Вы обиделись на
Приемыша? (Не обиделся, но было грустно расставаться.) – А почему вы тогда его отпустили?
(Он привык жить на воле, поэтому скучал по своим.)
Ученики дома составили маленькие рассказы на данную тему, но все три рассказы о доброте.
Они сумели дать друг другу объективную оценку. Гульжихан составила презентацию по
биографии писателя. Не менее активны были ученики, когда давали характеристику лебедю ( в
классе стоял рабочий шум), каждый хотел что – то добавить. Характерезуя птицу, умело
подтверждали свои ответы примерами из текста. Заполняя диаграмму ВЕНН, отличием
посчитали только то, что Соболько – собака, она домашнее животное, а Приемыш - птица,
причем дикая. А схожести у обоих: благодарные, смелые, решительные, умные. На вопрос: «Где
вы можете применить знания, полученные на уроке?», ответил тот же Саят: «В обыденной
жизни». С урока все дети ушли с хорошим настроением.
Перевод чисел из одной системы счисления в другую
Имаканова В.А.,
учитель физики и информатики ,
КГУ «Областная
специализированная школа-интернат
для одаренных в спорте детей»,
г. Уральск
Цель урока: сформировать у учащихся навыки и умения переводить числа из одной системы в
другую.
Задачи урока:
- учащиеся вспомнят целочисленное деление;
- учащиеся узнают правила перевода чисел из одной системы счисления в другую;
- учащиеся научатся переводить числа из десятичной системы счисления в любую другую;
- учащиеся научатся переводить числа из двоичной системы счисления в систему счисления с
основанием 2
n
и обратно;
- учащиеся будут развивать социально-коммуникативную компетентность.
Форма работы: индивидуальная, групповая.
Программно-дидактическое обеспечение урока: ПК, программа Калькулятор.
Ход урока.
1.
Организационный момент и постановка целей урока.
1.
Сколько лет каждому из вас в шестнадцатеричной системе счисления?
«Ұстаз» №1 (66) 2015
11
2.
«10», «100», «101», «110». Такой бы была шкала оценок в школе в двоичной системе
счисления.
Давайте мы с Вами вспомним, что знаем по разделу «Системы счисления».
2. Фронтальный опрос учащихся.
1. Что называют системой счисления? (Системой счисления называется совокупность символов
(цифр) и правил их использования для представления чисел).
2. Какие виды систем счисления вы знаете? (Позиционные и непозиционные системы
счисления).
3. Приведите примеры непозиционной системы счисления. (Римская система, в которой в
качестве цифр используются некоторые буквы: I (1), V (5), X (10), L (50), C (100),
D (500), M (1000)).
4. А почему она считается непозиционной системой счисления? (В системе значение цифры не
зависит от ее положения в числе. Например, в числе ХХХ цифра Х встречается трижды, а в
каждом случае обозначает одну и туже величину 10, а в сумме ХХХ это 30).
5. Какая система называется позиционной? (В позиционной системе счисления количественное
значение цифры зависит от ее позиции в числе. Позиция цифры называется РАЗРЯДОМ. Размер
числа возрастает с права налево. Наиболее распространенной в настоящее время являются:
десятичная, двоичная, восьмеричная и шестнадцатеричная).
6. Что называется основанием в позиционной системе счисления? (В позиционной системе
счисления основание системы равно количеству цифр, используемых ею, и определяет, во
сколько раз различаются значения цифр соседних разрядов чисел).
7. Какие примеры вы можете привести позиционной системы счисления?
Например: 101010
2
– двоичная (основание 2, используются две цифры – 0,1)
345
10
– десятичная (основание 10, используются десять цифр – 0 … 9)
746
8
– восьмеричная (основание 8, используются 8 цифр – 0 … 7)
8. Как можно перевести дробную часть числа из десятичной системы счисления в 2-ую, 8-ую, 16-
ую системы счисления? (Нужно умножать дробную часть числа и полученные при выполнении
умножения целые части записывать. Как только начинается повтор цифр в целой части числа,
умножение можно не выполнять.
9. В чем же преимущество у шестнадцатеричной системы счисления в отличии от других?
(Недостаток двоичной системы счисления в том, что для записи даже небольших чисел
приходится использовать много знаков, так как основание мало. Поэтому в современных
компьютерах помимо двоичной системы счисления применяются и другие, более компактные по
длине чисел системы. Такими являются шестнадцатеричная и восьмеричная системы счисления).
3. Изложение нового материала.
Для записи любой цифры восьмеричного необходимы три двоичные цифры (триады). Поэтому
преобразуемое двоичное число разделяют справа налево на группы по три двоичных цифры, при
этом самая левая группа может содержать меньше трѐх двоичных цифр. Например, двоичная
цифра 011 есть цифра три в восьмеричной системе счисления. Затем каждую группу двоичных
цифр выражают в виде восьмеричной цифры, представленной в таблице:
Двоичная система
Восьмеричная система
000
0
001
1
010
2
011
3
100
4
101
5
110
6
111
7
Например, двоичное число 1101111011, разбитое на группы по три двоичные цифры, можно
записать как 1 101 111 011 и затем после записи каждой группы одной восьмеричной цифрой
получить восьмеричное число 1573. Аналогично преобразуется двоичное число в
«Ұстаз» №1 (66) 2015
12
шестнадцатеричную систему счисления. Преобразуемое двоичное число делят на группы по
четыре двоичных цифры в каждой (тетрады), поскольку для записи любой цифры
шестнадцатеричного числа необходимы четыре двоичных цифры.
Десятичная система
Двоичная система
Шестнадцатеричная система
0
0000
0
1
0001
1
2
0010
2
3
0011
3
4
0100
4
5
0101
5
6
0110
6
7
0111
7
8
1000
8
9
1001
9
10
1010
A
11
1011
B
12
1100
C
13
1101
D
14
1110
E
15
1111
F
Поэтому двоичное число 1101111011, использованное в предыдущем примере, после разбиения
на группы по четыре двоичных цифры, можно записать 11 0111 1011 и после выражения
каждой группы одной шестнадцатеричной цифрой получить шестнадцатеричное число 37В.
Например:
1 111 101 001
2
=011 111 101 001
2
=3754
8
11 1110 1001
2
=0011 1110 1001
2
=3Е9
16
Выполним несколько заданий. Делим доску пополам, выходит два ученика, первая половина
доски перевод в 8-ую, вторая половина доски – в 16-ую системы счисления.
Задание. Переведите двоичные числа в восьмеричную систему счисления шестнадцатеричную.
а) 11110110011 б) 1101101001001 в) 1001101011001
г) 11011111011 д) 1010111011101 е) 1110111101011
Перевод чисел из восьмеричной и шестнадцатеричной систем счисления в двоичную.
Преобразование восьмеричного или шестнадцатеричного числа в двоичное осуществляется
простым переводом каждой цифры исходного числа в группу из трех (триад – для
восьмеричного) или из четырех (тетрад – для шестнадцатеричного числа) двоичных цифр.
Например, 123
8
=001 010 011
2
А17
16
=1010 0001 0111
2
Если после перевода целая часть двоичного числа начинается с нулей, то их отбрасывают. То же
самое делают с нулями в конце дробной части.
Задания.
1.
Перевести восьмеричные числа в двоичную систему счисления с помощью таблицы: а) 324
8
;
б) 1576
8
; в) 37,25
8
; г) 206,125
8
.
2.
Перевести шестнадцатеричные числа в двоичную систему счисления с помощью таблицы: а)
А59
16
; б) 87
16
; в) 2СЕ
16
; г) 1F5A
16
.
4. Практическая часть.
«Арифметические вычисления в различных системах счисления».
Цель работы: научиться с помощью калькулятора выполнять арифметические операции в
различных системах счисления.
Программное обеспечение: стандартное приложение Калькулятор.
Задание. Провести арифметические операции (сложение, вычитание, умножение и деление) над
числами 1010
2
и 10
2
; 124
8
и 14
8
; 3Е8
16
и 64
16
.
«Ұстаз» №1 (66) 2015
13
Порядок работы:
1.
Запустить программу Калькулятор командой главного меню [Пуск – Программы –
Стандартные = Калькулятор].
2.
Перевести Калькулятор в режим расширенных возможностей командой [Вид - Инженерный].
3.
Перевести переключатель в положение Bin. Выполнить сложение чисел 1010
2
и 10
2
. Записать
результат в тетрадь.
4.
Выполнить перевод чисел 1010
2
и 10
2
в десятичную систему счисления, проверить результат
сложения.
5.
Провести вычитание, умножение и деление аналогично пункту 3 и 4.
6.
Перевести переключатель в положение Oct. Аналогично пунктам 3-5 выполнить операции над
числами 124
8
и 14
8
. Ответы записать в тетрадь.
7.
Перевести переключатель в положение Hex. Аналогично пунктам 3-5 выполнить операции
над числами 3Е8
16
и 64
16
. Ответы записать в тетрадь.
5. Рефлексия.
Творческое задание. Постройте в координатной плоскости заданную фигуру по плану,
предварительно осуществите перевод координат точек из двоичной системы счисления в
десятичную.
1)
Постройте окружность с центром в точке (1010, 1010), с радиусом 101;
2)
Постройте точки и соедините их с отрезками, закрасьте соответствующим цветом. Синий (11;
111), (100; 1000), (101; 111), (100; 11).
Синий (111; 111), (1000; 1000), (1001; 111), (1000; 110).
Красный (100; 100), (110; 11), (1000; 100).
Ответ: улыбающийся человечек, который получился в результате творческого задания, -
подтверждение тому, что вы хорошо поработали на уроке.
6. Подведение итогов. Учащиеся записывают домашнее задание. Заполните магический квадрат
цифрами в десятичной системе счисления: 1) 1000
2
; 2) 0001
2
; 3) 0110
2
; 4) 0011
2
; 5) 0101
2
; 6)
0111
2
; 7) 0100
2
; 8) 1001
2
; 9) 0010
2
.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Ҧлыбритания. Мемлекеттің қҧрамы мен қҧрылымы. Табиғат жағдайлары
мен ресурстары. Халқы
А.Н. Қадырғалиева,
география пәнінің мұғалімі,
Қ.Аманжолов атындағы ЖОББМ,
Переметный ауылы,
Зеленов ауданы
География
Сыныбы 11
Күні :
Сабақтың
тақырыбы:
Ұлыбритания. Мемлекеттің құрамы мен құрылымы.Табиғат жағдайы мен
ресурстары. Халқы.
Сабақтың
мақсаты
Ұлыбритания мемлекеттік құрылымын, табиғат жағдайының ерекшелігін, халқы
туралы ұғым қалыптастыру.
Күтілетін
нәтиже
А. Елдің экономикалық географиялық жағдайына сипаттама береді.
В . Салыстырып ой түйін жасап пікір айтады.
С .Топта жұмыстанып, ойын дәлелдеп, қорытынды шығара алады.
Негізгі дерек
Оқулық атлас топтарға бӛлінетін парақшалар. Дүние жүзінің саяси картасы,
«Ұстаз» №1 (66) 2015
14
кӛздері
,маркер, постер,ноутбук
Қолданылатын
әдістер
Топқа бӛлу, СТО, Жеке, жұптық, Тұжырымдау, Т кестесі, Сәйкестік тест. Сен
маған, мен саған. Тізбектеп оқыту. Жигсо әдісі.
Сабақтың барысы
Бӛлімдері
Мұғалімнің әрекеті
Оқушы әрекеті
Кіріспе
Амандасып, түгендеп, психологиялық тұрғыдан
дайындап аламын.
Бес топтарға бӛлінеді.
Сәйкестік тест
1 Автомобильдері мен аэроғарыштық техника ӛндірісі
Даймлер - Крайслер
2 Автомобильдер жасау Фольксваген БМВ
3 Электроника, электр техникасын Сименс
4 Ақпарат тарату техникасы Дойче телеком
5 Электр техникасын жасау Бош
Тҧжырымдау әдісі
Дүние жүзінде алатын орны
Жеңіл автомобиль
жасаудан
Жапония АҚШ
Кеме жасаудан
Жапония.Корея
ГФР ӛнеркәсіп
ӛндірісінің кӛлемі
АҚШ Жапония
Т Кестесі Ия. Жоқ
1Германияның автомобиль астанасы Детройт.
Жоқ
2 Германияны химиялық держава деп аталады. Ия
3 Бовария дүние жүзінде құлмақ ӛсірудің ірі ауданы
Ия
4 Германияның басты сауда әріптестері Қытай, Канада
Жоқ
5 Германия мен Қазақстан арасындағы байланыс 1992
ж Ия
6 Германияны Қазақстан жиһаз ӛнеркәсібі бойынша
қаржыландырады. Жоқ
7 Германия инвесторлары ӛз қаржыларын Қарағанды.
Шығыс Қазақстан . Павлодар. Қостанай облыстарының
кәсіп орындарын дамытуға жұмсайды. Ия
Оқушылар топтарға
бӛлінеді
Дұрыс сәйкестік болса
5
Тапсырма орындалып
қателіктер болса 3
Жауаптардың бір екеуі
ғана дұрыс болса 1
Толық орындалған
болса 3
Жартылай орындалған
болса 2
Орындалып қателіктер
болса 1
Әр ұпайға дұрыс жауап
берілсе сонша ұпай
алады.
Тұсаукесер
Жұмбақтап жасыру.
Тҥртіп алу әдісі бойынша оқушылар Ұлыбритания
туралы білетіндерін постерге жазады.
Ӛз ойларын ортаға
салады.
Тақтадан негізгі
мәліметтерді жазып
алады.
Жерінің ауданы
Халқы
Астанасы Лондон
Мемлекеттік
құрылымы
конститутцияялық
монархия
Мемлекет басшысы
Королева
Үкімет басшысы
премьер министр
Заң шығарушы
органы парламент
«Ұстаз» №1 (66) 2015
15
Мемлекетттік тілі
ағылшын тілі
Ақша бірлігі фунт
стерлинг
Негізгі бӛлім
Тӛрт топ оқушылары оқулық мәтінімен жұмыстанады.
Бесінші топ Ақпараттық бӛлім айдары бойынша
жұмыстанады.
Оқушылар оқулық
мәтінімен танысады.
Білдім айдары кестесін
толтырады.
Жаңалық болғанын
жигсо әдісі бойынша
толықтырады.
Қолдану
Тізбектеп оқыту әдісі бойынша
Бір топ бұрыннан білетінін айтады.
Екі топ Білгенін айтады.
Үш топ жаңалығын айтады.
Тӛрт топ қосымша толықтырулар енгізеді.
Бес топ интернеттен алған жаңалықтары мен бӛліседі.
Қол соғып
қошеметтейді.
Әр топ оқушылары бір
жіңішке,бір жуан
сұрақтар дайындайды.
Сен маған мен саған
әдісі бойынша.
Қорытынды
Сабақтан не үйрендіңіз?
Сабақта қиналған жерлеріңіз болды ма?
Сабақтан алған әсерлеріңіз?
Оқушылар жауаптарын
парақшаларға жазып
қалдырады. Белсенді
деген оқушылардан
ауызша тыңдалады. Ӛз
ӛздеріне бағаларын
қойып отырады.
Үйге
тапсырма
Достарыңызбен бөлісу: |