Microsoft Word 1 География doc



Pdf көрінісі
бет17/146
Дата08.11.2022
өлшемі16,6 Mb.
#48309
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   146
Байланысты:
журнал казну вестник

ҚазҰУ Хабаршысы. География сериясы. 2010, №2 (31) 
 
15 
Қырғызстаннан 5,4 есе, Өзбекстаннан 4,4 есе, Тəжікстаннан 6,2 есе, Түркіменстаннан 2 есе 
артық тұр. 
5-кесте
Жан басына шаққандағы ІЖӨ (САП бойынша 1 адамға доллар) 
Елдер 2000 
2007 
2008 
Қазақстан 5871 
11100 
11464 
Түркменстан 3956 
5200 
5782,5 
Қырғызстан 2711 
2000 
2118 
Өзбекстан 2441 
2300 
2583 
Тəжікстан 1152 
1800 
1846 
Орталық Азия 2772 
3600 
4097,5 
Орталық Азияның сыртқы сауда айналымы 2000 жылы 26,4 млрд.доллардан 2008 жылы 
153,4 млрдқа, яғни, 5,8 есеге өсті, оның ішінде: Қазақстанда 7,9 есеге, Қырғызстан-5,2, 
Өзбекстан – 2,8, Тəжікстан – 3,9, Түркменстан – 4,2 есеге өсті. Қазақстанның аймақтағы үлесі 
2000 жылы 52,3% болды, 2008 жылы 18,6%-ға ұлғайды, яғни үлесі 70,9% жетіп, аймақта 
жетекші рөл атқарады (6-кесте). 
6-кесте
Орталық Азия елдерінің сыртқы сауда айналымы (млрд. долл.) /5/ 
Елдер 2000 
ОА үлесі % 
есебімен 2000 
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 
ОА үлесі % 
есебімен 2008 
Қазақстан 
13,8 
52,3 
15,1 16,2 21,3 32,9 45,2 61,9 80,5 109 
70,9 
Қырғызстан 1,0 
3,8 
0,9 1,1 1,3 1,7 1,8 2,5 3,7 5,2 
3,4 
Өзбекстан 
6,2 
23,5 
6,3 5,7 6,7 8,7 9,5 10,7 14,7 17,3 
11,2 
Тəжікстан 
1,2 
4,5 
1,4 1,5 1,6 2,3 2,2 3,1 4,4 4,7 
3,1 
Түркіменстан 4,2 
15,9 
4,9 5,0 6,1 7,2 8,6 9,4 11,6 17,6 
11,4 
Барлығы 
26,4 
100 
28,6 29,5 37,0 52,8 63,9 88,4 114,9 153,8 
100 
Орталық Азия елдерінің негізгі сыртқы сауда серіктестері - Еуропалық Одақ (26,8%), 
Ресей (18,2%), Қытай (13,5%). Қазақстанның Еуропалық Одақтағы сауда айналым үлесі 
аймақтың 92%-ын құрайды. Қазақстанның Қытаймен 2008 жылы сауда айналымы
16,4 млрд. доллар, Ресеймен 28,8 млрд. долларға жетті (осы ретте 2000 жылы Қытаймен –
4,1 млрд. долл., Ресеймен – 4,2 млрд.). Қазақстанның сыртқы сауда айналымында Қытайдың 
Шыңжан-Ұйғыр автономиялық ауданы басты рөл атқарады. 2008 жылы Қазақстанның 
ШУАР мен сыртқы сауда айналымы 9,3 млрд. доллар, яғни, Қытаймен барлық сауда 
айналымының 76,2%-ын алады. Қазақстанның Орталық Азия елдерімен сыртқы сауда көлемі 
2008 жылы 3111,4 млн долларға жетті, яғни 2000 жылмен салыстырғанда (400,2 млн. доллар) 
7,3 есеге ұлғайды. Дегенмен, жалпы сыртқы сауда айналымында өзге елдер (Қырғызстан, 
Өзбекстан, Тəжікстан, Түркіменстан) 2,8%-ды ғана құрап отыр. Қазақстанның басты сауда 
серіктестері Еуропалық Одақ елдері – үлесі 35,9% Ресей – 18,3%, Қытай – 11,2%. 
Қазақстанның аймақтағы сауда айналымында бірінші орынды Өзбекстан алады – 
1,8 млрд. доллар (2000 ж. – 204 млн. долл.), үлес салмағы 57,5%, одан кейінгі Қырғызстан –
608,4 млн.долл. (2000 ж. – 88,4), үлес салмағы 19,6%, Түркіменстан 437,9 млн. долл. (50,5), 
үлес салмағы 14,0% Тəжікстан 277,1 млн. долл. (57,3), үлес салмағы – 8,9%-ды құрайды. 
Орталық Азияның экспорттық пен импорттық потенциалы əр елдің халықаралық жəне 
аймақтық географиялық еңбек бөлінісіндегі орнына, яғни, оның аумақтық, табиғи-
ресурстық, əлеуметтік-демографиялық, экономикалық əлеуеттеріне (потенциалына) 
байланысты (7-кесте).
Мысалы, Қазақстанның экспорттық салалары: мұнай-газ, көмір, қара жəне түсті 
металлургия өнеркəсіптері, дəнді-дақыл шаруашылығы; Қырғызстанда тау-кен өнеркəсібі, 
сурьма, сынап, қалайы, алтын мен гидроэнергетика, жүн өнеркəсібі, қой шаруашылығы, 




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   146




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет