ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ
25
5-НҰСҚА
Бақ ішінде адам болмайтын. Күндіз құс екеш құс та сайрамайтын мұнда.
Тек таңертеңгі жəәне кешкі шақтарда Гхутахтың көк жасыл жазығына қарай
алыс таулардан қоңыр салқын самал ескенде ғана құстар улап-шулап қоя беретін.
Алайда, мұнда бағбан боп келгеніне бір жұмадай
ғана болған, бұ дүниенің күйкі
тірлігімен қоштасқан жиһанкез жан үшін ең лəәззатты сəәт таң алдындағы
əәупілдектің құлақ құрышын қандырар махаббат ынтығына толы, құпияға толы əәні
болатын. Осындай шақтарда ол
ұйқысы қанып, төңірекке рахаттана көз
жіберетін
де,
бұлақтағы тастай суға жуынып, басқа жұмысқа отырмас бұрын қолына
қыпшағын алатын. Қос ішекті термелей отырып, əәупілдек əәніне құлақ тосқан күйде
таңғы жұпар ауаны көкірегін кере жұтып, ойын бір арнаға түсіріп, өзінің
жазбаларын жалғастыруға əәзірленетін.
Сайраған құстар əәні оны көптен бері арман етіп жүрген музыка жайлы кітап
жазуға итермелейтін. Парақ-парақ қағаздар бетінде музыкалық ноталардың толып
жатқан белгілері жазылған. Құстар үнінің ырғақты саздарын ден қоя тыңдап, əәр
дыбысқа дəәл анықтама беруге тырысатын, музыка өз ойларын, түйгендерін қағаз
бетіне түсіріп, оның тарихы мен теориясын жүйелеумен шұғылданды. Ал сол
үздік-создық ойларын бір кітап етіп, ертедегі гректер мен индустардың музыка мен
музыка аспаптары жайлы ғылымның негіздері бар еңбектерін тегіс зерттеу қажет.
(174 сөз)
ƏӘ.ƏӘлімжанов « Ұстаздың оралуы», «Жазушы» Алматы
1. Бағбанды ең ерекше күйге енгізетін сəәтті белгілеңіз
A)Қоңыр салқын самал желдің соғуы
B)Бұлбұлдың таңғы үнін естуі
C)ƏӘупілдектің сиқырлы əәніне елтуі
D)Таңғы жұпар ауамен тыныстауы
E)Құстардың сайраған үніне таңдануы
2. Мəәтінге сəәйкес келмейтін ақпаратты көрсетіңіз.
1.Сайраған құстар əәні оның музыка жайлы кітап жазуына кедергі болатын.
2. Алыс таулардан соққан қоңыр самал жел ескенде ғана құстар улап-шулап
қоя беретін
A)Дұрыс жауап жоқ
B)Тек екіншісі
C)Екеуі де бұрыс
D)Екеуі де дұрыс
E)Тек біріншісі
Күн көңіл күйді көтеріп, күйзелістің алдын алады. Өз кезегінде, көңіл күйге
жауап беретін заттар иммундық жүйені күшейтеді. Ультракүлгін сəәулелер ағзада
жүріп жатқан көптеген процестерді – тыныс алу, зат алмасу, қан айналу мен
эндокриндік жүйенің жұмысын күшейтеді. Бұдан өзге, күн сəәулесінің əәсерінен
ағзамыз D дəәруменін өндіреді.
Қызық дерек:
Күн сəәулесінің əәсерінен синтезделетін D дəәруменінің мөлшері
мына факторларға байланысты: сəәуле толқынының ұзындығы мен терінің əәуелгі
пигменттігінде. Күн астында таңертең жəәне күн батарда жүрген пайдалы, сонымен