2.5. Бас төмендеткіш қосалқы станцияның орналасу орнын анықтау.
Қоректендіру көзінің орналасу орнын анықтау оның объекті бойынша электр энергиясын экономикалық тиімді түрде тарату болып табылады. Өйткені, оған байланысты жүктемелердің жақын орналасуы қарастырылады. Неғұрлым цехтардың жүктеме қуаты көп болса, соғүрлым соған жақын орналасуы керек. Біздің есепте бірнеше жүктеме болғандықтан, соларға байланысты есептеуіміз керек. Бұл есептерді шешу барысында көптеген формулалар мен тәжірибелер жасалған. Соның ең оңтайлысы цехтардың координаталар жүйесі арқылы шығару.Ол үшін ең алдымен бүкіл объектілердің орналасу координаталарын анықтаймыз. Координаталар масштаб бойынша алынуы керек.
Кесте-7
№№
п/п
|
Наименование
|
Xi
|
Pi. КВт
|
PiXi
|
1
|
Зауыт басқарма,дәмхана
|
6,1
|
1013,6
|
6183
|
2
|
Механикалық цех№1
|
6,4
|
108,81
|
696
|
3
|
ЭЛОУ цехы
|
6,5
|
1208,4
|
7854
|
4
|
Химиялық цехы
|
9,3
|
937,2
|
8716
|
5
|
Ұсталық-термиялық цех
|
1,9
|
118,32
|
225
|
6
|
Бу қазандығы
|
1,9
|
1587,3
|
3016
|
7
|
Энергоцех
|
1,6
|
1180,8
|
1889
|
8
|
Компрессор:
10 кВ
0,4кВ
|
6,9
|
158,7
|
1095
|
9
|
Утилизатор цехы
|
7
|
2847
|
19929
|
10
|
Инструменттер цехы
|
7
|
578,42
|
4048,94
|
11
|
Мұнай сақтау қоймасы
|
13,5
|
301,5
|
4070
|
12
|
Дайын өнім қоймасы
|
13,3
|
280
|
3724
|
13
|
Шикізат қоймасы
|
9,3
|
95,94
|
892
|
14
|
сорғыш
|
9,2
|
112,5
|
1035
|
15
|
Крекинг дайындау цехы
|
6,1
|
203,4
|
1240
|
Кесте-8
№№
п/п
|
Наименование
|
уi
|
Pi. КВт
|
Piуi
|
1
|
Зауыт басқарма,дәмхана
|
5,1
|
1013,6
|
5169,36
|
2
|
Механикалық цех№1
|
3
|
108,81
|
326,43
|
3
|
ЭЛОУ цехы
|
7
|
1208,4
|
8458,8
|
4
|
Химиялық цехы
|
4
|
937,2
|
3748,8
|
5
|
Ұсталық-термиялық цех
|
2,8
|
118,32
|
331,29
|
6
|
Бу қазандығы
|
5,9
|
1587,3
|
9365,07
|
7
|
Энергоцех
|
0,7
|
1180,8
|
826,56
|
8
|
Компрессор:
10 кВ
0,4кВ
|
0,4
|
3584
|
1433,6
|
9
|
Утилизатор цехы
|
|
|
|
10
|
Инструменттер цехы
|
1,5
|
578,42
|
867,63
|
11
|
Мұнай сақтау қоймасы
|
6
|
301,5
|
1809
|
12
|
Дайын өнім қоймасы
|
1
|
280
|
280
|
13
|
Шикізат қоймасы
|
0,4
|
95,94
|
38,37
|
14
|
сорғыш
|
1,1
|
112,5
|
123,75
|
15
|
Крекинг дайындау цехы
|
9
|
203,4
|
1830,6
|
Бас төмендеткіш қосалқы станцияның орнын анықтағанда төмендегі өрнекті пайдаланамыз:
Хо = Уо =
Хо = = 6,4 Уо =
2.6. Күштік трансформатордың саны мен қуатын анықтау
Трансформаторлардың саны мен қуаты біріншіден жүктеме категориясына байланысты анықталады. Оның саны 1 және 2 категорияларда 2 ге тең болады. Ал 3 категорияда 1 ге тең.
Трансформатордың қуатын анықтау мәселесі терең есептеу жолдарын қажет етеді. 1 категорияларды әрбір трансформатор берілген қуатты көтере алуы қажет. Бұл жағдайда трансформатордың жүктелуін ескеруіміз қажет. 2 категорияларда әрбір трансформатор берілген қуаттың 60 пайызын көтере алуы қажет. Бұл жағдайда трансформатордың жүктелуін тағыда ескеруіміз қажет. 3 категорияларда әрбір трансформатор берілген қуатты көтере алуы қажет. Бұл жағдайда трансформатордың жүктелуін тағыда ескереміз.
2.6. 1 ЦРП бас тарату жүйесінің саны мен қуатын анықтау
Электр энергиясын объектілерге тарату үшін, төмендеткіш трансформаторлар таңдауымыз керек. Трансформатордың саны желінің санына байланысты 2-ге тең болады. Ал трансформатордың қуатын анықтағанда өндіріс орнының жүктеме графигіне сүйене отырып табамыз. Ол төмендегідей өрнекпен анықталады:
S экв1 =
Осы өрнек арқылы есептеуді келесідей етіп жүргіземіз:
S экв1
= 10393 КВА = 10 МВА.
Табылған S экв. арқылы Б. Н. Неклепаев, И. П. Крючков әдебиетінен бас төмендеткіш қосылқы станцияға күштік транформатор таңдаймыз. Яғни, таңдалған трансформатор түрі келесідей:
ТМТН – 6300/110
Таңдап алынған трансформатор келесі шартты қанағаттандыруы керек:
Stp > S экв.
12,6 > 10 МВА.
Енді таңдап алынған трансформаторды авариялық және систематикалық асқын жүктемеге тексеруіміз керек. Авариялық жағдай қысқы периодта болады деп алсақ, онда бүкіл өндіріс орнының жүктемесі бір трансформаторға жүктеледі.
Апаттық асқын жүктелу коэффициентін келесі өрнектеп анықтаймыз:
Кn ав1 = = = 0,79
Систематикалық асқын жүктелу коэффициентін келесі өрнекпен анықтаймыз:
К2 =
Мұндағы: S экв. = =
= 10352,9 КВА.
К2 = = 1,64
Sав.т > К2 · St
10393 > 1.64 · 6.3
10393 > 10.33.
2.6.2 Цехтарға күштік трансформатордың саны мен қуатын анықтау
Цехтық трансформаторларды таңдау.
Цехтың трансформаторларды келесідегі шарттар бойынша таңдауымыз керек:
1. Егер объектілер 1-категориялы жүктемелерге жатса, онда әрбір объектіге 2 трансформатордан таңдаймыз.
2. Электр қамтамасыз ету желілері радиалды және магистральды болып қолданылады:
а) магистральды, егер трансформаторлар бір түзудің бойында жатса және олардың саны 3, 4 – трансформатордан аспауы керек;
б) радиалды, егер электр жүктемелерінің қуаты өте үлкен болса, жақын орналасса.
Берілген өндірісі орындарындағы объектілердің жүктеме қуаттарын және категорияларын анықтай отырып, мынадай тұжырымға келеміз. Яғни, әрбір объектіге 2 трансформаторлық қосалқы станция орналастырылсын.
20 КВ-қ кернеу класы үшін, 8 объектінің қуаты Smax8 = 3585,4 КВА болғандықтан, оған төмендегідей маркалы трансформатор таңдаймыз:
ТМ – 2500/20.
Осы таңдалып тұрған трансформаторды папаттық асқын жүктемеге тексеруіміз керек.
Kn. ab = = = 1.4
Ал, қалған объектілер 10 КВ-қ кернеу класына жатқандықтан, оларға төмендегідей маркалы трансформаторлар таңдаймыз және осы таңдалған трансформаторлардың аппаттық асқын жүктелуін тексереміз:
Smax1 = 1351,4 КВА
ТМ – 630/10
Kn. ab = = = 2,14
Smax2 = 167,4 КВА
ТМ – 100/10
Kn. ab = = 1,67
Smax3 = 1421,6 КВА
ТМ – 1000/10
Kn. ab = = 1,42
Smax4 = 1171,5 КВА
ТМ – 630/10
Kn. ab = = 1,8
Smax5 = 182,03 КВА
ТМ – 100/10
Kn. ab = = 1,82
Smax6 = 1984,12 КВА
ТМ – 1000/10
Kn. ab = = 1,98
Smax7 = 1574,4 КВА
ТМ – 1000/10
Kn. ab = = 1,57
Smax9 = 826,3 КВА
ТМ – 630/10
Kn. ab = = 1,3
Smax10 = 463,8 КВА
ТМ – 250/10
Kn. ab = = 1,8
Smax11 = 360 КВА
ТМ – 400/10
Kn. ab = = 0,9
Smax12 = 112,8 КВА
ТМ – 100/10
Kn. ab = = 1,12
Smax13 = 173,07 КВА
ТМ – 100/10
Kn. ab = = 1,7
Smax14 = 290,5 КВА
ТМ – 250/10
Kn. ab = = 1,16
Smax15 = 22,03 КВА
ТМ – 25/10
Kn. ab = = 0,8
2.7. Зауыттың электрмен қамтамасыз ету схемасын таңдау
Зауыттың электрмен қамтамасыз ету схемасын құру өте үлкен мәселе болып табылады. Бұл кезде бірнеше талаптарды ескере отыра жасаймыз.
1. Қоректендіру және тарату кернеу денгейіне байланысты қосалқы станциялармен жүйелер жасау
2. сенімділік талаптарын ескере отырып, әрбір категорияларға сәйкесінше схема таңдау.
3. экономикалық тиімділік жолдарын қарастыру немесе техника-экономикалық есептеулер жасап, оның көрсеткіштеріне байланысты таңдау. Осы талаптарды орындай отырып, электрмен қамтамасыз ету схемасын жасаймыз.
2.7.1 Электр сұлба нұсқаларын дайындау
Өндіріс орнында орналасқан бас төмендеткіш қосалқы станцияның схемасы төмендегідей болады:
1. 10 КВ-ЦРП тарату құрылғысы болу керек.
2. Секциялар бір-бірімен айырғыштар арқылы байланысқан.
3. Трансформатордың төменгі жағына ажыратқыштар орналастырылады. Сөйтіп төменгі тарату құрылғыға жалғастырылады.
4. Тарату құрылғылары бір-бірімен ажыратқыштар арқылы байланыстырылады. Бұл жағдайда электрмен қамтамасыз ету жүйесінің сенімділігі артады.
5. Тарату құрылғыларына кернеу трансформаторлары қолданылуы керек.
6. Трансформаторлық қосалқы станцияларға электр энергиясын тарату құрылғысынан ажыратқыштар мен кабельдер арқылы таратылады.
Өткізгіштердің қимасын токтың экономикалық тығыздығы бойынша таңдаймыз. Өткізгіштердің барлық қималары, жинақтаушы шинадан басқалары, токтың экономикалық тығыздығы lэк бойынша таңдалады.
Sэк =
Токтың экономикалық тығыздығы максималдық жүктеменің қолдану сағат санынан тәуелдігі бойынша анықталады. Ол Б. Н. Неклепаев, И. П. Крючков әдебиетіндегі жүктеме кестемен анықталынады.
Бас төмендеткіш қосалқы станциядан трансформаторлық қосалқы станцияларға электр энергиясын жеткізіп беру үшін, кабельдер тарттық. Ол 3 түрлі нұсқа қарастырды:
1. Сақина
2. Аралас
3. Радиалды.
1. Сақина әдісінің көмегімен ТП желілерін электрмен қамтамасыз ету.
Қорек көзі Қорек көзі
L1 L2 L3 L4 L5 L6 L8 L9
SА-10 S10 S4 S11 S12 S13 S9 S2
SА-10 = + + + = ++ = 1,29 МВА = 1296 КВА.
ES = 3.25 МВА = 3250 КВА.
S10-4 = SA-10 – S10 = 1.29 – 0.46 = 0.8 МВА.
S4-11 = S10-4 – S4 = 0,8 – 1,17 = 0.3 МВА.
S11-4 = 0.3 МВА.
S12-11 = S11-4 – S11 = 0,3 – 0,36 = 0,66 МВА.
S13-12 = S12-11 – S12 = 0,66 + 0,11 = 0,77 МВА.
S9-13 = S13-12 – S13 = 0,77 + 0 ,17 = 0,94 МВА.
S2-9 = S9-13 – S9 = 0,94 + 0,81 = 1,76 МВА.
Sв-2 = S2-9 – S2 = 1,76 – 1,16 = 1,92 МВА.
Sв-12 = SА-10 – S10 + S4 + S11 + S12 + S13 + S9 + S2
3,2 = 3,2
Қорек көзі Қорек көзі
L9 L10 L11 L12 L13 L14
SА-6 S6 S7 S14 S3 S1
SА-6 = + =+ = 2,97 МВА.
S 6-7 = S A-6 – S 6 = 2.97 – 1.9 = 1.07 МВА.
S 7-14 = S 6-7 – S 7 = 1,07 – 1,57 = - 0,5 МВА.
S 14-7 = 0,5 МВА.
S 3-14 = S 14-7 – S 7 = 0,5 + 0,29 = 0,78 МВА.
S 1-3 = S 3-14 – S 3 = 0,79 + 1,42 = 2,21 МВА.
S В-1 = S 1-3 – S 1 = 2,21 + 1,35 = 3,56 МВА.
S В-1 = S A-6 = ES
6,53 = 6,53
Қорек көзі
АА
S8
S8 = 3585 КВА = 3.58 МВА
Қорек көзі
АА
S5 S15
S5-15 = S15= 22.03 KВА
SА-15 = S5 + S15 = 182,03 + 22,03 = 204,06 KВА
Кесте-9
р/с
|
Желілер
|
Ұзындығы L, км
|
Қимасы S, мм2
|
1
|
Л 1
|
0,39
|
50
|
2
|
Л 2
|
0,25
|
50
|
3
|
Л 3
|
0,3
|
50
|
4
|
Л 4
|
0,19
|
50
|
5
|
Л 5
|
0,16
|
50
|
6
|
Л 6
|
0,14
|
50
|
7
|
Л 7
|
0,11
|
70
|
8
|
Л 8
|
0,08
|
70
|
9
|
Л 9
|
0,29
|
120
|
10
|
Л 10
|
0,28
|
50
|
11
|
Л 11
|
0,22
|
50
|
12
|
Л 12
|
0,23
|
50
|
13
|
Л 13
|
0,23
|
50
|
14
|
Л 14
|
0,06
|
150
|
15
|
20 КВ Л 15
|
0,34
|
70
|
16
|
Л 16
|
0,28
|
50
|
17
|
Л 17
|
0,21
|
50
|
Техника – экономикалық сараптамаға сүйене отырып, осы нұсқадан сымдардың бағасын шығарамыз. Ол үшін, С. С. Рокота және М. М. Шапиро әдебиетіндегі 9.10.-кестені (330 б) пайдаланамыз.
50 мм2 = L = 2,65 км.
70 мм2 = L = 0,53 км. = 530 м.
120 мм2 = L = 0,23 км. = 230 м.
95 мм2 = L = 0,22 км. = 220 м.
150 мм2 = L = 0,06 км = 60 м
50 мм2 – 6,9 мың.тенге.
6,9 · 2,65 = 18,28 мың.тенге. = 2559,2 мың.тенге.
70 мм2 – 7,3 мың.тенге. – 1 км.
0,007 мың.тенге. – 1 м.
0,007 · 530 = 3,71 мың.тенге. = 519, 4 мың.тенге.
120 мм2 – 8,4 мың.тенге. – 1 км.
0,008 мың.тенге. – 1 м.
0,008 · 230 = 1,93 мың.тенге. = 270,2 тыс.т.
95 мм2 – 7,9 мың.тенге. – 1 км.
0,007 мың.тенге. – 1 м.
0,007 · 220 = 1,73 мың.тенге. = 242,2 тыс.т.
150 мм2 – 9 мың.тенге. – 1 км.
0,009 мың.тенге. – 1 м.
0,009 · 60 = 0,54 мың.тенге. = 75,6 тыс.т.
Е 3666,6 мың.тенге.
Электрмен қамтамасыз ету жүйесінің радиальды варианты
І1 = = = 79,4 А.
F = = = 52,9 мм2
І2 = = 9,8 А.
F = = 6,5 мм2
І3 = = 383,6
F = = 55,7 мм2
І4 = = 68,9 А.
F = = 49,5 мм2
І5 = = 10,7 А.
F = = 7,13 мм2
І6 = = 116,7 А.
F = = 77,8 мм2
І7 = = 92,6 А.
F = = 61,7 мм2
І8 = = 105,4 А.
F = = 70,3 мм2
І9 = = 48,6 А.
F = = 32,4 мм2
І10 = = 27,2 А.
F = = 18,18 мм2
І11 = = 21,17 А.
F = = 6,6 мм2
І12 = = 6,6 А.
F = = 4,4 мм2
І13 = = 10,18 А.
F = = 6,7 мм2
І14 = = 17,08 А.
F = = 11,39 мм2
І15 = = 1,2 А.
F = = 0,86 мм2
50 мм2 – L = 3,05 км.
70 мм2 – L = 1,02 км.
50 мм2 – 10,4 мың. тенге.
10,4 · 3,05 = 31,72 мың.тенге. = 4440,8 мың.тенге.
70 мм2 – 11,4 мың.тенге.
11,4 · 1,02 = 11,62 мың.тенге. = 1626,8 мың.тенге.
∑6067,6 мың.тенге
Кесте-10
№№
|
Кабельдің маркасы
|
S, мм2
|
S, МВт
|
L, км
|
1
|
Л1 (А-2) ААШ в У
|
50
|
1,3
|
0,08
|
2
|
Л2 (А-1) ААШ в У
|
50
|
1,3
|
0,05
|
3
|
Л3 (А-3) ААШ в У
|
50
|
1,3
|
0,24
|
4
|
Л4 (А-14) ААШ в У
|
50
|
1,3
|
0,32
|
5
|
Л5 (А-10) ААШ в У
|
50
|
1,3
|
0,39
|
6
|
Л6 (А-4) ААШ в У
|
70
|
1,8
|
0,16
|
7
|
Л7 (А-11) ААШ в У
|
70
|
1,8
|
0,59
|
8
|
Л8 (А-13) ААШ в У
|
70
|
3,6
|
0,27
|
9
|
Л9 (А-12) ААШ в У
|
50
|
1,3
|
0,32
|
10
|
Л10 (А-9) ААШ в У
|
50
|
1,3
|
0,28
|
11
|
Л11 (А-8) ААШ в У
|
50
|
1,3
|
0,30
|
12
|
Л12 (А-15) ААШ в У
|
50
|
1,3
|
0,31
|
13
|
Л13 (А-5) ААШ в У
|
50
|
1,3
|
0,2
|
14
|
Л14 (А-6) ААШ в У
|
50
|
1,3
|
0,22
|
15
|
Л15 (А-7) ААШ в У
|
50
|
1,3
|
0,34
|
Жартылай магистральды және жартылай радиальды
Қорек көзі
АА
S8
І8 = = 105,4
F = = = 70,2 мм2
Қорек көзі
АА
S9
I9 = = 82.63 А
F = = 55.08 мм2
Қорек көзі
АА
S5 S15
I5...15 = = 1,2 А
F = = 0,8 мм2
I15 = = ,2 А
F = = 8 мм2
Қорек көзі
АА
S2 S4 S13 S12
S 13.12 = S12 = 112.8 КВА
I = = 6.6 A
F = = 4.4 мм2
S 4.13 = S13 + S12 = 173,07 + 112,8 = 285,87 КВА
I = = 16,8 A
F = = 11,2 мм2
S 2,4 = S4 + S13 + S12 = 1171 + 173,07 + 112,8 = 1456,8 КВА
I = = 85,6 A
F = = 57,13 мм2
S А-2 = S2 + S4 + S13 + S12 = 1624,2 КВА
I = = 95,5 A
F = = = 63,6 мм2
Қорек көзі
АА
S10 S11
S 10.11. = S11 = 360 КВА
I = = 21,17 А
F = = 14,11 мм2
S А-10 = S10 + S11 = 463 + 360 = 823 КВА
I = = 48,4 А
F = = 32,27 мм2
Қорек көзі
АА
S1 S3 S14
S3.14 = S14
I = = 14,9 А
F = = 8,7 мм2
S1·3 = S3 + S14 = 1421 + 254.25 = 1675.25 КВА
I = = 98,5 А
F = = 65,6 мм2
SА·1 = S1 + S3 + S14 = 1421 + 254.25 = 1675.25 КВА
I = = 178 А
F = = 118,6мм2
Қорек көзі
АА
S6
I = = 116,7 А F = = 77, 8 мм2
Қорек көзі
АА
S7
Кесте-10а
№№
|
Кабельдің маркасы
|
L, км
|
S, мм2
|
1
|
Л1 ААШ в У
|
0,08
|
50
|
2
|
Л2 ААШ в У
|
180
|
50
|
3
|
Л3 ААШ в У
|
192
|
50
|
4
|
Л4 ААШ в У
|
132
|
50
|
5
|
Л5 ААШ в У
|
384
|
50
|
6
|
Л6 ААШ в У
|
420
|
50
|
7
|
Л7 ААШ в У 20 кВ
|
328
|
70
|
8
|
Л8 ААШ в У
|
280
|
50
|
9
|
Л9 ААШ в У
|
304
|
50
|
10
|
Л10 ААШ в У
|
208
|
50
|
11
|
Л11 ААШ в У
|
228
|
95
|
12
|
Л12 ААШ в У
|
344
|
70
|
13
|
Л13 ААШ в У
|
256
|
50
|
14
|
Л14 ААШ в У
|
252
|
70
|
15
|
Л15 ААШ в У
|
180
|
120
|
I = = 92,5 А F = = 61,7 мм2 F = = 19,6 мм2
I3-14 = = 46,4 А F = = 30,98 мм2
I1-3 = = 130 А F = = 86,6 мм2
I8 = = 105,4 А F = = 70,3 мм2
IА-5 = = 12 А F = = 8 мм2
I5-15 = = 1,2 А
F = = 0,86 мм2
50 мм2 = L = 2356 м.
70 мм2 = L = 1012 м.
95 мм2 = L = 228 м.
120 мм2 = L = 180 м.
50 мм2 – 10,4 мың.тенге. – 1 км.
10,4 · 2356 = 24502,4 мың.тенге. = 3430336 тг.
70 мм2 – 11,4 мың.тенге. – 1 км.
11,4 · 1012 = 11536,8 мың.тенге. = 1615152 тг.
95 мм2 – 12,4 мың.тенге. – 1 км.
12,4 · 228 = 2827,2 мың.тенге. = 395808 тг.
120 мм2 – 13,4 мың.тенге. – 1 км.
13,4 · 180 = 2412 мың.тенге. = 337680 тг.
∑ 5778976 тг.
2.7.2 Электр сұлба нұсқаларының техника-экономикалық есептеулері
1. Қарастырылған варианттар үшін, техника-экономикалық есептеулер жүргізу
ТМТН – 6300/110
∆Рх = 58 кВт = 0,058 мВт
∆Рх = 14 кВт = 0,014 мВт
Sном = 6,3 МВА
К = 2
∆Р = К∆Рх +
Р1 = 2 · 0,014 + = 0,09 мВт
қуат шығындарын есептеу:
Кесте-11
Pi, МВт
|
S, MBA
|
t қ. с.
|
∆ti = 365 ·∆ t қ.
|
3,6
|
2,16
|
5
|
∆ti = 5 · 365 = 1825
|
2,46
|
1,93
|
2
|
730
|
3,2
|
2,72
|
6
|
2190
|
3
|
2,49
|
3
|
1095
|
2,57
|
1,03
|
2
|
730
|
2,5
|
1,05
|
1
|
365
|
2,92
|
1,5
|
1
|
365
|
2,75
|
1,16
|
2
|
730
|
2,43
|
1,95
|
1
|
365
|
2,06
|
1,98
|
1
|
365
|
Р2 = 2 · 0,014 + = 0,09 мВт
Р3 = 0,028 + = 0,11 мВт
Р4 = 0,028 + = 0,03 мВт
Р5 = 0,028 + = 0,10 мВт
Р6 = 0,028 + = 0,12 мВт
Р7 = 0,028 + = 0,09 мВт
Р8 = 0,028 + = 0,11 мВт
Р9 = 0,028 + = 0,11 мВт
Р10 = 0,028 + = 0,08 мВт
Электр энергиясының жылдық шығынын төмендегідей өрнекпен анытаймыз:
W = ∆Pi *∆ ti
∆W1 = 0.09 * 1825 = 164,25 МВт.
∆W2 = 0.09 * 730 = 65,7 МВт.
∆W3 = 0,11 * 2190 = 240,9 МВт.
∆W4 = 0,03 * 1095 = 32,8 МВт.
∆W5 = 0,10 * 730 = 73 МВт.
∆W6 = 0,12 * 365 = 43,8 МВт.
∆W7 = 0,09 * 365 = 32,85 МВт.
∆W8 = 0,11 * 730 = 80,3 МВт.
∆W9 = 0,11 * 365 = 40,15 МВт.
∆W10 = 0,08 * 365 = 29,2 МВт.
∑W = W1 + W2 + ……. + W10 = 802,95 МВт/ч. = 802000 КВт/ч.
Электрлік схемалардың қосылуы экономикалық мақсатта келтірілген шығындар минимуммен анықталады:
3 min = Рн · К + И+У min
Мұндағы: К – электр қоңдырғы құрылысына күрделі қаржыны салу, мың теңге:
Рн = 0,12 – тиімділіктің нормативтік коэффициенті.
Н – жылдық шығыны, мың теңге/жыл.
У – электр энергияның жіберілмеуінің болатын шығын, мың теңге.
И- жылдық шығыны,мың тенге/жыл
Оқу жобалауында салыстыру электр энергияның жіберілмеуінен болатын шығынды (У) ескермей жүргізілді.
Қаржы салымы (к) схемалардың элементтерінің құндарының ірілендірілген көрсеткіштері бойынша анықталады. (Б. Н. Некебаев, М. П. Крбчков). Трансформатолардың құны келесі өрнек бойынша анықталады:
Краст = j · К зауыт.т.
Мұндағы:
Кзауыт.т. – трансформатолардың зауыттық құны 3.3. – 3.11. – кестеден салынады(Б. Н. Нелепаев, И. П. Крючков 120 б.)
J – күштік трансформатолырдың зауыттық құнын бірлікке келетін есетік құнына қайта есептеп келтіретін орташа коэффициент 10.3. – кестеден анықталады. (Б. Н. Нелепаев). Жылдық пайдалану ұсталымы өрнек бойынша анықталады:
Н = На + Но + Н шығ.
Мұндағы: На + Но – амортизациядағы ұсталымы, пайдалануы мен қызмет көрсетуі.
На + Но =
Мұндағы: Ра және Ро амортизацияға және пайдалануға нормамен бөлінетін қаржы (%), 10.2. – кестесіне сәйкес болу керек (548 бет).
Кабельдер
|
Ра, %
|
Ро, %
|
АС 70/11 (әуе)
|
2,4
|
0,4
|
110 КВ
|
6,4
|
3
|
10 КВ
|
3,4
|
2
|
10 КВ
|
4,3
|
2
|
10 КВ
|
6,4
|
3
|
10 КВ
|
6,4
|
3
|
Ра, ср. = = 4,88 %.
Ро, ср. = = 2,23 %.
1 нұсқа: Иа + Ио = = 3480,5
2 нұсқа: Иа + Ио = = 36,33
3 нұсқа: Иа + Ио = = 3462,5
Ишығ – жылғы электр энергияның шығынынң ұстамы
Ишығ = В · ∆W
Мұндағы: В – электр энергияның 1 КВт. сағ. шығының құны, тг/КВт. сағ. ( В = 1,5 – 2 тг (КВт/сағ.).
Техника – экономикалық есептеудің нәтижелерін төмендегі кестеге еңгіземіз
кесте12
р/с
|
Трансформатордың маркасы
|
Саны
|
Құны, тенге.
|
Жалпы құны
|
Құны теңге
|
1
|
ТМ – 630/10
|
2
|
41700
|
83400
|
11676000
|
2
|
ТМ – 630/10
|
2
|
6600
|
13200
|
1848000
|
3
|
ТМ – 1000/10
|
6
|
2035
|
12210
|
1709400
|
4
|
ТМ – 1000/10
|
8
|
570
|
4560
|
638400
|
5
|
ТМ – 1000/10
|
6
|
2965
|
17790
|
2490600
|
Жоғарыдағы кестедегі трансформаторлардың құнын Б. Н. Нелепаев, И. П. Крючков әдебиетіндегі 3.4. кестені пайдалана отырып таптық. Трансформаторлардың жалпы құнын теңгеге айналдырғанда инфляция коэффициентін К – 140 деп алды. Сонда трансформаторлардың ашық тарату құрылғысының құрылғыларының және кабельдің құндарының қосындысы мынаған тең болды:
W= 45033,8 мың теңге.
Қоректендіруші желісінің көлденең қимасының ауданын таңдау 110 КВ-қ әуе желісіне тәждін шығындарға рұқсат етілетін сым өткізгіштің көлденең қимасы ПУЭ бойынша 70 мм2. Сым өткізгішті экономикалық топ тығыздығы бойынша таңдаймыз. Максималды жүктеме кезінде заводтың максимум жүктемесі S = 11 МВА.
І = = = 70 А.
Ғ = = = 70 мм.
АС – 70 мм2 болатын 2 тізбекті әуе желісін таңдаймыз (АС 70/11)
W – 1 КВт · сағ.электр энергиясының жылдық шығыны
Ншығ. = 2 · 802000 = 1604000
Келтірілген шығындардың нұсқалары
Кесте-13
р/с
|
шығындар
|
1 нұсқа,
аралас
|
2 нұсқа
радиальды
|
3 нұсқа шеңбер
|
1
|
Есептік қаржы салымы, К. мың теңге
|
38952,96
|
41101,4
|
38700,4
|
2
|
Энергияның шығынының құны, N шығ. мың тг.
|
1604
|
1604
|
1604
|
3
|
Аммортизация шығару, На + Но, мың теңге
|
1480,5
|
1633,3
|
1462,5
|
4
|
Келтірілген min шығындары 3 min , мың теңге
|
6958,8
|
7369,46
|
6910,5
|
1 нұсқа: Н = Иа + Ио + Н шығ. = 1604 + 3480,5 = 5084,5
2 нұсқа: Н = 1604 + 3633,3 = 5237,3
3 нұсқа: Н = 1604 + 3462,5 = 5066,5
2.8. Реактивті қуатты қарымталау
Реактивті қуатты қарымталау қуат коэффициентін көтеру үшін қолданылады. Жалпы өндірілген немесе туытынылған қуаттардың едәуір бөлігі реактивті жүктемелерге жұмсалып, пайдалы жұмысқа қатыспайды. Сондықтан өндіріс орындарында реактивті қуаттың шамасы анықталып, оған қарымталау түрлері немесе азайту әдістері қолданылуы керек. Бұл әдістерге:
1. Конденсаторлық батареялар қою.
2. Синхромды компенсаторлар қолдану жатады.
Сонымен бірге қарымталаушы қондырғыларсыз қуат коэффициентін көтеру жолдарыда қарастырылады. Бұл әдісте электр жүктемелерінің жұмыс режимдерін оңтайластыра отыра жасау болып табылады. Әсіресі көп жағдайда электр двигательдері және трансформаторлар өзінің қуатынан төмен дәрежеде жүктеледі. Бұл кезде олар реактивті қуатты тұтыну өсіп, қуат коэффициенті түседі. Сондықтан осындай жағдайларды болдырмау мақсатында оларды толық жүктеу жүргізеді.
Қорымталаудың артықшылығы схемедағы активті элементтердің параметрлеріне оптимальды және экономикалық тиімді алу үшін және электр шығындарын азайту үшін қажет. Біздің жағдайда қарымталау қоңдырғысы ретінде конденсаторлар қолданылады. Конденсаторларды қуат коэффициенті cos4 = 0.8 – ден төмен объектілерге қою тиімді. Бізде 1, 2, 5, 6, 7, 10, 13, 15, 9 – объектілердің қуат коэффициенті 0,8 – ден төмен. Сондықтан біз осы объектілерге қарымталау жасаймыз.
Конденсаторлық қуатын төмендегідей өрнек арқылы есептейміз.
Q ку = Р см (tg41 – tg 42)
1 цех
ТМ – 630/10 маркалы трансформатор орнатылған. Қуат коэффицентін келесідей өрнек арқылы анықтаумыз:
cos = = = 0.75
Трансформатордың берілгендерін В. М. Блок әдебиетіндегі 6.51. – кестеден аламыз (228 бет)
S ном = 630 КВА.
Мк = 5,5 %
Рк = 7,6 КВт
Рк = 1,42 КВт
I = 2 %.
Qт = +
1. Трансформатор саны:
Qt = + = 104.8 КВар
Рт = KPx + · = 2 · 1.42 · 0.5 = 49.55
Рсм = Рсм + Рт = 905 + 49,55 = 954,5
Qсм = Q см.ном + Qт = 796 + 104,8 = 900,8
tg41 = = = 0.9
Qку = Р см. (tg 41 – tg 42)
Мұндағы: tg 42 = 0,39 деп аламыз
Qку = 954,5 (0,9 – 0,39) = 528,5
Qку = · Рсм · еп41 = · 954,5 · 0,9 = 759
Qнн = Qнн -
Мұндағы: М = 1,06, Л – 0,4 деп аламыз. Ал Ч экв. = = = 0,001 Ом.
Qнн = 759 - = 229
Qвс = Qку - Qнн = 528,5 – 229 = 299,5
S1 = Р max + J (Qmax – Qky) = 1013,6 + J 594,3 КВа.
В. М. Блок әдебиетіндегі 6.92. – кестені пайдалана отырып, конденсатор таңдаймыз. (316 бет)
ККУ-6-2 (Q = 500 КВар) ж2не УКАН – 0,38 – 150 – 50 (Q = 50 КВар) маркалы конденсатор таңдаймыз.
5 цех
ТМ-100/10 маркалы трансформатор орналасқан.
Cos 4 = = 0,65
Трансформатолардың бастапқы мәліметтері:
Іх = 2,6 %
S ном = 100 КВА
Мк = 4,5 %
Рх = 0,31 КВт
Рх = 1,97 КВт
Qt = + 0,5 = 12.65 КВар.
Рт = К Рх · = 2 · 0,31 · 0,5 = 2,02
Рсм = Рсм + Рт = 87 + 2,02 = 89,02
Q см = Q см. нан + Qт = 100,9 + 12,65 = 113,55
Tg41 = = = 1,27
Tg42 = 0,39
Q ку = 89,02 (1,27 – 0,39) = 78,33 КВар
Qнн =
Рн.тр=102 КВА
100 КВА-ЧЭкв=0,034 Ом
Бұл объектіде 2 трансформатор орналасқандықтар Ч экв /2=0,034/2 = 0,017 Ом.
Qнн= Q нн-
Qвс=Qку-Qнн=78,33+53,3=131,63 кВар.
ККУ-0,38-1 (Q=80 кВар) конденсатор таудаймыз
S=118,321 j59,92 КВА
6-цех
ТМ-1000/10 маркалы трансформаторлар орнатылған.
Трансформатордың бастапқы берілгендері:
Sнан=1000 КВА
Мк=5,5%
Рк=12,2-11,6 КВТ
Рх=2,1-2,45 КВТ
Iх=1,4-2,8 %
Qт=
Рт=2,21*0,5
Рсм=1430+400,84=1830,84
Qсм=1072+28.05=1100.05
Tg u1=
Tg u2=0,39
Qку=1830,8 (0,6-0,39)=384,4
Qнн=
Ч экв=0,0021Ом/2= 0,00105 Ом
Qнннаив=1065,06-
Qвс=Qку- Qнннаив=384,4-343,9=40,5
S6=1587,3+j806КВА
ККУ-0,38-5 (Q=280 кВар) ж/е ККУ-038-1 (Q=80 кВар)
Маркалы конденсаторлық батарея таудаймыз.
7-цех
ТМ-1000/10 маркалы трансформатор орналасқан
Qт=
Рт=2*2,21*0,5
Рсм = 960 + 63,47 = 1023,4
Qсм = 844,8 + 28,04 = 872,84
Tg 41 = = 0,85
Tg 42 = 0.39
Qку = 1023,4 (0,15 – 0,39) = 470,7
Qку = · 1023,4 · 0,85 = 835,09
Qнн = 835,09 - = 114
Q вс – 6 – 2 (Q = 500 кВар) маркалы конденсаторлық батарея таңдаймыз.
S7 = 1180,8 + j 570,6 КВА.
10 цех
ТМ-250/10 маркалы трансформатор орнатылған. Трансформатордың бастапқы берілгендері:
S ном = 250 КВт.
Ик = 4,5 %.
Рк = 3,7 %.
Рх = 1,05 КВт.
I х = 2,3 %.
Qт = + 0,5 =30,7
Рт = 2 · 1,05 · 0,5 = 13,23
Рсм = 225 + 13,23 = 238,23
Qт = 261 + 30,7 = 291, 7
Tg41 = = 1.2
Qку = 238,23 (1,2 – 0,39) = 198,7
Qнн = · 238,2 · 1,2 = 228,6
Чэкв = = = 0,005
Qнннаив. = 228,6 - = 77,17
Q ав = 198,7 – 77,17 = 121,53
S10 = Рmax + j (Qmax – Qky) = 301,5 + J (352,4-198,7) * 301,5 + J 153.7 КВА
ККУ – 0,38 – 3 (Q – 160 КВар), УКЛН – 0,38 – 150 – 50 (Q – 50 кВар) маркалы конденсаторлық батареялар қоямыз.
S10 = 301,5 + J 153,7 КВА
13 цех
ТМ – 100/10 – маркалы трансформатор орналасқан
Qт = + 0,5 = 11,93
Рт = 2 · 0,31 * 0,5 * = 1,82
Рсм = 75 + 1,82 = 76,82
Q см = 87 + 11,93 = 98,93
Tg И1 = = 1,28
Qку = 76,82 (1,28 – 0,39) = 68,97
Q нн = 86,47 - = 40,38
Qвс = 68,97 – 40,38 = 28,5
S = 112,5 + J (131,5 – 68,97) = 112,5 + J 62,53 кВА.
ККУ – 0,38-1 (Q = 80 кВар) маркалы конденсаторлық батарея таңдаймыз.
15 цех
ТМ – 25/10 маркалы трансформатор орналасқан. Трансформатордың бастапқы берілгендері:
S ном = 25 кВА
Мк = 4,5 %
Рк =- 0,6 – 0,69 кВт.
I х = 3,2 %
Q x = 0.38 КВар№
Q1 = Qх + Q (Sep/Sn)2 +
Мұндағы: Q = = = 1,12 кВар.
Жалғыз трансформатор үшін:
Qт = 0,8 + 1,12 ()2 = 1,69
Рт = Рх + Рк ()2 = 0,105 + 0,6 ()2 = 0,57
Рсм = Р см.ном. + Рт = 5,75 + 0,57 = 6,32
Qсм = Q см. ном. + Qт = 7,64 + 1,69 = 9,33
Tg41 = = = 1,47
Qку = 6,32 (1,47 – 0,39) = 6,89
Qнн = · 6,32 · 1,47 = 7,6
Ч кв = = = 0,09 Ом
Qнн – 7,6 - = - 1,23
Q вс = 6,89 + 1,23 = 8,12
S15 = 13,22 + J (17.6 – 6.89) = 13.22 + J 10.71 КВА.
2 цех
ТМ – 100/10 – маркалы трансформатор орналасқан cos 4 = = = 0.65
Qt = + 0.5 = 1.71
Рсм = 70,2 + 1,71 = 71,9
Q см. = 81,4 + 32, 7 = 114
Tg И1 = = 1,5
Qку = 71,9 (1,5 – 0,39) = 79,8
Qнн = · 71,9 · 1,5 = 77
Qнн = 77 - = 24
Qвс = 79,8 – 24 = 55,8
S = 108,81 + J (127.2 * 79.8) = 108.81 + J 47.4 КВА
ККУ – 0,38 – t (Q – 80 КВар маркалы конденсаторлық батарея таңдаймыз).
9 цех
ТМ – 630/10 маркалы трансформатор орналасқан.
Трансформатордың бастапқы берілгендері:
Sнан =630 кВа
Мн=5,5 %
Рк=7,6 кВт
Ру=1,42 КВт
Iх=2%
Qст=
Рт=2*1,42*0,5
Рсм=320,4+18,5=338,5
Qсм=326,8+55=381,8
Qку=338,5 (1,12-0,39)=247,10
Tg u1=
Qнн=
Ч экв=
Qнн=324,5-
Qвс=247,10+432,6=679,7
S9=P max+j(Q max+Qky)=578.4+j (590-247)=578.4+j343 КВА
Кесте-12
Атаун
|
Хт,Ом
|
Атаун
|
Ха,Ом/км
|
ТМ-630/10
ТМ-100/10
ТМ-1000/10
ТМ-2500/10
ТМ-250/10
ТМ-400/10
ТМ-250/10
ТМ-25/10
ТМН-6300/35
Хт выс
Хтсред
Хтниз
|
4,25
20,4
2,67
5,7
7,8
5,3
7,8
150
112,8
0
65,6
|
ААШвУ
ААШвУ
ААШвУ
ААШвУ
ААШвУ
ААШвУ
ААШвУ
ААШвУ
ААШвУ
ААШвУ
ААШвУ
ААШвУ
ААШвУ
ААШвУ
АС/70/11
|
0,0189
0,001728
0,0126
0,0136
0,00936
0,00912
0,01376
0,00352
0,0081
0,00864
0,00594
0,0072
0,01008
0,01152
0,77
|
2.9. Қысқы тұйықталу тогын анықтау
Кез келген электр тізбегінде өтпелі процестер жүреді. Соның ең ауыры қысқа тұықталу болып табылады. Бұл токтар электр аппараттарын қыздыра отырып, бүлінуге апарады. Біздің мақсатымыз тізбектегі осы токтарды анықтап, олардың электр аппаратарына әсерін білу және алдын-алу болып табылады. Қосалқы станцияның және тарату пунктерінің аппараттарын таңдау, релелік қорғаныс есептеулерін жүргізу, жалғастыру (байланыстыру) сымдарының қимасын көптеген жағдайларды электр берілісі желілерінің сымдарын таңдау үшін, қ.т. кезінде ағатын токдардың жуық мәнін дәл анықтай білу керек. қ. т. деп – электр тізбектерінің ір түрлң полюстерінің немесе фазаларының бір-бірімен кедергісі өте аз (нөльге жақын) заттармен тұйықталуын, яғни эксплуатациядағықалыпты жағдайдың бұзылуын айтады.
Қ.т. пайда болуына келесі себептер әсер етеді:
1. Оқшауламаларының бүлінуі.
2. тарату құрылғыларына аппаратурамен басқаратын жұмысшылардың қателігі.
3. Әуе желілерінің сымдарының бір-бірімен айқасуын немесе үзіліп түсуі.
4. Кернеудің төмендеуі т.б. себептер әсер етеді.
Мен бұл курстық жұмыста 4 жерден қ.т. топтарын есептедім: 0,4, 0,4,,35 кВ жағында (К-1 нүктесі) J – 1 нүктесіндегі В фазалы қ.т. топтарын есептеу үшін, эквивалентіндегі түрлендіру тәсілімен кедергілерді К-1 нүктеге жинаймыз. Ол үшін бізге системаның, желілердің, двигательдердің жеке трансформаторлардың кедергілерін анықтауымыз керек.
Достарыңызбен бөлісу: |