Ортадан тепкіш сорғыштардың жылдамдығын реттеуді энергия

кернеуU 1 және жиілік

f1 ,басқару жүйесіне қажетті U 2 және

f 2 өзгеретін

параметрлерге түрленеді.

Электрқозғалтқыштың тұрақты жұмысын қамтамасыз ету үшін жиілікті

түрлендіргіш кіріс және шығыс параметрлер арасындағы нақты қатынасты

үзбей ұстап тұру қажет.Бұл сораптың механикалық сипаттамасының түріне

тәуелді болады.Бұл қатынастар жиілікті реттегіш Костенка заңының

теңдігінен алынады [6]

U1 / f12 U 2 / f 22 const.

(2.3)

n M координатасында өзінің орнын өзгертіп қана қоймай,сонымен

1

k

2

 U 2 / f 2

1

k

2
,

(2.4)

k сорғыштың механикалық сипаттамасының көрсету дәрежесі.

Көп жағдайда сорғышты қондырғыларда өнеркәсіптік түрлендіргішті

қолдануға тура келеді:

U1 / f1 U 2 / f 2 const

(2.5)

Жиілікті түрлендіргіштер автономды токты инвертор(АТИ) базасында

немесе автономды кернеу инвертор (АКИ) базасында орындалады. АКИ

базасындағы (сурет. 2.4) жиілікті түрлендіргіште тұрақты ток буынында

кернеу түзеледі.Осы түрлендіргіштегі тегістегіш фильтр АКИға параллельді

қосылған,инверторға және конденсаторға кезекпен жалғанған дроссельден

тұрады.Түрлендіргіштің шығысында шығатын кернеу қисығының формасы

тиристорды ауыстырып қосу ретімен анықталады,ал токтың қисық формасы

(синусойдалы)салмақ әсері сипаттамасына байланысты болады.

АТИ базасындағы жиілік түрлендіргіште тұрақты ток звеносында ток

бағытталады.Тегістегіш фильтр инверторға кезекпен қосылған дроссельден

тұрады.Түрлендіргіштің шығысында қисық токтың

шығу формасы

тиристорды ауыстырып қосу ретімен анықталады,ал қисық кернеу формасы

(синусойдалы)салмаққа байланысты анықталады.

АКИ базасындағы жиілікті түрлендіргіштің шығысында синусойдаға

ұқсас қисық ток және қисық кернеу формасы қамтылады.Бұл түрлендіргіште

жоғары аталғандарға қарағанда басқаруға келмейтін түзеткіштер

қолданылады.

Отандық электр өнеркәсіптер АКИ базасында ЭКТ сериялы,АТИ

базасында ПЧТ және ПЧР-2 сериялы жиілікті түрлендіргіштер жасап

шығарды.

Әдетте жиілікті түрлендіргіштің шығысында тік бұрышты немесе

трапециялы қисық кернеу (ток) қалыптасады. Олардың болуы нәтижесінде

электрқозғалтқышта жоғалу жоғарлайды. Сол себептен айналу жиілігіндегі

электржетектің жұмысы кезінде электроқозғалтқыштың жүктелуі болады.

Бұған қоса,төменгі айналу жиілігінде жұмыс істеу барысында, көбінесе

сорғыш жетегінде қолданылатын электроқозғалтқыштың өзін–өзі желдетіп

суыту жағдайы бұзылады.

Бірақ қарапайым диапозонда сорғышты

агрегаттарды реттеуде (1:2 немесе 1:3) бұл желдету жағдайының бұзылуы

сорғыш берілісінің және арынының төмендеуі кезінде компенсацияланады.

Номиналдыға жақын жиілік жұмысы салқындау шартардың нашарлауы

жоғары ретті гармоникалардың пайда болуынан үйлесімділік орнап, рұқсат

етілген механикалық қуаттың 8-15% төмендеуін талап етеді. Сонымен қатар,

электрқозғалтқыштың максималды моменті 1-2%,ПӘК 1—4 %, cos - 5-7℅

төмендейді.